Aile İşletmeleri Yönetimi, İşlerin Çocuklara Devrinde Ortaya Çıkan Sorunlar ve Aile İşletmeleri Anayasasının Hazırlanması: Kuzey Kıbrıs Saha Çalışması

Abstract

As well as in every country like in the Turkish Republic of Northern Cyprus, the contribution of family businesses to the country's economy is very high.The study on the subject of family Business which is seen mostly in our country, has brought the issue on the awareness of the problems related to the power sharing or transfers to the children’ in the family business. It shoul be point out that,the vast majority of small and medium-sized businesses in Northern Cyprus consists of family partnership.Businesses are managed by family members. To ensure the continuity of the family business contribution to the national economy, institutionalism should be launched by the family Business and and must be able to provide this direction of change and continuity of the company's management structure. Specifically,the problems during the transfer of Business to children's may suspend the work of these changes and due to the company and conflicts experienced in the Business, in results they may also reach the point of bankruptcy. The scarce resources in our country which can be used effectively, the continuity of the enterprises should be necessary for the development of the national economy. The most important problem in the family Business is the ability of the continuity of business. Besides the business founder;the management of the company can continue the success of the enterprise over to family members, develop individuals and their families in order to guarantee the future of the rules and the creation and adoption of these rules is required by family members.These rules are particularly important role in creating overcome the founder of partners and other family members to be adopted by trained family members is of utmost importance. When we examine the world of family business which is located in TRNC or in other countries or in Turkey, we observe that special rules related to the management of the family Business are written. Family Businesses Constitution, which is the writing rules for the company's work and the determination of rules of procedure,carries the distinction of being a road map of the family Business. These rules should be a guide for the all Business enterprises of work not only for family Business. Solving problems before they occur in the future which family Business may face and for healthy growth the institutionalization is the way of to be cornerstone in Business. There should be established a special balance during the execution of the Business which some problems within the family or in private lives and businesses may occur while working. So that; family relations between them will strengthen, businesses succeed and be healthy growth provided. Constitution of Family Businesses related on administration consultation and advisory body should be created by the name of Family Assembly. Other duties of the Family Assembly is the reconciliation of the parties in any problems which may occur. In general; the Family Businesses Constitution should be created in a family-run, it must be compulsory for solving the problems which may arise in the transfer of the management roles to the children's work. In this Family Business Constitution following subjects must take place in details; validity and binding of the family business constitution,the distribution of powers and responsibilities,the development and growth of the business,hierarchies and relationships between family members, institutionalization and professionalization in business management, family members who will work in the business,the boundaries of the hierarchy in family relations and in Business, creating Family Assembly and meetings,business ownership,the disposal of the company shares (ex.sale to a foreign person or company),distribution of shares among family members

Öz: Her ülkede olduğu gibi Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde de aile işletmelerinin ülke ekonomisine olan katkısı oldukça fazladır. Ülkemizde aile işletmelerinin bir çalışma konusu olarak ortaya çıkmasıyla birlikte bir süre sonra bu işletmelerde yönetimin çocuklara devredilmesi sorununu da beraberinde getirmiştir. Kuzey Kıbrıs’ta küçük ve orta büyüklükteki işletmelerin büyük çoğunluğu aile ortaklıklarından oluşmaktadır. İşletmeler aile bireylerince yönetilmektedir. Aile işletmelerinin ülke ekonomisine olan katkısının devamlılığının sağlanması için ise aile işletmelerinin kurumsallık çalışmalarını başlatmaları ve bu yönde işletmenin yönetim yapısının değişimini ve sürekliliğini sağlayabilmeleri gerekmektedir. Özellikle işletmenin çocuklara devredilmesi sırasında yaşanan sorunlar bu değişim çalışmalarını duraksatmakta ve buna bağlı olarak işletme içinde yaşanan çatışmalar sebebiyle işletmeler batma noktasına ulaşmaktadırlar.Ülkemizde bulunan kıt kaynakların etkin kullanılabilmesiyle ülke ekonomisinin kalkındırılabilmesi için bu işletmelerin devamlılıklarının sağlanması gerekmektedir. Aile işletmelerinde en önemli sorun işletmelerin sürekliliğinin sağlanabilmesidir. İşletme kurucularının yanında; işletmelerin yönetimini devralacak aile bireylerinin işletmenin başarılarını devam ettirebilmesi, geliştirebilmesi ve aile bireylerinin geleceğini garanti altına alabilmesi için bazı kuralların oluşturulması ve bu kurallarında aile bireyleri tarafından benimsenmesi gereklidir. Bu kuralları oluşturmada özellikle kurucu ortakların önemli rol üstenmesi ve eğitimli aile bireyleri tarafından diğer aile bireylerine benimsettirilmesi büyük önem taşımaktadır. K.K.T.C.’deki, Türkiye’deki ve dünyadaki diğer ülkelerde yer alan aile işletmelerini incelediğimizde aile işletmelerinin yönetimi ile ilgili özel kuralların yazılı hale getirildiğini görmekteyiz. Aile İşletmeleri Anayasası, işletmenin çalışmasına ve çalışma kurallarının belirlenmesine ilişkin yazılı kurallar olduğundan işletmenin bir yol haritası olma özelliğini taşır. Sadece aile işletmeleri için değil bu kuralların tüm işletmelerin çalışmasında yol gösterici bir rehber özelliğinde olmalıdır. İşletmelerin gelecekte karşılaşacağı sorunların oluşmadan çözülmesi ve sağlıklı büyüme için kurumsallaşmanın temel taşlarını oluşturacaktır. Aile bireyleri işletmede çalışırken aile içerisindeki sorunlar, özel yaşamları ve işletmedeki işlerin yürütülmesi esnasında özel bir denge kurulmalıdır. Böylece; aile bireyleri arasındaki ilişkiler güçlenecek, işletmenin başarıya ulaşması ve sağlıklı büyümesi sağlanmış olacaktır. Aile İşletmeleri Anayasasının yürütülmesiyle ilgili Aile Meclisi adıyla danışma ve tavsiye organı olmalıdır. Aile Meclisinin diğer görevide oluşabilecek sorunlarda tarafları uzlaştırmaktır. Genel olarak; aile işletmeleri yönetiminde işlerin çocuklara devrinde ortaya çıkan sorunları çözmek amacıyla bir Aile İşletmeleri Anayasası oluşturmak zorunluluktur. Aile İşletmeleri Anayasasında; aile işletmesi anayasasının geçerliliği ve bağlayıcılığı, yetki ve sorumlulukların dağılımı, işletmenin gelişmesi ve büyümesi, ailenin bireyleri arasındaki hiyerarşi ve ilişkiler, işletme yönetiminde kurumsallaşma ve profesyonelleşme, işletmede çalışacak aile bireyleri, aile ilişkileri ve işletmedeki hiyerarşinin sınırları, aile meclisi oluşturulması ve toplantılar, işletme mülkiyeti, işletme hisselerinin elden çıkarılması (yabancı kişi veya şirketlere satılması), aile üyeleri arasındaki hisse dağılımı konularına detaylı olarak yer verilmelidir.