Sporcularda ve Sedanter Bireylerde Besin Tüketiminin, Besin Öğesi Alımının ve Egzersizin Oksidatif Stres Üzerindeki Etkisinin Değerlendirilmesi

Abstract

ABSTRACT: The aim of this study is to determine the oxidative stress both in professional volleyball players and sedentary individuals. Comparison of the oxidative stress levels of athletes and sedentary individuals had been made by taking blood samples. The observation of the oxidative stress and nutrient relationship in both groups was analysed. In total 25 male participants the age between 19-24 were recruited in this study; the 12 male participants were participated from EMU volleyball team while 13 sedentar male participants were recruited from EMU departments. All participants were asked to fill a food frequency questionnaire and also participants’ body analysis was done by JAWON X-Scan Plus II. Both sedentary individuals and the members of volleyball team had been joined to a spinning session which was take one-hour. Both in the beginning and at the end of the session blood samples were taken by nurses from all participants. After the blood collection, to assess the oxidative stress, bloods were analyzed with a spectrophotometric method which was used for the determination of the MDA (malondialdehyde) in the blood. The mean MDA values for volleyball team players before spinning session was 4,3±1,4 nmol/ml, for sedentary individuals this value was 5,8±1,5 nmol/ml. In terms of MDA values, before spinning session there were a significant differences between the volleyball team players and sedentary individuals (p<0,05). Before the spinning session, volleyball team players have lower MDA values than sedentary individuals. After the spinning session, in the same way, the MDA values were compared between volleyball team players and sedentary individuals, as a result there were a significant differences between two groups(p<0,05). After the spinning session, MDA values in volleyball team players were lower than the sedentary individuals. Intake of vitamin C, B6 and carotene, which those vitamins have roles in antioxidant defence system in body, significantly differs between sports and sedentary individuals. Intake of these vitamins are higher in volleyball team players than sedentary participants. However, there is no significant correlation between MDA values and nutrient intakes in both sports and sedentary individuals. In both groups, there was a negative correlation between MDA values and fresh fruit juice consumption (r=-0,551). Chronic exercise has positive effect on oxidative stress. MDA values in athletes are lower than sedentary individuals before and after spinning session. Further studies needed to be done, to determine the relationship between oxidative stress and nutrient intakes. Keywords: Oxidative stress, Antioxidants, Sports nutrition

…………………………………………………………………………………………………………………………

ÖZ: Bu çalışma, uzun süre profesyonel olarak voleybol oynayan kişilerde yoğun egzersiz öncesi ve sonrası oksidatif stesin belirlenmesi, sedanter yaşam tarzına sahip bireylerle oksidatif stresin kıyaslanması ayrıca besin tüketimlerinin ve vücut kompozisyonlarının oksidatif strese olan etkisinin saptanması amacı ile planlanmış ve yürütülmüştür. Çalışmaya 19-24 yaşları arasında DAÜ erkek voleybol takımından 12 gönüllü sporcu, ve sedanter yaşam tarzına sahip 13 gönüllü erkek DAÜ öğrencisi katılmıştır. Tüm bireylere besin tüketim sıklığı anketi uygulanmış ve JAWON X-Scan Plus II cihazı kullanılarak vücut analizleri alınmıştır. Tüm bireylerden 1 saatlik spinning seansı öncesi ve sonrasında 5 cc’lik miktarlarda alınan kan örneklerinde laboratuvarda spektrofotometrik yöntemle MDA (malondialdehit) miktarlarına bakılarak oksidatif stres düzeyleri belirlenmiştir. Ayrıca çalışmaya katılan bireylere besin tüketim sıklığı anketi uygulanmış, enerji ve besin öğesi alımları değerlendirilmiştir. Sporcuların spor öncesi MDA değerleri ortalaması 4,3±1,4 nmol/ml, sendanter bireylerin ise 5,8±1,5 nmol/ml olarak bulunmuştur. Sporcu ve kontrol grubu bireylerin spor öncesi MDA değerleri arasındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu saptanmıştır (p<0,05). Sporcu bireylerin spor öncesi MDA değerleri , sedanter bireylere göre daha düşük bulunmuştur. Sporcu ve sedanter bireylerin spor sonrası MDA değerleri karşılaştırıldığında; gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olduğu saptanmıştır (p<0,05). Sporcu bireylerin spor sonrası MDA değerleri , sedanter bireylere göre daha düşük bulunmuştur. Antioksidan mekanizmasında rolü olduğu bilinen B6, C vitamini ve karoten vitaminlerinin tüketim miktarlarında sporcu ve sedanter bireylerde istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmuş olmasına rağmen, sporcu ve sedanter bireylerde MDA değerleri ve besin öğeleri arasındaki ilişkiye bakıldığında hem sporcu hem de sedanter bireylerin besin öğesi alımı ile MDA değerleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir korelasyon bulunamamıştır. Taze meyve suyu tüketimi ve MDA değerleri arasında ise negatif bir kolerasyon olduğu saptanmıştır (r= -0,551). Sonuç olarak bu çalışmada uzun süre profesyonel olarak spor yapan bireylerde, sedanter bireylere kıyasla oksidatif stresin istatistiksel olarak anlamlı derecede daha düşük olduğu saptanmıştır. Besin öğeleri ve oksidatif stres arasındaki ilişkinin belirlenebilmesi için daha fazla örneklemle daha fazla çalışma yapılması gerekmektedir. Anahtar Kelimeler: Oksidatif stres, Antioksidanlar, Sporcu beslenmesi.