Avrupa Konseyi Tarafından Hazırlanan Demokrasi Kültürü İçin Yetkinlikler Modeli Üzerine Okul Müdürlerinin Görüşlerinin İncelenmesi

Abstract

ÖZ: Bu araştırmanın temel amacı demokrasi kültürünün geliştirilmesinde okulların rolünü belirlemek, Avrupa Konseyi tarafından hazırlanan demokrasi kültürü için yetkinlikler modelinin önemi ve ilgili modelde yer alan yetkinliklerin öğrenci, öğretmen ve yöneticilere kazandırılması noktasında neler yapılabileceği ile ilgili okul müdürlerinin bakış açılarını ortaya koymaktır. Yapılan çalışmada Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ilkokullarında görev yapan okul müdürlerinin deneyimlerinden yola çıkarak onların bakış açılarına göre demokrasi kültürü oluşturulması noktasında okulların rolünü hakkındaki düşünceleri, Avrupa Konseyi tarafından hazırlanan demokrasi kültürü için yetkinlikler modelinin önemi hakkında görüşleri ve ilgili modelde yer alan yetkinliklerin okul müdürlerine, öğretmenlere ve öğrencilere kazandırılması noktasına neler yapılabileceği hakkındaki düşünceleri derinlemesine incelendiğinden nitel araştırma yaklaşımı kullanılmış ve araştırma fenomonolojik olarak desenlendirilmiştir. Çalışma grubu amaçlı örnekleme yöntemlerinden biri olan ölçüt örnekleme yöntemi kullanılarak oluşturulmuştur. Araştırmaya KKTC’deki ilkokullarda görev yapan, İki Toplumlu Eğitim Teknik Komitesinin düzenlemiş olduğu demokrasi eğitimine katılmış toplam 18 okul müdürü katılmıştır. Çalışma verileri yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Pandemi dönemi içerisinde olunması nedeni ile görüşmelerin 12 tanesi yüz yüze gerçekleştirilirken, 6 tanesi internet üzerinden çevrimiçi platformlar aracılığıyla görüntülü görüşme şeklinde gerçekleştirilmiştir. Toplanan veriler analiz edilirken, içerik analiz yöntemi kullanılmıştır. Demokrasi kültürünün geliştirilmesi noktasında okullara düşen rollerin yerine getirebilmesi için öğretmen ve yöneticilere roller düştüğü ortaya konmaktadır. Bunun yanında öğretmen ve yöneticilere düşen rolleri destekleyecek şekilde velilere ve öğrencilere de roller düşmektedir. Çalışmanın bir diğer önemli sonucuna göre globalleşen dünya düzeni içerisinde çokkültürlü toplumların artması, Avrupa Konseyi tarafından hazırlanan demokrasi kültürü için yetkinlikler modeline duyulan ihtiyacı ve modelin önemi ortaya koymaktadır. Yapılan araştırma sonucunda elde edilen verilere göre çokkültürlü toplumlar içerisinde farklılıklarla birlikte yaşamak ve demokratik vatandaşlar olarak yetişmek için ilgili modelde yer alan yetkinlikler önem taşımaktadır. Araştırmadan elde edilen son bulgulara göre Avrupa Konseyi tarafından hazırlanan demokrasi kültürü için yetkinlikler modelinde yer alan yetkinliklerin öğrenci, öğretmen ve yöneticilere kazandırılması noktasında yapılması gerekenler önerilmiştir. Bu noktada ortaya konan önerilerin gerçekleşebilmesi için okul, Milli Eğitim Bakanlığı ve öğretmen sendikasının iş birliği yapması gerektiği dikkat çeken bulgular arasında yer almaktadır. Okul, Milli Eğitim Bakanlığı ve öğretmen sendikasının iş birliği sayesinde ilgili modelde yer alan yetkinliklerin kazandırılması mümkün olacaktır.

This research aims to explore the role of schools in developing a culture of democracy along with the importance of the Council of Europe’s Reference Framework of Competences for Democratic Culture from the perspective of school principals in North Cyprus. The study also investigates how students, teachers and school principals could be supported to develep the competences emphasized in the aforementioned Framework. A qualitative approach was employed throughout the study. Data were collected using in-depth semi-structured interviews conducted with eighteen primary school principals who had participated in professional development activities on democracy organized by the Bi-communal Teachnical Committee on Education. Because the study took place during Covid-19, twelve interviews were conducted online and six face-to-face. Thematic analysis was used when analysing the interviews. Findings suggest participating school principals believe schools play a significant role in developing a culture of peace and the reference framework developed by the Council of Europe is both important and timely. The importance of the competences covered in the framework has been emphasized by the participants who trust these competences gain currency particularly in multi-cultural societies where people are required to live in harmony despite their differences. Participating principals underline, however, that developing these competences is not easy and requires significant changes in the education system and a range of stakeholders to work in cooperation with each other.