The Latin term “Vernaculus” which means ‘native’ generates the terminology of
vernacular architecture. It represents the architecture of people that defining the built
environment. Accordingly, this terminology makes reference to the sense of place
attachments to the designated context by the inhabitants, wherein they are rooted in
the specific origin points that refer to their distinct race and homeland.
This research is based on identifying the vernacular architecture of Iran; specifically
by focusing on steepy land context so-called terraced housing. Aimed to drive
fruitful design principles qualified to be applicable to contemporary architecture, are
investigated. It should be noticed that Iranian terraced housing precedence have been
remained literally unique in accordance with their local entity and heterogeneity
among their topography; in comparison with various form of terraced housing all
around the world.
The identification of these settlements was evaluated according to the topography,
climate, urban pattern and spatial organization of Iranian terraced settlements. As an
outcome, the analysis of case studies and data processing will enable decision
makers, planners, architects and designers to become more aware of the existing
architectural ritual. The contemporary housing design problems can be solved by
employing an appropriate method of design and building construction with reference
to the present vernacular housing stock.
In the second half of Twentieth Century, many different methods were used in order
to study formation and development of traditional settlements. One of these is fractal geometry that is based on mathematical algorithm. Fractal geometry is particularly
focusing on organic patterns, which have been developed and diversified in
vernacular architecture. There are many useful thoughts that can be learnt from the
organic patterns and from searching for the randomness and self-similarity of a
vernacular settlement.
This study is going to investigate some critical points of the application of boxcounting
method to the evaluation of fractal dimension of some chosen vernacular
settlements. The relationships amongst the topography, elevation and urban pattern
are analyzed in two selected Iranian terraced settlements; Masouleh and Abyaneh.
The investigation will be accomplished through fractal analysis of two different
villages in different geography of Iran. By referring to the fractal dimension
calculated with box-counting method, different type of information will be collected
about mentioned vernacular settlements. The new housing pattern will be proposed
according to the cellular automata theory.
Keywords: Terraced house type, Vernacular architecture, Fractal Dimension, BoxCounting
Method, Iran
Öz: Yöresel mimarlık, Latince ‘vernaculus’ kelimesinden türeyip, ‘yerli’ anlamındadır.
Yapı çevresini tanımlaya yerel insanların mimarisini temsil etmektedir. Bu
terminoloji, insanların bölgeye olan aidiyeti, nereden oldukları, kendi orijinal ırkı
veya memleketinin temsili anlamına gelir.
Teras evleri (basamak/merdiven konut) adı ile bilinen, İran’da eğimli arazide gelişen
yöresel mimarinin, yararlı tasarım prensiplerini analiz ederek çağdaş mimariye
uygulamak, bu çalışmanın temelini oluşturmaktadır. Tüm dünyada birçok örneği
bulunmakla birlikte, İran teras evleri bu coğrafyadaki yöresel zenginliği ve
farklılıkları ile eşsizdir. Bu köylerin belirlenmesi İran teraslı yerleşkelerinin, iklim,
kentsel doku ve mekansal organizasyonuna göre değerlendirilmiştir. Sonuç olarak,
örnek çalışmalar ve oluşturulacak veri tabanı sayesinde planlamacılar, mimarlar ve
tasarımcılar, mevcut mimari doku hakkinda daha çok bilgi sahibi olacaklardır.
Çağdaş konut tasarım sorunları; uygun tasarım yöntemleri ve yapım teknikleri
kullanılarak ve mevcut geleneksel konut stokunu referans alarak çözülebilir.
Yirminci yüzyılın ikinci yarısında, geleneksel yerleşim oluşumunu ve gelişimini
incelemek amacıyla birçok farklı yöntemler kullanılmıştır. Bunlardan birisi
matematiksel algoritmaya dayanan fraktal geometridir. Fraktal geometride, özellikle
gelişmiş ve yöresel mimaride çeşitlenmiş organik desenler üzerinde durulmaktadır.
Bir yerel yerleşim biçimi; organik kalıplarından, rastgelelik arayışından ve kendine
benzerlik gibi birçok yararlı düşüncelerden öğrenilebilir. Bu çalışma, bazı seçilmiş yerel yerleşim birimlerinin fraktal boyutunun
değerlendirilmesi ve kutu sayma yönteminin uygulanmasındaki bazı kritik noktaları
araştırmaktadır. Topografya, görünüş/cephe ve kent dokusu arasındaki ilişkilerden
dolayı seçilen iki İran teraslı yerleşim yeri, Masouleh ve Abyaneh, analiz
edilmektedir
Araştırma, İran’ın iki farklı coğrafi bölgesinde bulunan köylerin fraktal analizi
yoluyla gerçekleştirilecektir. Kutu - sayma yöntemi ile hesaplanan fraktal boyuta
atıfta bulunarak, ilgili yöresel yerleşim yerleri hakkında farklı bilgi türleri elde
edilecektir. Hücresel otomata teorisine göre yeni konut örüntüsü önerilecektir.
Anahtar Kelimeler: Teras ev tipi, Geleneksel mimari, Fraktal Boyut, Kutu- Sayma
Yöntemi, İran
