Kıbrıs Bizans Dönemi Yapıları Mimari Ve Malzeme Özellikleri Ve KorumaYöntemleri Üzerine Metodoloji Çalışması:Kıbrıs’tan Bir Yapı Örneği

Abstract

ÖZ: Bizans İmparatorluğu, Kıbrıs adasına iz bırakan en önemli medeniyetlerden biridir. Hristiyanlık dinini daha hızlı ve kalıcı bir şekilde yaymak için ada içerisindeki birçok bölgeye dinsel anıtlar ve kiliseler yaptıran Bizans İmparatorluğu, ihtişamlı mimari özellikleri ile tüm dünyaya rehber olurken bu eserlerin bazı örneklerini de Kıbrıs adasında yaptırmıştır. Osmanlı imparatorluğu Müslüman nüfusun artması ile çok kültürlü / dinli bir ada haline gelen Kıbrıs uzun yıllar Hristiyanlar ve Müslümanların ortak yaşam alanı olmuştur. 1960 yılında başlayan iç savaş ile adaya düzenlenen 1974 yılı barış harekatından sonra ise, ada ikiye bölünmüş ve Müslüman Kıbrıslılar Kuzey bölgesine yerleşmiştir. 1974 sonrasında adanın Kuzey’inde kalan, tarihsel açıdan önemli olan yöresel kiliseler, kullanıcılarının yokluğunda, bakım ve onarım göremez hale gelmiş ve yıpranmıştır. Dinsel yapıların farklı dini toplumların himayesinde bulunması, anıtlara verilen değerlere de yansımış ve özellikle kırsal alanlardaki kiliselerde bakımsızlık çok yüksek seviyelere ulaşmıştır. Söz konusu sorunu irdelemek ve çözüm önerileri geliştirmek amacıyla, uzun yıllardır kullanım dışı olan ve bakımsızlık dolayısıyla önemli bozulma sorunlarının görüldüğü örnek bir Bizans yapısı olarak Panagia Katharon Manastırı seçilmiştir. Yapı yıllar boyunca bakımsızlığa maruz kalmış ve yıkılmaya yüz tutmuş olan manastır belgelenmiş, yapının strüktür ve malzeme analizleri gerçekleştirilmiştir. Bu verilere destek amaçlı yapıdan numune alınarak laboratuvarda incelemeler yapılarak malzemeler hakkın da bilgi sahibi olmak hedeflenmiştir. Yapı ile ilgili olarak toplanan veriler ışığında en doğru kararı vererek koruma ve restorasyon ile yeniden işlevlendirme projeleri geliştirilmiştir. Bu araştırma ile, Panagia Katharon Manastırı için bir proje geliştirmenin yanı sıra, kırsal alanlarda bulunan farklı dinsel yapıların yapısal durumlarına dikkat çekmek ve öncü bir çalışma ortaya koymak hedeflenmiştir.

The Byzantine Empire is one of the most significant civilizations that left its mark on the island of Cyprus. In order to spread Christianity more rapidly and permanently, the Byzantine Empire constructed religious monuments and churches in many regions of the island. With its magnificent architectural features, the Byzantine Empire served as a guide to the whole world, commissioning some of these works on the island of Cyprus. As the Ottoman Empire saw an increase in the Muslim population, Cyprus, which had become a multicultural/religious island, was a common living space for Christians and Muslims for many years. However, following the internal conflict that began in 1960 and the peace operation carried out in 1974, the island was divided, and Muslim Cypriots settled in the Northern region. Following the peace operation of 1974, the historical regional churches remaining in the North of the island fell into disrepair due to the absence of their users and lack of maintenance. The fact that religious structures are under the auspices of different religious communities has also reflected on the values attributed to the monuments, and neglect, especially in rural areas, has reached very high levels in churches. In order to examine this problem and develop solutions, Panagia Katharon Monastery, an example of a Byzantine structure that has been unused for many years and has significant deterioration problems due to neglect, has been selected. The monastery, which has been exposed to neglect for years and is on the verge of collapse, has been documented, and structural and material analyses of the building have been carried out. In order to support these data, samples were taken from the structure and laboratory examinations were conducted to acquire information about the materials. Based on the data collected regarding the structure, projects for conservation, restoration, and reuse have been developed to make the most accurate decision. This research aims not only to develop a project for Panagia Katharon Monastery but also to draw attention to the structural conditions of different religious structures in rural areas and to present a pioneering study.