Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Oyunlarının İçeriği ve Oyun Davranışlarının İncelenmesi

Abstract

This research was carried out with the aim of examining the content of play of pre-school children and the behavior of children in terms of recognition, monitoring and support of child development and interpreting these results as a resource to the process of using the play as a teaching method. The study, which was designed based on qualitative research methods and action research design, was carried out with 8 girls and 6 boys (14 total) in a public school in the Turkish Republic of Northern Cyprus in the district center of Famagusta in the 2016-2017 school year and education of 5 year olds. The data in this study were collected by observing with a total of 800 minutes of natural observation technique by creating free play sessions of 35-40 minutes between the hours of 9:00-9:40 for 14 different children for 20 days in total. The researcher is the class teacher of the class that the play observation is made. An informative consent form was sent to the families of children in accordance with ethical principles in the research and the research was started after receiving the feedback. In the research the qualitative data was obtained considering the “Play Observation Form” developed by Saracho (1984) taking into consideration the play categories determined on the basis of the researcher's notes (children's speech, dialogues, contents of plays) and image recordings that were taken by the researcher during children’s free play time. Validity was coded from an individual excerpt from play observations where codes and categories were obtained. As the content analysis technique, thematic coding is used. Moreover, in this study, the conversion of raw data into codes and categorizations was tested by two reviewer. The categories obtained in the research are: Play Types, Symbolic Conversions in the Play, Roles in Play, Reflections from Everyday Life, Gender Roles in Play, Children's Play Participation and Compliance in Play, Theme in Play, Materials Used in Play, Relations in Play, determined as Compliance and Conflict behavior. At the end of this research, it was observed that children’s most preferable type of play during their free time was imaginative play. They mostly give place to symbolic transformation; act out mostly mothers, children, racers and police roles , they are influenced seriously by media in their play reflections of everyday life, they pretend the gender roles as it is in real life, the play participation and adaptation were generally positive, and the themes of play were mostly influenced by their daily lives, they used the class play materials mostly by converting them into the material they want according to their functions in the play and there was almost no conflict. Keywords: Pretend play, play contents, play behaviors, preschool education.

ÖZ: Bu araştırma, okul öncesi dönemdeki çocukların oyunlarının içeriği ve oyun davranışlarının, çocuğun gelişimini tanıma, izleme ve destekleme açısından incelenmesi ve bu sonuçların oyunun bir yöntem olarak kullanılma sürecine kaynak olacak biçimde yorumlanması amacıyla gerçekleştirilmiştir. Nitel araştırma yöntemlerinden, eylem araştırması desenine dayalı tasarlanan araştırma, 2016–2017 öğretim yılında, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Gazimağusa ilçe merkezinde bulunan bir okul öncesi eğitim kurumunun, 5 yaş sınıfında öğrenim gören, 8 kız ve 6 erkek (toplam 14) çocuk ile yürütülmüştür. Araştırmanın verileri, 14 çocuğun toplam 20 gün boyunca 09:00-09:40 saat diliminde 35-40 dakikalık serbest oyun saatlerinde, toplam 800 dakika doğal gözlem tekniği ile gözlemlenerek toplanmıştır. Araştırmacı, oyun gözlemini yaptığı sınıfın aynı zamanda sınıf öğretmenidir. Araştırmada etik ilkeler gereğince katılımcı çocukların ailelerine bilgilendirici onam formu gönderilerek, geri dönütleri de alındıktan sonra araştırmaya başlanmıştır. Araştırmada nitel veriler, Saracho tarafından geliştirilen ”Oyun Gözlem Formu” dikkate alınarak belirlenen oyun kategorileri göz önünde bulundurularak, araştırmacının çocukların serbest oyunları sırasında aldığı notlarına (çocukların konuşmaları, diyalogları, oyunun içeriği) ve görüntü kayıtlarına dayalı olarak elde edilmiştir. Geçerlilik, kodların ve kategorilerin elde edildiği oyun gözlemlerinden birebir alıntı yapılarak arttırılmıştır. İçerik analiz tekniği olarak, tematik kodlama kullanılmıştır. Ayrıca bu araştırmada ham verilerin kodlara ve kategorilere dönüştürülmesi işlemi, iki öğretim elemanı tarafından sınanmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen kategoriler: Tercih Edilen Oyun Türleri, Oyun İçerisindeki Sembolik Dönüştürmeler, Oyundaki Roller, Gündelik Yaşamdan Oyuna Yansıyan Aktarımlar (Transferler), Oyundaki Toplumsal Cinsiyet Rolleri, Çocuğun Oyuna Katılımı ve Oyun İçindeki Uyumu, Oyun Senaryolarının Teması, Oyunda Kullanılan Materyaller olarak belirlenmiştir. Bu araştırmanın sonucunda, çocukların serbest zamanlarında oynadıkları oyunlar arasında en çok imgesel oyun türünü tercih ettikleri, oyunlarında büyük çoğunlukla sembolik dönüştürmelere yer verdikleri, en çok anne, çocuk, yarışçı ve polis rollerini canlandırdıkları, gündelik yaşamın oyuna yansımalarında medyadan ciddi boyutta etkilendikleri, toplumsal cinsiyet rollerini gerçek hayattan gözlemledikleri gibi canlandırdıkları, oyuna katılımlarının ve uyumlarının genellikle olumlu olduğu, oyun senaryolarının temalarını daha çok günlük hayatlarından etkilenerek oluşturdukları, sınıftaki oyun materyallerinin daha çok oyunlarındaki işlevlerine göre istedikleri materyale dönüştürerek kullandıkları ve oyun sırasında çatışmanın neredeyse hiç yaşanmadığı gözlemlenmiştir. Anahtar Kelimeler: İmgesel oyun, oyun içeriği, oyun davranışları, okul öncesi eğitim.