Halid Ziya Uşaklıgil'in Romanlarında Kadın Hakları

Abstract

OZ: Tezin konusu; Türk Edebiyatı’nın önemli romancılarından Halid Ziya UĢaklıgil’in Sefile (1886), Nemide (1892), Bir Ölünün Defteri (1893), Ferdi ve Şürekâsı (1895), Mai ve Siyah (1898), Aşk-ı Memnu (1901), Kırık Hayatlar (1924), ve Nesl-i Ahir (1990) adlı sekiz romanında kadın haklarıdır. Tez amacımız Halid Ziya UĢaklıgil’in romanlarında diğer Türk yazarlarına kıyasla kadın hakları konusunda nasıl bir tutuma sahip olduğunu ortaya koymaktır. Tezin ilk bölümünde Halid Ziya’ya gelinceye kadar Türk toplumunda ve Türk edebiyatında kadın konusunu, bu konularda ortaya atılan görüĢleri derli toplu Ģekilde ortaya koymaya çalıĢtık. Feminizm ve kadın haklarını göz önünde tutarak Halid Ziya UĢaklıgil’n sekiz romanında; eğitim, evlilik kararında, evlilik sırasında ve boĢanma esnasında kadına verilen haklar, baba-kız, kardeĢ ve akraba iliĢkileri, kadınların gelir kaynakları, çalıĢan kadınlar ve son olarak kadınlara yönelik cinsel istismar konularında görülen durumu ayrı baĢlıklar halinde inceledik. Yazarın ve kahramanlarının bu konulardaki tutumlarını tesbit ettik. ABSTRACT: The subject of this thesis is women’s rights in the following eight novels: Sefile (1886), Nemide (1892), Bir Ölümün Defteri (1893), Aşk-ı Memnu (1901), Kırık Hayatlar (1895), Mai ve Siyah (1898), and Nesl-i Ahir (1990) By Halid Ziya UĢaklıgil, one of the greatest novelists of Servet-i Fünun. Our aim is to point out Halid Ziya UĢaklıgil’s attitude towards women’s rights compared to other Turkish authors. In the first chapter, we have tried to introduce the role of women in the Turkish society and literature before Halid Ziya, and in a presentable way, put forward his views about this subject. Taking into account feminism and women rights, in these eight novels by Halid Ziya UĢaklıgil, under seperate chapters, we have analyzed education, women’s rights about marriage desicion, marriage life and divorce, father-daughter, sibling and kin relationships, sources of income for women, working women and lastly sexual harrasment. We have identified the authors’ attitudes towards these issues.