İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi’nin 6. Maddesi Çerçevesinde Adil Yargılanma Hakkı Ve Sanığa Tanınan Temel Haklar

Abstract

ÖZ: Adil Yargılanma Hakkı, İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi (İHAS) gibi birçok uluslararası metinde yer almakla birlikte, ulusal hukuk sistemlerinde de Anayasal düzeyde kabul edilmiş olan temel bir haktır. Bu tezin konusu “İHAS’ın 6. Md’si Çerçevesinde Adil Yargılanma Hakkı ve Sanığa Tanınan Temel Haklar”dır. Adil yargılanma hakkı, demokratik toplum düzeninin ve hukuk devletinin olmazsa olmaz unsurlarından birisidir. Bu nedenle, hem ceza yargılamalarına hem de medeni hukuk yargılamalarına uygulanabilen bir haktır. Vazgeçilmez ve dokunulmaz bir hak olan ve pek çok unsuru içinde barındıran adil yargılanma hakkı, temelini hak arama özgürlüğünden alan, yargılama faaliyetlerinin esaslarını tespit ederek, yargılama süreci ile birlikte, yargılama öncesi dönemde de dikkate alınan geniş kapsamlı bir haktır. Bu tez çalışmasında; adil yargılanma hakkı iki bölüm halinde, İHAM ve Komisyon kararları çerçevesinde 6. md’de sayılan tüm haklar tek tek tanımlanarak değerlendirilmektedir. Amaç, Sözleşmeye taraf olan devletlerin, kendi iç hukukundaki kuralları düzenlerken, sözleşmeye uygun davranmak ve taahhüt ettikleri yükümlülükleri hayata geçirmek zorunda olduğunu göstermektir. Aksi takdirde, 6. md’deki adil yargılanma hakkının ihlali ile ilgili bir başvuru yapıldığında, İHAM tarafından bu başvuru incelenmekte, değerlendirilmekte ve Sözleşmenin bu maddesi yorumlanarak, taraf devlet mahkum edilmekte ve gerektiğinde taraf devlet aleyhine makul bir tazminata hükmedilmektedir. O halde, taraf devletler, Anayasalarında, yazılı hukuk normlarında, adil yargılanma hakkını uluslararası standartlara uyumlu bir biçimde düzenleyerek, her zaman uygulamakla sorumludur.

Anahtar kelimeler: Adil Yargılanma Hakkı, İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ABSTRACT: The Right to Fair Trial is situated in many international texts, like European Convention of Human Rights. Besides this, it is accepted as a constitutional right in many international laws. “Fair Trial Right and Fundamental Rights of the Accused which is arranged in the Article 6 of the European Convention of Human Rights” is the subject of this thesis. Fair Trial Right is one of the sine qua non elements of democratic society array. Therefore, it is an applicable right for lawsuits and also criminal actions. Fair Trial Right, which is a sacrosanct and indispensable right that includes comprehensive many diverse elements and also based on freedom of exercising rights. It is establishing the principals of trial action and regulates the trial and pre-trial period as well. In this thesis, right to fair trial is examined in two chapter and all of rights in article 6 are defined one by one, by the frame of the decisions of ECHR and Commision. It is aimed to show that, the states who recognize to apply the rules of this convention also approve to take the liability to reform the existing rules of their country according to the convention. Otherwise, an application is made relating to the violation of Article 6, ECHR examines, evaluates, appreciates and also interpretes this article and will sentence them to pay compensation. For this reason, the states are responsible to ensure and implement the right to a fair trial regulated in their constitution, organized in written laws and judicial process agree with the international standards.

Keywords: The Right to Fair Trial, European Convention of Human Rights.