Nüremberg Mahkemesi’nden Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne Savaş Suçları

Abstract

The painful experiences witnessed by the international society as a result of wars required the specification of types of international crimes and their contents. Recognition of the individual responsibility regarding punishment of the mentioned crimes is a very important development and a way out for survivability of the international society. In this study wich is based on war crimes, apart from the development experienced after Second World War, the way war crimes are regulated under the Statutes of the Nuremberg Tribunal and the Military Tribunal for the Far East are examined including problems faced in practice and criticims against the tribunals. At the beginning of the 1990’s when the Former Federation of Yugoslavia and Ruanda came to the scene because of internal wars which showed the blood freezing and frightening face of war as a result of what people exposed. The UN Security Council established the International Criminal Tribunal for Former Yugoslavia following the internal war after the dissolution of the Former Yugoslavia. Thus in the second half of the 1990’s the UN Security Council established the International Criminal Tribunal for Rwanda as a result of the genocide lived in Rwanda wich was ingoned because of being in Middle Africa. Although from time to time they have been criticised a lot the mentioned four Tribunals played an important role druing the process of development of the international Criminal jurisdiction. All these efforts lead to the preperation of the droft fot establisthment of a permanent international criminal court when we come to the 1998. One of the types of international Crimes which is adapted during the Rome Diplomatic Conference and regulated under the Rome Statute is war crimes. The International Criminal Court (ICC) is a much more developed institution which moves sure that general principles of law are applied and the international criminal jurisdiction is functioning peoperly when compored to its predecessors. The decisions of the ICC recording war Crimes and evaluation of criticisms constitute the final part of this study. Keywords: War Crimes, Nuremberg Tribunal, International Criminal Court, UN Security Council, Individual Criminal Responsibiliry.

ÖZ: Uluslararası kamuoyunun savaşlar nedeniyle günümüze dek şahit olduğu acı tecrübeler, uluslararası suç tiplerinin ve bunların kapsamının belirlenmesini zorunlu kılmıştır. Söz konusu suçların cezalandırılmasında bireyin sorumluluğunu kabul eden anlayışın doğması, uluslararası kamuoyunun bekâsı açısından oldukça önemli bir adım ve çıkış noktasıdır. Savaş suçu temelinde şekillendirdiğimiz çalışmamızda, daha çok İkinci Dünya Savaşını takip eden gelişmelerin yanı sıra Nüremberg ve Uzak Doğu Askeri Ceza Mahkemeleri’nin Statülerinde suçun ele alınış biçimini, uygulamada karşılaşılan aksaklıklar ve yöneltilen eleştirilerle birlikte aktarmaktayız. Nüremberg Mahkemesi’nin yargılamalarına hâkim olan ilkeler günümüzde dâhi benimsenmiş, uluslararası ceza yargısının genel prensipleri hâline gelmiştir. Bu bağlamda adaletin sağlanmasının artık bir gereklilik değil, zorunluluk olduğu söylenebilir. 1990’lı yılların başında iç kargaşalarla gündeme taşınmış devletler olan Eski Yugoslavya Federasyonu ve Ruanda halkının maruz kaldığı insanlık ayıbı, savaşın kan donduran, korkutucu yüzünü bir kez daha gözler önüne sermiştir. Eski Yugoslavya Federasyonu’nun dağılışını takip eden iç savaşın ardından, BM Güvenlik Konseyi kararıyla suçluları yargılamakla yetkili olan Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi kurulmuştur. Ancak Mahkeme’nin verdiği kararların caydırıcılık sağlama noktasında başarılı olamadığı çok geçmeden anlaşılmıştır. Nitekim 1990’ların ikinci yarısında, Orta Afrika’da olması sebebiyle dünya toplumunun görmezden geldiği Ruanda’da yaşanan soykırımın, vicdanları sızlatan boyuta ulaşması sonucu, yine BM Güvenlik Konseyi kararıyla Ruanda Uluslararası Ceza Mahkemesi kurulmuştur. Her ne kadar eleştirilerin şiddeti zaman zaman artsa da, söz konusu dört mahkemenin uluslararası ceza yargısının gelişiminde oynadığı rol büyüktür. Peşi sıra kurulan mahkemeler, 1998 yılına gelindiğinde, uluslararası ceza yargısı görevini sürekli olarak yürüten ve yürütecek olan Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin hazırlık aşamasına ve kuruluş taslağına katkı sağlamışlardır. Roma Diplomatik Konferansı’nda kabul edilen Roma Statüsü ile benimsenen ve çalışmamızın bel kemiğini oluşturan uluslararası suç tiplerinden biri de savaş suçlarıdır. Uluslararası Ceza Mahkemesi, kendisinden önceki mahkemelerden gerek hukukun genel ilkelerine riayetin sağlanması, gerekse uluslararası ceza yargısının işlerliği konusunda endişelere mahal vermemesi bakımından oldukça gelişmiş bir yapıdadır. Uluslararası Ceza Mahkemesi tarafından savaş suçları sebebiyle verilen kararların ele alınarak, son aşamada eleştirilerin değerlendirilesi çalışmamızın konuları arasındadır. Anahtar Kelimeler: Savaş Suçu, Nüremberg Mahkemesi, Uluslararası Ceza Mahkemesi, BM Güvenlik Konseyi, Bireysel Cezaî Sorumluluk.