Haldun Taner’in “Ölürse Ten Ölür Canlar Ölesi Değil” Adlı Eserini Biçembilim (Deyişbilim-Üslûpbilim) Açısından İnceleme

Abstract

ÖZ: Bu çalışma, Haldun Taner’in “Ölürse Ten Ölür Canlar Ölesi Değil” ve “Çok Güzelsin Gitme Dur” adlı iki ayrı türdeki eserinin biçembilimsel incelemesidir. Biçembilimsel çalışma; yazarın sözcük dağarcığının, sözcük türetme becerisinin, ölçünlü dil dışı kullanımlarının, sanatsal anlatılarının incelenmesi doğrultusunda, elde edilen verilerin yazarın biçemi açısından yorumlanmasına dayanılarak yapılmıştır. Birinci bölüm, Haldun Taner’in hayatı ve eserleri ile dilbilim, biçembilim alanlarının açıklamaları ve kısaca tarihleri üzerinde durulduğu kısımdır. İkinci bölüm biçembilim incelemelerinin eserlere uygulandığı kısımdır. İncelemede; yazarın biçemi konusunda ipuçları verebileceğini öngördüğümüz; sözcükler, söz öbekleri ve anlatılar ayrı başlıklar altında tasnif edilerek eleştirel bir biçembilim çalışması uygulanmaya çalışılmıştır. İnceleme; Dilin Sözvarlığını Oluşturan Öğelerin Biçeme Etkisi, Yazarın Sanatsal Anlatılarla Kurduğu Biçemi, Yazarın Özgün Söylemleri, Yazarın Biçemini Oluşturan Diğer Öğeler bölümlerinden oluşmaktadır. İnceleme bölümünde tasnif edilen her alt bölümde o bölüme ait sonuçlar saptanmaya çalışılmıştır. Yazarın eserlerinin türüne bağlı olarak farklı biçem özellikleri gösterip göstermediğine değinilmiş aynı zamanda yazın türlerinin biçeme etkisi saptanmaya çalışılmıştır. Üçüncü bölüm; incelemeyle ilgili ulaşılan genel sonuçları ve kaynakçayı içermektedir. Amaç; yazarın dili kullanımına ışık tutmak ve dilbilimin gelişmekte olan inceleme alanı biçembilime katkı sağlamaktır.

Anahtar Sözcükler: Biçembilim (Deyişbilim – Üslûpbilim), Haldun Taner, Ölürse Ten Ölür Canlar Ölesi Değil, Çok Güzelsin Gitme Dur, sözvarlığı, portre.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ABSTRACT: In this studying two different style working of Haldun Taner named “Ölürse Ten Ölür Canlar Ölesi Değil” and “Çok Güzelsin Gitme Dur” is searched in stylistics. This stylistics studying is researched on authors vocabulary, how he used language and his art. First part, Haldun Taner’s life and his antworks with linguistics and stylistics explanations and shortly the dates are researched.Second part is the section which has applied to his art in stylistics. In this studying the section are occured; vocabulary on his style his sayings and the other effect on his style. In research section the results are seperated in sections and subsections. Third part, occured of the general results of the bibliography, The aim of the study on using language and to contribute improving research area named stylistics.

Key Words: Stylistics, Haldun Taner, Ölürse Ten Ölür Canlar Ölesi Değil, Çok Güzelsin Gitme Dur, vocabulary , portrait.