Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Sektörel Kredi Analizi

Abstract

ÖZ: Bankacılık sektörü finans sisteminin önemli bir parçasıdır. Bankacılık sektörünün esas faaliyeti kredi kullandırımı ile fon fazlası ve fon eksiği olanlar arasında fon transferine aracılık görevi yapmaktır. Bankacılık sisteminde krediler bireysel kredi ve ticari kredi olarak iki ana gruba ayrılmaktadır. Bireysel krediler finansman konularına göre kredi kartları, ferdi otomobil, ferdi konut ve diğer ferdi krediler olarak gruplandırılır. Ticari krediler ise finansman konularına göre sektörel olarak gruplandırılmaktadır. Bu çalışmanın amacı Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti bankacılık sektöründeki ticari kredilerin sektörel analizini yapmaktır. Araştırmada Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde faaliyet gösteren bankalar tarafından kullandırılan ticari krediler üstünden sektörlere kullandırılan krediler incelenmiştir. Çalışmada kullanılan sektörel kredi verileri, 2010-2021 yıllarında (başlangıç ve bitiş yıllarını da kapsayan şekilde) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Merkez Bankası Risk Merkezi verileridir. Araştırmada kullanılmış olan sektör kredi verileri KKTC Bankalar Yasası altında kurulmuş olup faaliyete bulunan bankalar, Kalkınma Bankası ve Tasarruf Mevduatı Sigortası ve Finansal İstikrar Fonu nezdindeki kredilerden oluşmaktadır. Araştırmada ticari krediler içinde toplam brüt kredi tutarı 2021 yılı itibari ile iki milyar Türk Lirası üstündeki sektörlerin daha etkili oldukları varsayılarak, bu kriterlere uygun sektörler incelenmiştir. Söz konusu kritere uygun olarak seçilen ve incelenen sektörler inşaat, ticaret, haberleşme, tarım, turizm ve eğitimdir. Araştırmanın analiz aşamasında, SPSS Programı kullanılarak Korelasyon Analizi ve Çoklu Regresyon Analizi yapılmıştır. Analiz sonucunda elde edilen sonuçlar ile ticari krediler arasında en yüksek kredi riske sahip olan sektörler saptanmıştır. Araştırma bulgularına göre KKTC’deki ticari krediler arasında en yüksek riske sahip olan sektörün turizm sektörü olduğu ortaya çıkmıştır. Turizm sektörünün ardından ikinci yüksek kredi riskine sahip sektör inşaat sektörüdür. En düşük riske sahip sektör ise haberleşme sektörüdür. Araştırmanın sonuç kısmında bulgulara yönelik önerilerde bulunulmuş riskli sektörlere karşı daha ihtiyatlı davranılması gerektiği belirtilmiştir. Ayrıca bankaların kredi kullandırımına yönelik alabilecekleri önlemler ile ilgili tavsiyelerde bulunmaktadır.

The banking sector is an essential part of the financial system. The main activity of the banking sector is to act as an intermediary for the transfer of funds between those with surplus funds and those with deficit funds, in addition to acting as an intermediary for loan disbursement. In the banking system, loans are divided into two main groups as personal loans and business loans. Personal loans are categorised as credit cards, automobile loans, housing loans and other personal loans according to their financing subject. Business loans, on the other hand, are grouped by sectors, according to their financing subjects. The objective of this study is to make a sectoral analysis of commercial loans in the banking sector of the TRNC. In the study, loans extended to sectors through business loans extended by banks operating in the TRNC are analysed. The sectoral loan data used in the study are the data of the Risk Centre of the Central Bank of the TRNC for the years 2010-2021. Sectoral loan data used in the research consist of loans held by banks established and operating under the TRNC Banking Law, the Development Bank and the Savings Deposit Insurance and Financial Stability Fund. In the research, it is assumed that sectors with a total gross loan amount above two billion TL in business loans as of 2021 are more effective, and sectors that meet these criteria are analysed. The sectors selected and analysed in accordance with this criterion are construction, trade, communication, agriculture, tourism and education. In the analysis phase of the research, Correlation Analysis and Multiple Regression Analysis were performed using SPSS Programme. According to the research findings, tourism sector has the highest risk among business loans in the TRNC. Following the tourism sector, construction sector has the second highest credit risk. The sector with the lowest risk is communication sector. The conclusion part of the study includes recommendations regarding the findings and it is stated that more cautious behaviour should be taken towards risky sectors. Moreover, there are also recommendations on the measures that banks can take for credit utilisation.