Mastektomi Yapılmış Meme Kanseri Sağkalanı Kadınlar ile Sağlıklı Kadınların Fiziksel Özelliklerinin ve Yaşam Kalitelerinin Karşılaştırılması

Abstract

This study has been carried out with the purpose of comparing breast cancer survivor women who had mastectomy and healthy women in terms of the physical features like scapular dyskinesia, postural problems, upper extremity muscle strength, shoulder position sense, upper extremity functions, static and dynamic balance and qualitiy of life. Total of 66 female individuals, breast cancer survivor women (study group, n=33) and healty women (control group, n=33), between the ages of 35-70, were included in the study. All of the individuals have been evaluated with Lateral Scapular Slide Test (LSST) for scapular dyskinesia, New York Posture Analysis (NYPA) for posture, dynamometric muscle strength assessment (HHD- Hand Held Dinamometre) for upper extremity muscle strength, Angle Reproduction Test (ART) for upper extremity position sense, Disabilities of the Arm, Shoulder and Hand (DASH) questionnaire for upper extremity functions, Tandem Romberg Test (TRT) for static balance, Y Balance Test (YDT) and Computer Based Balance Device for dynamic balance and Short Form 36 (SF 36) for quality of life. The results of our study have demonstrated that, there was more scapular dyskinesia and postural problems, less upper extremity muscle strength except for the right shoulder abduction and right shoulder extension, less shoulder joint position sense during abduction movement in both sides, more limitated upper extremity functions, less static balance functioning (eyes closed) and decreased quality of life in terms of some sub-scales (physical function, role function, pain, general health, social function, emotional, physical component) (p<0.05) in the study group comparing to the control group. On the other hand it has been found that there was no difference between both groups (p>0.05) with regard to the dynamic balance functions and vitality, mental h ealth and mental component sub-scales of the quality of life. The existence of various physical problems like, reduced upper extremity muscle strength, postural problems, decreased upper extremity position sense, limitations of upper extremity functions and balance problems could be seen in breast cancer survivors. The secondary problems after mastectomy surgery may cause limitations in activities of daily living and may lead to reduced quality of life of breast cancer survivors. Therefore, it is crucial to determine the varying physical features with the healthy women and to take precautions to improve the quality of life of the breast cancer survivors.

ÖZ: Bu çalıĢma, mastektomi yapılmıĢ meme kanseri sağkalanı kadınlar ile sağlıklı kadınları skapular diskinezi, postüral problemler, üst ekstremite kas kuvveti, omuz eklemi pozisyon hissi, üst ekstremite fonksiyonları, statik ve dinamik denge gibi fiziksel özellikler ve yaĢam kalitesi açısından karĢılaĢtırılmak amacıyla gerçekleĢtirildi. ÇalıĢmaya 35-70 yaĢ arasında, meme kanseri sağkalanı (çalıĢma grubu, n=33) ve sağlıklı (kontrol grubu, n=33) toplam 66 kadın birey dâhil edildi. Tüm bireyler, skapular diskinezi değerlendirmesi amacıyla Lateral Skapular Kayma Testi (LSKT), postür değelendirmesi için New York Postür Analizi (NYPA) , üst ekstremite kas kuvvetini ölçmek amacıyla dinamometrik kas kuvvet ölçümü (HHD- Hand Held Dinamometre), üst ekstremite pozisyon hissinin ölçümünde Açı Tekrarlama Testi (ATT), üst ekstiremite fonksiyonlarının değerlendirilmesinde Kol, Omuz ve El Soruları (DASH) Anketi, statik denge için Tandem Romberg Testi (TRT), dinamik denge için Y Denge Testi (YDT) ve Bilgisayar Destekli Denge Platformu ve yaĢam kalitesinin değerlendirilmesi için Kısa Form 36 (KF 36) kullanılarak değerlendirildi. ÇalıĢmamızın sonuçlarına bakıldığında, çalıĢma grubu kontrol grubu ile karĢılaĢtırıldığında skapular diskinezi ve postüral problemlerin daha fazla görüldüğü, sağ omuz abduksiyonu ve sağ omuz ekstansiyon kas kuvveti dıĢında üst ekstremite kas kuvvetinin daha az olduğu, her iki tarafa abduksiyon hareketi sırasında omuz ekleminde pozisyon hissinin daha az olduğu, üst ekstremite fonksiyonlarında kısıtlılık olduğu, statik denge fonksiyonlarının (gözler kapalı) ve yaĢam kalitesinin bazı alt boyutlarının (fiziksel fonksiyon, rol fonksiyonu, ağrı, genel sağlık, sosyal fonksiyon, emosyonel, fiziksel komponent özetinde) daha az olduğu tespit edilmiĢtir (p<0.05). Buna karĢın dinamik denge fonksiyonları ve yaĢam kalitesinin vitalite, mental sağlık ve mental komponent özeti alt boyutlarında ise iki grup arasında fark olmadığı bulunmuĢtur (p>0.05). Meme kanseri sağkalanlarında skapular diskinezi, üst ekstremite kas kuvvetinde azalma, postür problemleri, pozisyon hissinde azalma, üst ekstremite fonksiyonlarında kısıtlılık, denge problemleri gibi çeĢitli fiziksel problemler meydana gelebilmektedir. Mastektomi cerrahisi sonrasında meme kanseri sağkalanlarında görülen sekonder problemler bu hastalarda günlük aktivite kısıtlılıklarına yol açabilmekte ve buna bağlı olarak yaĢam kaliteleri azalabilmektedir. Bu nedenle meme kanseri sağkalanlarında yaĢam kalitesini yükseltmek amacıyla sağlıklı kadınlara göre farklılık gösteren fiziksel özelliklerin belirlenmesi ve gerekli önlemlerin alınması önem taĢımaktadır.