Üniversite Öğrencilerinin İnfertiliteye Yönelik Tutumları ile Toplumsal Cinsiyet Algıları Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi

Abstract

ÖZ: Çalışma, üniversite öğrencilerinin infertiliteye yönelik tutumları ile toplumsal cinsiyet algıları arasındaki ilişkinin belirlenmesi amacıyla tanımlayıcı ve ilişki arayıcı tipte yapıldı. Çalışmanın evrenini 2019-2020 Eğitim-Öğretim Yılı’nda Doğu Akdeniz Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi ile Sağlık Bilimleri Fakültesi’nde öğrenim gören birinci ve dördüncü sınıf öğrencilerinin tamamı oluşturdu. Örneklemi ise çalışmaya katılmayı kabul eden ve örneklem seçim kriterlerine uyan 602 öğrenci oluşturdu. Araştırma verileri Kişisel Bilgi Formu, İnfertiliteye Yönelik Tutum Ölçeği (İYTÖ) ve Toplumsal Cinsiyet Algısı Ölçeği (TCAÖ) aracılığıyla toplandı. Katılımcıların çoğunluğunun 21-23 yaş aralığında (%46,35), kadın (%61,13), çekirdek aileye sahip (%61,79), gelirini giderine eşit algılayan (%66,94), en uzun köy/kasabada yaşayan (%33,22) ve ailesiyle kalan (%67,94) öğrencilerden oluştuğu belirlendi. Katılımcıların ülkeleri ise Türkiye Cumhuriyeti ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti şeklinde yarı yarıya dağılımaktaydı. Öğrencilerin İYTÖ’den aldıkları toplam puan ortalaması 49,11±7,62 ve TCAÖ toplam puan ortalaması 104,60±15,54 idi. Yapılan korelasyon analizinde iki ölçek rarasında pozitif yönlü ve güçlü bir ilişki belirlendi (p<0,05). Ayrıca TCAÖ puanlarının İYTÖ puan sonuçlarını anlamlı düzeyde ve pozitif yönde etkilediği saptandı (β=0,30; p<0,05). Çalışmada TCAÖ puanlarını etkileyen faktörlerin; cinsiyet, aile tipi, kardeş sayısı, anne ve baba eğitim düzeyi, sıgara kullanımı, cinsel deneyim durumu, toplumsal cinsiyet algısına ve infertiliteye yönelik bilgi sahibi olma durumu, ilerde çocuk sahibi olma isteği, evlat edinme isteği olduğu belirlendi (p<0,05). İYTÖ puanlarını etkileyen faktörler ise; öğrencilerin cinsiyeti, uyruğu, aile yapısı, en uzun süre yaşadığı yer, cinsel deneyim durumu, madde ve sıgara kullanım durumu, toplumsal cinsiyet algısına yönelik bilgi sahibi olma durumu, tanıdığı infertil birey olması, ilerde çocuk sahibi olma isteği ve evlat edinme isteği olarak belirlendi (p<0,05). Çalışmada elde edilen bulgulara göre, öğrencilerin toplumsal cinsiyet algısı ve infertiliteye yönelik tutumları oldukça olumludur. Ölçekler arasındaki pozitif yönlü ilişki ve regrasyon analizi ise toplumsal cinsiyet algısının infertiliteye yönelik tutumu etkilediğini göstermektedir. Buna göre olumlu toplumsal cinsiyet algısı infertiliteye yönelik tutumda olumlu yönde etkilemektedir. Çalışma sonuçları doğrultusunda öğrencilerin toplumsal cinsiyet algısı ve infertiliteye yönelik tutumlarını etkileyen faktörler göz ününe alınarak, bu öğrencilere yönelik üreme sağlığı ve toplumsal cinsiyet algısı içerikli derslerin verilmesi, farkındalık toplantılarının ve faaliyetlerin yapılması önerilmiştir.

This is a descriptive correlational study aiming to determine the correlation between university students’ attitudes towards infertility and gender perception. The target population of the study consisted of all the first and fourth grades students enrolled in the Eastern Mediterranean University Faculty of Education and Faculty of Health Sciences in the 2019-2020 academic year. Its sample comprised 602 students who agreed to participate voluntarily and met the selection criteria. The data were collected using the Infertility Attitude Scale (IAS) and the Gender Perception Scale (GPS). The majority of the participants aged between 21 and 23 years with 46,35% and 61,13% females. Of the participants, 61,69% had a nuclear family, 66,94% thought their income equaled their expenses, 33,22% lived in a village/small town longest, and 67,94% lived with their family Their nationality was either Republic of Turkey or Turkish Republic of Northern Cyprus. The mean total score of the students from the IAS was 49.11±7.62 and the mean total score from the GPS was 104.60±15.54. The correlation analysis indicated a positive and significant correlation between the scales (p<0.05). Furthermore, the GPS scores significantly and positively predicted the IAS scores (β=0.30; p<0.05). The factors affecting the GPS scores were found to be gender, family type, number of siblings, parents’ educational background, smoking habits, sexual experience, having knowledge on gender perception and infertility, desire to have a child in the future, and desire to adopt a child (p<0.05). However, the factors affecting the IAS scores were gender, nationality, family structure, longest lived area of residence, sexual experience, drug use and smoking habits, having knowledge on gender perception, having an infertile acquaintant, desire to have a child in the future, and desire to adopt a child (p<0.05). According to the study results, students’ gender perception and attitudes towards infertility are considerably positive. The positive correlation between the scales and the regression analyse show that gender perception affects attitudes towards infertility. Therefore, gender perception positively affects attitudes towards infertility. Based on the results and in consideration of the factors that affect the students’ gender perception as well as attitudes towards infertility, reproductive health and gender perception trainings can be provided to and awareness meetings and activities can be carried out for them.