In this thesis, Matroid and T-T Graph methods are compared. These are graphical methods which are used in kinematic analysis of mechanisms including gear trains. Both methods are based on Graph Theory. T-T graph method is developed by combining non-oriented graphs and oriented graphs. Whereas, incident matrix derived from oriented graph is used in Matroid. In order to perform kinematic analysis by using these two methods, a conventional Geared Robotic Mechanism (GRM) is considered as a sample mechanism.
In Matroid, depending on the numbering links and joints, the digraph attached to kinematic chains is generated. Reduced incidence node-edge, spanning tree, path and cycle basis matrices are developed for this digraph. Equations for relative angular velocities of all turning and gear pairs are defined. Screw theory and plücker coordinates are defined to find the offset angles betwen z-axes of joints and z-axis of base. Twist intensities matrix is produced for turning and meshing pairs. Orthogonality condition for relative angular velocities is defined to acquire independent equations for relative velocities of turning pairs. Speed (teeth) ratio is used to express relative velocities of turning pairs as a function of input velocities. Finally, by using path and twist intensities matrices, link absolute angular velocities are determined in vectorial forms.
In T-T, on the other hand, the graph associated to the mechanism is presented in terms of labeling of links, joints and axes of rotation. According to the graph, paths are stated. By investigating the level of axes of rotation, transfer vertices (carrier
arms) are determined. By considering each link as a rigid body, terminal equations of turning and gear pairs are stated and for each terminal equation, gear ratio is obtained. Fundamental circuit equations are directly written from the graph and coaxial conditions are used for further kinematic analysis. Equations of output angular velocities in terms of input ones are developed in terms of gear ratios. Final results are obtained in vectorial forms by using Denavit-Hartenberg Convention.
Finally, results of the relative and absolute angular velocities in both methods are identical. Differences are just related to how kinematic analysis is performed, how the final results are obtained and which definitions and techniques are used in both methods. Benefits and drawbacks of both methods are also specified.
Keywords: Matroid Method, T-T Graph Method, Geared Robotic Mechanisms (GRMs), Kinematic analysis
ÖZ:
Bu tez çalışması Matroid ve T-T Grafik metodlarının karşılaştırılmasını içermektedir. Grafik Metodu‟na dayandırılmış yukarıda adı geçen grafik metodları dişli takımlarını de içeren mekanizmaların kinematik analizinde kullanılmaktadır. T-T grafik metodu yönsüz ve yönlü grafiklerin birleştirilmesiyle geliştirilmiştir. Buna zıt olarak, Matroid metodunda yönlü grafiklerden elde edilen çakışıklık matrisi kullanılmaktadır. Bu iki yöntemi kullanarak kinematik analiz uygulama amacıyla Dişli Robot Mekanizması (DRM) örnek bir mekanizma olarak nitelendirilmiştir.
Matroid metodunda, bağlantı ve birleşme nokta sayısına bağlı olarak kinematik zincirlere bağlı olan yönlü grafik üretilmektedir. Bu yönlü grafik için azaltılmış etkili devre uçlu, kapsayan ağaç, yol ve döngü kaynaklı matriksler üretilmiştir. Tüm dönüşlü ve dişli çiftler için göreceli açısal hız denklemleri tanımlanmıştır. Bağlantı noktalarının ve tabanın z-eksenlerinin arasındaki uzaklık açılarını bulmak amacıyla vidalama teorisi ve plücker kordinatları tanımlanmıştır. Dönüşlü ve birbiri içine geçmiş çiftler için „Yoğun Dönüşlü Matriks‟ üretilmiştir. Göreceli açısal hız için dikgenlik koşulu tanımlanmış ve dönüşlü çiftlerin göreceli hızları için bağımsız denklemler elde edilmiştir. Dönüşlü çiftlerin göreceli hızlarını giriş hızı fonksiyonu olarak ifade etmek amacıyla hız (diş) oranı kullanılmıştır. Son olarak, yol ve döngü yoğunluklu matriksler ve bağlantı koşullu hız vektörel formlarda belirlenmiştir.
T-T metodunda ise mekanizmayla bağlantılı olan grafik bağlantıları, bağlantı noktaları ve devir eksenleri kapsamında sunulmuştur. Grafiğe göre yönler belirtilmiştir. Devir eksenlerinin düzeyini incelemekle, iletken köşe noktaları
(taşıyıcı kollar) belirlenmiştir. Her bir bağlantıyı sabit bir kısım olarak kabul etmekle, dönüşlü ve dişli çiftlerin nihai denklemleri belirtilmiş ve her nihai denklem için bir dişli oranı elde edilmiştir. Temel devre denklemleri doğrudan grafik aracılığıyla yazılmış ve eksendeş koşullar ek kinematik analiz için kullanulmıştır. Girişlerle ilgili açısal hız çıkışı denklemleri dişli oranları doğrultusunda üretilmiştir. Sonuçlar Denavit-Hartenberg kuralı kullanılarak vektörel form olarak elde edilmiştir.
Sonuç olarak, göreceli ve koşullu açısal hız sonuçları her iki yöntemde de aynı sonuçları vermiştir. Farklılıklar sadece kinematik analiz uygulama şeklinde, en son bulguların elde edilme yönteminde ve her iki yöntemde kullanılan tanımlamalar ve tekniklerde ortaya çıkmıştır. Her iki yöntemin yararları ve eksiklikleri ayrıca belirtilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Matroid Metodu, T-T Grafik Methodu, Dişli Robot Mekanizmaları (DRM), Kinematik analiz
