Birinci Sınıf Öğretmen Adaylarının Sahip Olduğu Öğretmen Kişilik Özelliklerinin İncelenmesi

Abstract

The ultimate aim of this study is to comprehensively investigate the teacher personality attributes that the freshman student teachers at the Faculty of Educational Sciences, University of Ankara, possess. This study is a case study incorporating both quantitative and qualitative research methods. The participants of the study were 289 freshman student teachers and 5 faculty members. The student teachers were drawn from Psychological Counseling and Guidance, Computer Education and Instructional Technologies, Pre-school Teacher Education, Elementary School Teacher Education, Social Sciences Teacher Education and Teaching the Mentally Handicapped programs at the Faculty of Educational Sciences in University of Ankara. A „Self-concept Inventory related to Teacher Personality Traits‟, „Vignette Stories Depicting Teacher Personality Traits‟, and semi-structured interview questions were developed and implemented to provide answers to the research questions. The inventory was subjected to factor analysis and the vignette stories and semi-structured interviews were analyzed through content analysis. The data gathered from interviews displayed that student teachers should possess certain personality traits – Being a Humanitarian, Democratic, Role Model, Problem Solver, Self-assured, Innovative and Having Social Skills and Job Awareness. The data triangulated revealed that most of the freshman student teachers possess the personality traits – categorized under Being a Humanitarian, Democratic, Role Model, Innovative, Self-assured, Compassionate and Having Social Skills. However, iv the findings displayed that some of these student teachers lack certain traits like Acting Fairly, Being Honest and Keeping a Promise, Renewing Self and Following Technological Advances. Public Personnel Selection Examination (KPSS), the redundant courses in the teacher education programs, educational policy, environmental and genetic factors, and the reconstruction processes of Higher Education Council (YÖK) in 1997 were considered as the reasons why these student teachers lack certain teacher personality traits. Certain suggestions were made to the faculties of educational sciences.Öz:Bu araştırma Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi‟nde birinci sınıfta okuyan öğretmen adaylarının sahip olduğu öğretmen kişilik özelliklerinin kapsamlı olarak incelenmesini hedeflemiştir. Bu araştırma nicel ve nitel veri çeşitlemesinden oluşan bir durum çalışmasıdır. Bu araştırmanın çalışma grubunu Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Öğretmenliği, Okul Öncesi Öğretmenliği, Sınıf Öğretmenliği, Sosyal Bilgiler Öğretmenliği ve Zihinsel Engelliler Öğretmenliği programlarında okuyan 289 birinci sınıf öğretmen adayı ve 5 öğretim üyesi oluşturmaktadır. Bu çalışmada araştırma sorularına cevap almak için „Kişilik Özellikleri ile İlgili Algı Envanteri‟, „Kişilik Özellikleri ile İlgili Senaryolar‟ ve yarı-yapılandırılmış görüşme soruları geliştirilmiş ve kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesi amacıyla envantere keşifsel faktör analizi, senaryolar ve görüşme sorularına ise içerik analizi uygulanmıştır. Görüşmelerden elde edilen bulgular öğretmen adaylarının sahip olması gereken bazı öğretmen kişilik özelliklerini - İnsancıl, Demokratik, Model Olan, Problem Çözen, Kendine Güvenen, Yenilikçi, Sosyal Beceri ve Meslek Bilincine Sahip - ortaya çıkarmıştır. Çoklu veri kaynaklarından elde edilen bulgular çoğu birinci sınıf öğretmen adayının - İnsancıl, Demokratik, Model Olan, Yenilikçi, Kendine Güvenen, Merhametli, Sosyal Beceriye Sahip - öğretmen kişilik özelliklerine sahip olduğunu ortaya çıkarmıştır. Fakat bulgular bazı adayların Ayrımcılıktan Uzak ve Adaletli, Dürüst ve Verdiği Sözü Tutan, Kendini Yenileyen ve Teknolojik Gelişmeleri Takip Eden gibi kişilik özelliklerine sahip olmadıklarını göstermiştir. Adayların bu öğretmen kişilik özelliklerine sahip olmama nedenleri - Kamu Personel Seçme Sınavı (KPSS), öğretmen yetiştirme programlarındaki gereksiz dersler, eğitim politikası, çevresel faktörler ve genetik, Yükseköğretim Kurulu‟nun (YÖK) 1997 düzenlemesi - olarak belirtilmiş ve eğitim fakültelerine bazı önerilerde bulunulmuştur.