Daday İlçesi Ağzı (Kastamonu İli) (İnceleme, Metinler ve Söz Varlığı)

Abstract

ABSTRACT: In this study, the differences between the Kastamonu City and Daday Districts language has been described. This study has been made of approximately 17 hours of audio recording from 60 villages of the Daday District, between the years 2013-2014. The study is made up of "Introduction", "Sound Knowledge", "Shape Knowledge", "Conclusion", "Texts", "Dictionary". In the "Introduction" section, Daday Districtions geography, how Kastamonu and Daday have been named, from Kastamonu to Daday Districts regional history, Daday Districts socio-economic and cultural state of ethnicity has been studied. "Sound Knowledge" and "Shape Knowledge" are the examination part of the study. These sections have been prepared with the texts that contains oral compilation from the villages of the Daday Disrict. In both of the sections the examples that have been taken from the texts are numbered with its text or line number given in brackets. In the "Texts" section, there are writen texts analyzed from the 60 villages of the Daday districts people audio recordings from different ages. In the "Dictionary" section, there are words that are not contained in the standart language or words that have different sounds and meanings are listed from the texts that have been compiled. Besides, the written compiled lexical units are given in bold , in the "Dictionary" section. The reason we have choosen this study called "Daday Language" is because there has never been a wide compiled study at Daday District and its villages. With this study it can be seen which language group the "Daday language" is in and to see the differences between other language groups to define its place in the Anatolian language. The people that have been choosen for the source of the study are the original inhabitants, generally old and illiterate, people that have not left their villages or have not been to any other settlement, people that have not lost their language specialty. Key Words : Kastamonu City Daday District Language, Sound Knowledge, Shape Knowledge, Anatolian Languages. …………………………………………………………………………………………………………………………

ÖZ: Bu çalışmada, Kastamonu İli, Daday İlçesi ağzının ölçünlü dilden farklı yönleri belirlenmiş ve ayırıcı özellikleri betimlenmiştir. Bu çalışmanın veri tabanını 2013-2014 yılları arasında Daday İlçesine bağlı 60 köyde yapılan yaklaşık 17 saatlik ses kayıtlarından çözümlenmiş metinler oluşturmaktadır. Çalışma ''Giriş'', ''Ses Bilgisi'', ''Şekil Bilgisi'', ''Söz Varlığı'', '' Sonuç'', '' Metinler'' ve ''Sözlük'' kısımlarından oluşmaktadır. Çalışmanın ''Giriş'' bölümünde Daday İlçesinin coğrafyası, Kastamonu ve Daday adının kaynağı, Kastamonu İlinden başlayarak Daday İlçesi ve yöresinin tarihi, Daday İlçesinin sosyo-ekonomik ve kültürel durumu ile etnik yapısı üzerinde durulmuştur. '' Ses Bilgisi'' ve ''Şekil Bilgisi'' bölümleri çalışmanın inceleme kısmıdır. Bu bölümler Daday İlçesine bağlı köylerde sözlü derlemelerden oluşturulan metinlere dayandırılarak hazırlanmıştır. Her iki bölümde de metinlerden alınan örneklerin yanına parantez içinde metin numaraları ve satır numaraları verilerek gösterilmiştir. ''Metinler'' bölümünde, Daday İlçesinin 60 köyünden farklı yaş grubundaki kaynak kişilerden yapılan ses kayıtlarının çözümlenmesiyle oluşturulmuş yazılı metinler bulunmaktadır. ''Sözlük'' kısmı ise derlenen metinlerde geçen, ölçünlü dilde bulunmayan ya da ses ve anlam farklılığıyla kullanılan kelimelerin tanımlı listesidir. Bunun yanında yazılı olarak derlenen söz varlığı birimlerine de koyu renkle ''Sözlük'' bölümünde yer verilmiştir. ''Daday Ağzı'' adını verdiğimiz bu çalışmayı seçmemizin sebebi, Daday İlçesi ve köylerinden geniş bir derlemeye dayanan çalışmanın daha önce yapılmamış olmasıdır. Bu çalışmayla Daday ağzının hangi ağız grubuna girdiğini ve diğer ağız gruplarından farklılıkları tespit edilerek Anadolu ağızları içindeki yeri belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışmada seçilen kaynak kişiler çalışma kapsamında belirlenen yerleşim bölgesinin yerlilerinden, genellikle yaşlı ve okur-yazarlığı az olan, köy dışına çıkmamış veya kısa süreliğine başka bir yerleşim yerinde bulunmuş, ağız özelliğini kaybetmemiş kişiler seçilmiştir. Anahtar Kelimeler: Kastamonu İli Daday İlçesi Ağzı, Ses Bilgisi, Şekil Bilgisi, Sözlük, Anadolu Ağızları, Batı Grubu Ağızları.