Okulöncesi Dönem Çocuklarının Cinsiyet Rollerine İlişkin Algılarının İncelenmesi

Abstract

ÖZ : Bu araştırmanın amacı, yaşamın ilk yılları olan okul öncesi dönemde, KKTC’de eğitim gören 5-6 yaş grubundaki çocuklarda cinsiyet özelliklerine ilişkin algıların ve kalıpyargıların varlığının ve ortaya çıkış biçimlerinin analiz edilmesidir. Bu bağlamda Gazimağusa ilçesinde yer alan Alasya Vakıf Anaokulu öğrencileri ile çalışılmış, akademik ve duygusal alandaki kalıpyargılar araştırmada iki aşamalı olarak irdelenmiştir. İlk aşamada Alasya Vakıf Anaokulu öğrencilerinden amaçsal örnekleme yöntemiyle seçilmiş olan 100 öğrenciden karikatüre edilerek hazırlanmış kız ve erkek resimlerini göstererek akademik kalıpyargıları içeren sayı ve çizgi çalışmaları ile ilgili sorular sorulup görüşler alınmış ve verdikleri cevaplar cinsiyet özelliklerine göre değerlendirilmiştir. Araştırmanın ikinci aşamasında aynı okula devam eden 205 öğrenciye araştırmacı tarafından hazırlanmış olan senaryolar okunmuş, öğrencilerden senaryodaki kahramanların üzüntü ve kızgınlık duygularına ilişkin tahminde bulunarak tahmin ettikleri duyguyu resimlendirmeleri istenmiştir. Daha sonra bu çizimler hangi duyguların çizdirildiğinden habersiz olan juriye sunularak, yansıtılan duygunun ne olduğunu değerlendirilmeleri istenmiştir. Hedef duygu çizimleri dışındaki resimler elenerek, kalan resimler farklı kişilerden oluşturulmuş jüriye tekrar sunulmuş ve resimlerdeki duyguların yansıtılma güçlülüğünü değerlendirilmeleri istenmiştir. Her iki araştırma da SPSS 18.0 programı ile analiz edilmiş, t-testi ve ki-kare analiz tekniği kullanılmıştır. Araştırma bulguları 5 yaş çocuklarında cinsiyete dayalı yerleşik kalıpyargıların var olduğunu göstermektedir. Araştırma bulgularında, matematik alanının erkeklere ait olduğu, erkeklerin bu alanda daha başarılı olacağı inancının hakim olduğu görülmekte ayrıca kızların kendilerine duyduğu güvenin erkeklerin kızlara duyduğu güvenden daha az olduğu görülmektedir. Çizilen resimlerin analizi sonucunda ise her iki cinsiyet tarafından üzüntü duygusunun daha çok kızlara yakıştırıldığı görülmekte, kızgınlık duygusuna dair belirgin bir farklılaşma ortaya çıkmamıştır. Anahtar Kelimeler: Okulöncesi eğitim, erken çocukluk dönemi cinsel gelişimi, toplumsal cinsiyet, cinsiyete dayalı kalıpyargılar

The purpose of this study is to analyze how young children in age group of 5 and 6 constructed idealized images of masculinity and femininity on which they modeled their behavior. This study draws on data gathered through participant observation witth young children in preschool. 2 different experiments have been conducted to analyze children’s gender role development. The experiments conducted in Alasya Vakıf Preschool on Famaagusta district. 100 students have been picked using purposive sampling method. In the first experiment, researcher distributed cartoons eith gender stereotypes to the children and asked their interpretation. In addition, researcher analyzed how younng children responded coursework with academis prejudice. In the second experiment, they were asked to draw the emotion felt by a character (either male or female) after being told a scenario eliciting sadness or scenario eliciting anger. Their drawings have then proceeded to the external jury and researcher asked jury to interpret emotions depicted iin drawings. After eliminating drawings which depicts emotions outside our focus group were presented to the different jury for a second evaluation. Author performed SPSS 18.0 chi square and t-test to analyze data obtained from experiments. It was found, children in age group of 5 conform gender role stereotypes. Results of study have demonstrated that majority of participants believe that men have great ability that women in math )Moreover, it has been observed that girls have lower self-esteem than boys) Furthermore, emotions such as sadness and fear associated more with girls. However, there is no such disparity on emotion of anger due to gender. Keywords: Preschool education, gender development in early childhood, gender, gender stereotypes