KKTC’de Spor Salonuna Aktif Olarak Devam Eden Yetişkin Erkek Bireylerde Ortoreksiya Nervoza Eğiliminin ve Beslenme Alışkanlıklarının Belirlenmesi

Abstract

This study was conducted with the aim of determining the orthorexia nervosa tendency and eating habits on adult male subjects in the Turkis Republic of Northern Cyprus (TRNC) who are actively exercising in the gym. The data was collected between May–October 2017 from 118 adult male, 59 adult male who actively exercising in the gym and 59 non-exercising adult male in Nicosia district of TRNC. Individuals should actively exercising at least one year at gym defined as an inclusion criteria and individuals whose physical activity level (PAL) was >1.69 were excluded from this study. Participants' sociodemographic characteristics, eating habits, frequency of food consumption, 24 hour diet recall, and physical activity condition information was assesed by several questionaries. ORTO-11 scale and Eating Attitude Test (EAT-40) was used to asess orthorectic tendencies and eating attitudes of individuals, respectively. Questionaires and anthropometric measurements were carried out by the researcher. Energy and nutrient intake was analysed by using computerized software programme (BEBIS 7 student version). SPSS 24.0 was used in the statistical analysis of research data. Consumption of protein (g) and protein (%) were higher and carbohydrate (g) and carbohydrate (%) conspumption were lower in individuals who actively exercise compared to non-exercising individuals. It has been determined that individuals who exercising had more healthier eating habits than those who do not exercise. According to the results of the study exercising group exhibited more disordered eating attitudes and showed higher orthorectic symptoms than the non-exercising group. It was determined that 62.7% of the exercising individuals were orthorectic. There were no statistically significant correlations between ORTO-11 and EAT-40 scores (p>0.05). However, in exercising group, disordered eating attitudes proportionally increase with an increase in orthorectic tendency. There were no statistically significant correlations between the age and anthropometric measurements of exercising participants with the EAT-40 and ORTO-11 scale results (p>0,05). Since the orthorectic tendency found to be high in participants who are actively exercising in the gym and as orthorexia nervosa is a newly recognised term, more extensive studies on this issue will contribute to the literature.

ÖZ: Bu çalışma, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC)’nde sporu aktif olarak özel spor salonuna giderek sürdüren yetişkin erkek bireylerdeki ortoreksiya nervoza eğilimini ve beslenme alışkanlıklarını saptamak amacı ile yütürülmüştür. Mayıs-Ekim 2017 tarihleri arasında, KKTC’nin Lefkoşa bölgesinde sporu aktif olarak özel spor salonuna giderek sürdüren (n=59) ve spor yapmayan (n=59), 19-45 yaş arası sağlıklı 118 yetişkin erkek üzerinde yapılmıştır. Spor yapan bireylerin en az 1 yıldır düzenli spor yapıyor olmaları araştırmaya dahil olma kriteri ve fiziksel aktivite kaydı değerlendirmesine göre fiziksel aktivite katsayısı (PAL) >1.69 olan kontrol grubundaki bireylerin araştırmaya dahil edilmemeleri kriter olarak belirlenmiştir. Katılımcıların sosyodemografik özellikleri, beslenme alışkanlıkları, besin tüketim sıklıkları, geriye dönük 24 saatlik besin tüketimleri, fiziksel aktivite durumlarını değerlendiren anket formu, antropometrik ölçümler, ortorektik eğilimleri değerlendirmek için ORTO-11 ve yeme tutum ve davranışları değerlendirmek üzere Yeme Tutum Testi (YTT-40) ölçekleri araştırmacı tarafından yapılmıştır. Besin tüketiminin değerlendirilmesi için Beslenme Bilgi Sistemleri Paket Programı (BEBİS) 7 öğrenci versiyonu kullanılmıştır. Araştırma verilerinin istatistiksel çözümlenmesinde Statistical Package for Social Sciences (SPSS) 24.0 veri analizi programı kullanılmıştır. Spor yapan bireylerin yaş ortalaması 26.64±7,05 yıl, spor yapmayan katılımcıların ise 27.20±7,22 yıldır. Spor yapan bireylerin, protein (g) ve protein (%) tüketim miktarları spor yapmayan bireylere göre yüksek, karbonhidrat (g) ve karbonhidrat (%) miktarları ise düşüktür. Spor yapan bireylerin spor yapmayanlara göre daha sağlıklı beslenme alışkanlıkları olduğu saptanmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre, spor yapanların yapmayanlara göre daha bozuk yeme tutumu sergiledikleri ve daha yüksek düzeyde ortorektik belirtiler gösterdikleri tespit edilmiştir. Spor yapan bireylerin %62,7 oranında ortorektik olduğu saptanmıştır. ORTO-11 ile YTT-40 puanları arasında istatistiksel açıdan anlamlı korelasyonlar olmadığı saptanmıştır (p>0,05). Ancak, spor yapanlarda, yeme bozukluğu riski arttıkça ortorektik eğiliminde artış gösterdiği bulunmuştur. Spor yapan katılımcıların, yaş ve antropometrik ölçümleri ile YTT-40 ve ORTO-11 testi sonuçları arasında istatistiksel olarak anlamlı korelasyonlar olmadığı tespit edilmiştir (p>0,05). Spor salonunda aktif olarak spor yapan bireylerde ortorektik eğilimin yüksek çıkması ve ON’nın yeni olgunlaşmaya başlayan bir konu olmasından dolayı bu konuda daha kapsamlı çalışmaların yapılması literatüre katkı sağlayacaktır.