Tip 2 Diyabetli Bireylerde Beslenme Durumu, Metabolik Kontrol ve Yaşam Kalitesi Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi

Abstract

This study aims to investigate the relationship between nutrition status, metabolic control and quality of life for individiduals with Type 2 diabetes living in Famagusta. A total of 234 individuals, 127 (54.3%) of whom are female and 107 (45.7%) of whom are male, with type 2 diabetes participated in the study. Survey forms were implemented to the participants with Type 2 diabetes. The forms included demographic features of the participants, information regarding their disease, nutritional habits, anthropometric measurements, biochemical results, status according to SF-36 Quality of Life Scale, 24-hour food consumption records and 24- hour physical activity records. A statistically significant negative relation (p<0,05) was found between the SF-36 Quality of Life Scale sub-dimension scores of the participants according to their diabetes ages; as the diabetes ages increases, participants’ scores from all subdimensions of SF-36 Quality of Life Scale decreased. The analysis revealed a statistically significant positive relation (p<0,05) between the medical nutrition treatment (MNT) and scores from all sub-dimensions of the SF-36 Quality of Life Scale of the participants; the scores of participants from all the sub-dimensions of SF-36 Quality of Life Scale showed increase as the MNT practices of the participants improved. As for participants HbA1c values, a statistically significant negative relation (p<0,05) was discovered between HbA1c values and scores from energy/liveliness/vitality, social functionality and general health perception subdimensions; the scores from these sub-dimensions of the Quality of Life Scale of participants with HbA1c values of >%7 were found to be significantly lower than those with HbA1c values of <%7. The analysis results of the study also disclosed a statistically significant positive correlations (p<0,05) between participants’ Vitamin E intake compensation percentages and physical function and emotional role difficulty sub-dimension scores; and thiamine and physical role difficulty sub-dimension scores of participants. It was found that as participants’ Vitamin E intake compensation percentages increased, their physical function and emotional role difficulty scores also increased; and as thiamine compensation percentages increase, their physical role difficulty scores also increased. The findings of the study discovered a relation between nutrition status, metabolic control and quality of life of individuals with Type 2 diabetes. It is concluded that examining the quality of life of individuals with diabetes through their regular follow-ups would benefit the individuals in terms of evaluating both their nutrition and clinical status. Keywords: Type 2 DM, quality of life, nutrition status, metabolic control

ÖZ: Bu çalışma ile Gazimağusa bölgesinde yaşayan, Tip 2 diyabetli bireylerde beslenme durumu, metabolik kontrol ve yaşam kalitesi arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Çalışmaya 127 kadın (%54.3) ve 107 erkek (%45.7) olmak üzere toplam 234 tip 2 diyabetli birey katılmıştır. Çalışmada, Tip 2 diyabetli bireylere anket formu uygulanmıştır. Anket formunda Tip 2 diyabetli bireylerin genel özellikleri, hastalığa ilişkin bilgileri, beslenme alışkanlıkları, antropometrik ölçümleri, biyokimyasal bulguları, SF-36 Yaşam Kalitesi Ölçeği’ne ilişkin durumları, 24 saatlik besin tüketim kaydı ve 24 saatlik fiziksel aktivite kaydı sorgulanmıştır. Çalışmada katılımcıların diyabet yaşına göre SF-36 Yaşam Kalitesi Ölçeği’nin tüm alt boyutlarından aldıkları puanlar arasında istatistiksel olarak negatif yönlü anlamlı ilişki olduğu saptanmış (p<0,05), diyabet yaşı arttıkça katılımcıların SF-36 Yaşam Kalitesi Ölçeği’nin tüm alt boyutlarından aldıkları puanlar düşüş göstermiştir. Katılımcıların tıbbi beslenme tedavisi (TBT) uygulamalarına göre SF-36 Yaşam Kalitesi Ölçeği’nin tüm alt boyutlarından aldıkları puanlar arasında istatistiksel olarak pozitif yönlü anlamlı ilişki olduğu saptanmış (p<0,05), TBT uygulama durumu arttıkça katılımcıların SF-36 Yaşam Kalitesi Ölçeği’nin tüm alt boyutlarından aldıkları puanlarında artış gösterdiği tespit edilmiştir. Katılımcıların, HbA1c değerleri ile enerji/canlılık/vitalite, sosyal işlevsellik ve genel sağlık algısı alt boyutlarından aldıkları puanlar arasında istatistiksel olarak negatif yönlü anlamlı ilişki (p<0,05) olduğu saptanmış, HbA1c değeri >%7 olan katılımcıların Yaşam Kalitesi Ölçeği’nin bu alt boyutlarından aldıkları puanlar, HbA1c değerleri <%7 olan katılımcılardan anlamlı düzeyde düşük olduğu tespit edilmiştir. Çalışmada katılımcıların E vitamini alım miktarları karşılama yüzdesi ile fiziksel fonksiyon ve emosyonel rol güçlüğü alt boyutlarından aldıkları puanlar arasında ve tiamin ile fiziksel rol güçlüğü alt boyutundan aldıkları puanlar arasında istatistiksel olarak anlamlı, pozitif yönlü korelasyonlar saptanmıştır (p<0,05). Katılımcıların E vitamini alım miktarı karşılama yüzdesi arttıkça fiziksel fonksiyon ve emosyonel rol güçlüğü puanlarının arttığı, tiamin karşılama yüzdesi arttıkça da fiziksel rol güçlüğü puanlarının artış gösterdiği saptanmıştır. Çalışmamızın sonucunda, Tip 2 diyabetli bireylerin beslenme durumu, metabolik kontrol ve yaşam kalitesi arasında ilişki olduğu saptanmıştır. Diyabetli bireylerin düzenli takipleri sırasında, yaşam kalitelerinin sorgulanmasının hem beslenmeleri hem de klinik durumlarının değerlendirilmesi yönünden kişiye faydalı olacağı kanaatine varılmıştır. Anahtar Kelimeler: Tip 2 DM, yaşam kalitesi, beslenme durumu, metabolik kontrol