Okul Psikolojik Danışmanlarının Özel Eğitime İlişkin Öz Yeterlik Algıları

Abstract

This research aims to examine the self-efficacy perceptions of school counselors considering providing services provided to the students in need of special education in the state secondary schools of the TRNC, the Directorate of General Education of the Ministry of National Education and the Directorate of Vocational Education and Training in 2017-2018 academic year. In addition to main aim of this research, the researcher examined relationships between school counselors‟ level of self-efficacy perception considering providing services provided to the students in need of special education with respect to some variables. These are; age, gender, level of education, type of school they work in, year of study in their work, countries studied, special education courses taken, number of students in school, number of special needs students, number of school counselors. Quantitative research methodology was used in this study. As a research model: survey was used. 87 schools counselors participated in this study. Simple random sampling was used to determine sample of this study. For data collection, two instruments were used. These are; “Personal Information Form” that is developed by the researcher and “School Counselors' Self-Efficacy Scale regarding Special Education (SCSSSE)” that was developed by Aksoy in 2008 . SPSS 22 program was used to data analysis. Normality test was done to determine if data distribute normal or not. As a result of Kolmogorov- Smirnov test the data does not have normal distribution. Because of this reason, non-parametric analysis method was determined for the data analysis. In this respect, Mann Whitney U test and Kruskal Wallis H test were used to analyze the problem of this study. According to the findings of this study, the school counselors‟ the level of self- efficacy do not show differences among the age, sex, school type, working years, number of students, number of special students and number of school counselors. However, the school counselors‟ the level of self- efficacy show difference in the light of educational background. Within this respect, school counselors who have master and doctoral degrees have got high level self-efficacy while providing services provided to the students in need of special education. Also, the school counselors‟ the level of self- efficacy show difference in the light of attending special education courses in their education life. Thus, they have high self-efficacy in efficacy while providing services provided to the students in need of special education. Keyword: School Counselors, Guidance Services, Special Education, Self-Efficacy.

ÖZ Bu araĢtırmanın temel amacı, okul psikolojik danıĢmanlarının özel eğitimdeki öz yeterlik algılarının ne düzeyde olduğunu belirlemektir. Bu amaçla, 2017-2018 öğretim yılında KKTC Milli Eğitim Bakanlığı‟na bağlı ortaöğretim okullarına görev yapan okul psikolojik danıĢmanlarının, özel eğitimdeki öz yeterlik algılarının yaĢ, cinsiyet, eğitim düzeyi, görev yaptıkları okul türü, meslekteki çalıĢma yılı, çalıĢtığı ülkeler, alınan özel eğitim dersleri, okuldaki öğrenci sayısı, özel gereksinimli öğrenci sayısı, psikolojik danıĢman sayısı ve özel eğitimle ilgili kurslara katılım durumu değiĢkenleri bağlamında ne düzeyde olduğu incelenmiĢtir. Böylece, bu araĢtırmanın evrenini ve örneklemini KKTC Milli Eğitim Bakanlığı‟na bağlı ortaöğretim okullarında görev yapan okul psikolojik danıĢmanlarının tamamı oluĢturmaktadır. AraĢtırmada nicel araĢtırma yöntemi kullanılmıĢtır. Veri toplama aracı olarak Aksoy (2008)'un geliĢtirdiği „‟Rehber Öğretmen Özel Eğitim Öz Yeterlik Ölçeği” kullanılmıĢtır. Verilerin analizinde SPSS 22 programından yararlanılmıĢtır. Elde edilen verilerin parametrik olup olmadığını belirlemek amacı ile Kolmogorov-Smirnov testi yapılmıĢ ve verilerin normal dağılım göstermediği sonucuna ulaĢılmıĢtır. Bu nedenle verilerin analizinde non-parametrik analiz yöntemi kullanılmıĢtır. AraĢtırmanın alt problemleri Mann Whitney U testi, Kruskal Wallis H testi kullanılarak analiz edilmiĢtir. AraĢtırma bulgularına göre, okul psikolojik danıĢmanlarının özel eğitimdeki öz yeterlik algı düzeylerinin yaĢa, cinsiyete, okul türüne, meslekteki çalıĢma yılına, okuldaki öğrenci sayısına, özel gereksinimli öğrenci sayısına ve psikolojik danıĢman sayısına göre farklılık göstermediği bulunmuĢtur. Öte yandan eğitim düzeyine, çalıĢılan ülkelere, özel eğitim dersi alma durumuna ve özel eğitimle ilgili kurslara katılım durumuna göre anlamlı bir farklılığın olduğu saptanmıĢtır. Buna göre yüksek lisans ve doktora yapan okul psikolojik danıĢmanlarının öz yeterlik algısının yüksek düzeyde olduğu tespit edilmiĢtir. Ayrıca özel eğitim dersi alan ve özel eğitimle ilgili kurslara katılım gösteren psikolojik danıĢmanlarında öz yeterlik algı düzeylerinin yüksek olduğu görülmektedir. ÇalıĢılan ülkeler bazında ise hem TC „de hem de KKTC‟de görev alan psikolojik danıĢmanların sadece KKTC‟de görev alanlara oranla öz yeterlik algılarının daha yüksek olduğu sonucuna ulaĢılmıĢtır. Anahtar Kelimeler: Okul Psikolojik DanıĢmanları, Özel Eğitim, Öz Yeterlilik