Ali Emiri Manzum 674’teki Şiir Mecmuası (Vr. 195a-214b) (İnceleme-Transkripsiyonlu Metin-Çeviri)

Abstract

ÖZ: Klasik Türk edebiyatının en önemli kaynaklarından biri de mecmualardır. Mecmualar gerek içerik gerekse form olarak müstensihin tertip ettiği derleme türündeki eserlerdir. Özellikle yazıldığı dönemin edebiyat ve sanat anlayışını yansıtan mecmualar Türk edebiyatının vazgeçilmez kaynaklarıdır. Yazılı kaynaklarda adına rastlamadığımız pek çok şair ve şiiri gün yüzüne çıkarır. Çeşitli alanlarda pek çok bilgi barındıran mecmualar türlerine göre sınıflandırılmıştır. Bizim inceleyeceğimiz mecmua ise bir nazire mecmuasıdır. “Ali Emirî Manzum 674’teki Şiir Mecmuası” adlı bu yüksek lisans tezi, giriş, metin, çeviri, açıklamalar, sonuç ve dizin bölümlerinden oluşmaktadır. Giriş bölümünde Klasik Türk edebiyatında mecmuanın yeri ve önemi hakkında genel bir bilgi verilmiş olup üzerinde çalışma yaptığımız Ali Emirî manzum 674’te kayıtlı şiir mecmuası tanıtılmıştır. Ayrıca şiir mecmuasının inceleme yaptığımız 195a - 214b varakları hakkında detaylı bilgi verilmiştir. Çalışmanın esas bölümünü oluşturan metin ve çeviri kısmında ise Osmanlı Türkçesi ile yazılan söz konusu varakların çeviriyazısı ve dipnotta günümüz Türkçesine çevirisi yapılmıştır. Açıklamalar bölümünde ise izaha muhtaç ifadeler açıklanmış olup verilen bütün bilgiler farklı şairlerin şiirleriyle örneklendirilmiştir. Fatih Millet Kütüphanesi Ali Emiri Koleksiyonu’nda yer alan mecmua toplamda 215 varaktan oluşmaktadır. Genellikle mecmuanın her varağında 6 gazel yer alır. Her gazel ise 5’er beyitten oluşmaktadır. Mecmua düzenli bir şekilde sunulmuş olup cetvellenmiştir. İnceleme yapılan şiir mecmuasının yazıldığı tarih ve kim tarafından yazıldığı belli değildir. Bununla beraber mecmuada yer verilen şairlerin yaşadığı dönem dikkate alındığında mecmuanın 16. yüzyılda yazıldığı sonucuna varılabilir. Çalışmada toplamda 355 beyit günümüz Türkçesine çevrilmiştir. Çeviri esnasında tereddüde düşülen, eksik yazılan veya vezne uymayan kısımlarda varsa divanı olan şairlerin divanlarından yararlanılmıştır. Böylece metindeki eksikler giderilmiştir. Mecmuada eserleri yazıya geçmiş şairler olduğu gibi isimleri bilinmesine rağmen divanlarda yer almayan duyulmamış şiirler de mevcuttur. Mecmuanın çalışılan varaklarında yer alan tüm şairler, ölüm tarihleri ve şiir numaralarıyla birlikte dizin bölümünde verilmiştir.

One of the most important sources of classical Turkish literatüre is magazines. Magazines are compilations organized by the author both in terms of content and form type of works. Reflecting the understanding of literatüre and art of the period in which it was written, magazines are indispensable sources of Turkish literature. It brings to light many poets and poems whose names we have not come across in written sources. The magazines that have a lot of information in various fields are classified according to their types. Magazine that we will review is a parallel magazine. This master’s thesis titled “Ali Emirî Manzum 674’teki Şiir Mecmuası” was puplished in an introduction, text, translation, explanations, conclusion and index sections. In the introduction, a general information about the place and importance of the magazine in Classical Turkish literature is given and the poetry magazine recorded in Ali Emirî verse 674, which we have been working on, is introduced. In addition, detailed information is given about the 195a - 214b folios we examined of the poetry magazine. In the text and translation part which constitutes the main part of the study, the translation of the folios written in Ottoman Turkish and the translation into today’s Turkish in footnote were made. In the Remarks section, the statements in need of explanation have been explained and all the information given has been exemplified by the poems of different poets. The magazine, which is included in the Ali Emiri Collection of Fatih Millet Library, consists of 215 folios in total. Generally, there are 6 ghazals in each folio of the magazine. Each ghazal consists of 5 couplets. The magazine is presented in an orderly manner and is tabulated. It is not clear the date on which the poetry magazine under review was written and by whom it was written. However, when it is taken into account the period in which the poets included in the magazine lived, it can be concluded that the magazine was written in the 16th century. In the study, a total of 355 couplets were translated into today's Turkish. During the translation, the divans of the poets who had a divan, if any, were used in the parts that were hesitated, incompletely written or did not comply with the teller. Thus, the deficiencies in the text have been eliminated. As well as poets whose works have been written in the magazine, there are also unheard poems that are not included in the divans although their names are known. All the poets in the studied folios of the magazine are included in the index section with their dates of death and poetry numbers.