Anne-Baba Tutumlarının 5-6 Yaş Çocukların Sosyal Problem Çözme Becerisi ile Olan İlişkisinin İncelenmesi

Abstract

ÖZ. Okul öncesi dönemde sosyal ilişkilerinin artmasıyla birlikte çocuklar akran ilişkilerinde ve çevresindeki diğer kişilerle etkileşim kurarken güçlüklerle karşılaşırlar ve bazı baş etme stratejileri deneyerek sosyal problem çözme becerilerini geliştirirler. Anne babalarının farklı baş etme yollarını model alan çocuğun kendi yaşamındaki sosyal problemlerle baş etme sürecinde yetkinleşmesi büyük önem taşır. Problemlerini etkili bir şekilde çözebilen çocuklar; akademik yaşantılarında başarılı olma ve çevreleriyle yakın ilişkiler kurabilmeyi daha iyi başarabildiklerinden mutlu bireyler olarak yetişeceklerdir. Okul öncesi dönemi kapsayan yaşlar davranışların şekillenmesi açısından önemlidir. Çocuklarda prososyal davranışların gelişmesi için ortam hazırlamak ve desteklemekle birlikte toplumda empati kurabilen, sosyal problem çözme becerisi gelişmiş bireyler yetişir. Bu bağlamda erken yaşlarda prososyal davranışların desteklenmesi ileriki yaşlarda davranış biçimlerinin zeminini oluşturması açısından çok önemlidir. Çocukların sağlıklı büyüme ve gelişmesi açısından son derece önemli bir işlevi olan sosyal problem çözme becerisinin hangi değişkenlerle ilişkili olduğunun belirlenmesi bu çalışmanın temel amacını oluşturmaktadır. Ayrıca çocukların ilk temel alışkanlıklarını edindikleri aile ortamında anne-babaların çocuk yetiştirme tutumlarını da problem çözme becerisinin kazanılmasında önemli etkileri olabileceği düşünülmektedir. Bu nedenle çalışmanın bir diğer amacı da, anne-baba tutumlarının, çocukların sosyal problem çözme becerileriyle olan ilişkisini incelemektir. Araştırma ilişkisel tarama modeli kullanılarak yapılmış nicel bir çalışmadır. Çalışma grubu; 2015-2016 eğitim-öğretim yılında KKTC Girne İlçesi’ndeki 52 devlet anasınıfına devam edem 46 5 yaş, 54 6 yaş toplam 100 5-6 yaş grubu çocuğu ve aileleridir. Kişisel Bilgi Formu ve Ebeveyn Tutum Ölçeği (ETÖ) okullar aracılığıyla ailelere gönderilmiş ve çalışmaya katılmayı kabul ederek ilgili formları doldurup gönderen ailelerin çocuklarına Wally Sosyal Problem Çözme Ölçeği araştırmacı tarafından okullarda uygulanmıştır. Toplam olarak okullarda ailelere gönderilmek üzere 600 form dağıtılmış ve geri dönen 100 ebeveynin çocukları ile çalışmaya devam edilmiştir. Ailelerden geri dönen 100 Kişisel Bilgi Formunu 75 anne (%75) ve 25 baba (%25) yanıtlamıştır. Araştırmanın bulgularına göre, çocukların sosyal problem çözme becerilerinin orta düzeyde olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Çocukların sosyal problem çözme becerilerinin; cinsiyet, yaş, ebeveynin yaşı, anne-baba eğitim durumu, aylık gelir, ailedeki çocuk sayısı, anne-babanın anlaşma düzeyi ve algıladıkları sosyal destek açısından farklılaşmadığı görülmüştür. Ebeveyn tutumları değerlendirildiğinde demokratik tutumun yaygın olduğu bunu koruyucu tutumun izlediği, otoriter ve izin verici tutumun daha düşük düzeyde görüldüğü sonucuna ulaşılmıştır. Okul öncesi eğitimde olan 5-6 yaş çocuklarının sosyal problem çözme beceri düzeyleri ile ebeveynlerin çocuk yetiştirme tutumlarının ilişkisine bakıldığında ise sonuç istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır. Anahtar kelimeler: Okul öncesi dönem, sosyal problem çözme, sosyal yeterlik, anne-baba tutumları.

As a socio-cultural entity, people are trying to adapt to the environment from birth with the increase in social relations in the pre-school period, children face difficulties in interacting with peers and other people around them, and they develop social problem solving skills by trying out some coping strategies. It is of utmost importance that the child modeling the different ways of coping with the parents is competent in the process of coping with the social problems in his/her life. Children who can solve their problems effectively; will grow up as happy individuals because they will be able to succeed in their academic life and achieve better relations with their environment. During pre-school years, which has a large effect on shaping of behaviors, social problem-solving ability to prepare and support the development of prosocial behaviors in children is of great importance in terms of development of empathic adults in society. The main purpose of this study is to determine variables related with social problem solving skills in children, which has a very important function for healthy growth and development of children. It is also thought that parenting attitudes of parents in the family environment where children get their first basic habits can also have important effects on the problem solving skills. For this reason, another aim is to examine the relationship between parental attitudes and the ability of children to solve social problems. The research was conducted using quantitative research methodology and relational survey method. The sample of the study consists of 46, 5 years old and 54 6 years old totally 100 children, who are studying in 52 state classrooms in Girne District of TRNC during 2015-2016 academic year and their families. The Personal Information Form and the Parent Attitude Scale (ETÖ) were sent to families through schools and the Wally Social Problem Solving Scale was administered by the researcher to the children of the families who filled in and submitted the forms by agreeing to participate in the study. In total, 600 forms were distributed to families in schools, and 100 parents returned to work with their children. 75 mothers (%75) and 25 fathers (%25) from 100 parents filled out the personal information form. According to the findings of the research, it is concluded that children are in the middle level of solving the social problem. The social problem solving scores of children didn’t differentiate according to; gender, age, age of the parent, parent education level, monthly income, children in the family, parents agreement about child rearing and perceived social support. When the data on the attitudes of parents were analyzed, it was seen that the majority of the families showed a democratic attitute towards their children and custodion rearing followed it; authoritative and permissive child rearing were seen of a lower level. The results were not statistically significant when the social problem solving skill levels of 5-6 year old children attending preschool education were compared with the parenting attitudes of parents. Keywords: Preschool period, social problem solving, social competence, parent attitude