As well as in every country like in the Turkish Republic of Northern Cyprus, the
contribution of family businesses to the country's economy is very high.The study
on the subject of family Business which is seen mostly in our country, has brought
the issue on the awareness of the problems related to the power sharing or transfers
to the children’ in the family business. It shoul be point out that,the vast majority of
small and medium-sized businesses in Northern Cyprus consists of family
partnership.Businesses are managed by family members.
To ensure the continuity of the family business contribution to the national economy,
institutionalism should be launched by the family Business and and must be able to
provide this direction of change and continuity of the company's management
structure. Specifically,the problems during the transfer of Business to children's may
suspend the work of these changes and due to the company and conflicts experienced
in the Business, in results they may also reach the point of bankruptcy.
The scarce resources in our country which can be used effectively, the continuity of
the enterprises should be necessary for the development of the national economy.
The most important problem in the family Business is the ability of the continuity of
business. Besides the business founder;the management of the company can continue
the success of the enterprise over to family members, develop individuals and their
families in order to guarantee the future of the rules and the creation and adoption of
these rules is required by family members.These rules are particularly important role in creating overcome the founder of partners and other family members to be adopted
by trained family members is of utmost importance. When we examine the world of
family business which is located in TRNC or in other countries or in Turkey, we
observe that special rules related to the management of the family Business are
written.
Family Businesses Constitution, which is the writing rules for the company's work and
the determination of rules of procedure,carries the distinction of being a road map of
the family Business. These rules should be a guide for the all Business enterprises of
work not only for family Business. Solving problems before they occur in the future
which family Business may face and for healthy growth the institutionalization is the
way of to be cornerstone in Business.
There should be established a special balance during the execution of the Business
which some problems within the family or in private lives and businesses may occur
while working. So that; family relations between them will strengthen, businesses
succeed and be healthy growth provided.
Constitution of Family Businesses related on administration consultation and advisory
body should be created by the name of Family Assembly. Other duties of the Family
Assembly is the reconciliation of the parties in any problems which may occur.
In general; the Family Businesses Constitution should be created in a family-run, it
must be compulsory for solving the problems which may arise in the transfer of the
management roles to the children's work. In this Family Business Constitution following subjects must take place in details; validity and binding of the family
business constitution,the distribution of powers and responsibilities,the development
and growth of the business,hierarchies and relationships between family
members, institutionalization and professionalization in business management, family
members who will work in the business,the boundaries of the hierarchy in family
relations and in Business, creating Family Assembly and meetings,business
ownership,the disposal of the company shares (ex.sale to a foreign person or
company),distribution of shares among family members
Öz: Her ülkede olduğu gibi Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde de aile işletmelerinin ülke
ekonomisine olan katkısı oldukça fazladır. Ülkemizde aile işletmelerinin bir çalışma
konusu olarak ortaya çıkmasıyla birlikte bir süre sonra bu işletmelerde yönetimin
çocuklara devredilmesi sorununu da beraberinde getirmiştir. Kuzey Kıbrıs’ta küçük ve
orta büyüklükteki işletmelerin büyük çoğunluğu aile ortaklıklarından oluşmaktadır.
İşletmeler aile bireylerince yönetilmektedir.
Aile işletmelerinin ülke ekonomisine olan katkısının devamlılığının sağlanması için
ise aile işletmelerinin kurumsallık çalışmalarını başlatmaları ve bu yönde işletmenin
yönetim yapısının değişimini ve sürekliliğini sağlayabilmeleri gerekmektedir.
Özellikle işletmenin çocuklara devredilmesi sırasında yaşanan sorunlar bu değişim
çalışmalarını duraksatmakta ve buna bağlı olarak işletme içinde yaşanan çatışmalar
sebebiyle işletmeler batma noktasına ulaşmaktadırlar.Ülkemizde bulunan kıt
kaynakların etkin kullanılabilmesiyle ülke ekonomisinin kalkındırılabilmesi için bu
işletmelerin devamlılıklarının sağlanması gerekmektedir.
Aile işletmelerinde en önemli sorun işletmelerin sürekliliğinin sağlanabilmesidir.
İşletme kurucularının yanında; işletmelerin yönetimini devralacak aile bireylerinin
işletmenin başarılarını devam ettirebilmesi, geliştirebilmesi ve aile bireylerinin
geleceğini garanti altına alabilmesi için bazı kuralların oluşturulması ve bu
kurallarında aile bireyleri tarafından benimsenmesi gereklidir. Bu kuralları
oluşturmada özellikle kurucu ortakların önemli rol üstenmesi ve eğitimli aile bireyleri
tarafından diğer aile bireylerine benimsettirilmesi büyük önem taşımaktadır. K.K.T.C.’deki, Türkiye’deki ve dünyadaki diğer ülkelerde yer alan aile işletmelerini
incelediğimizde aile işletmelerinin yönetimi ile ilgili özel kuralların yazılı hale
getirildiğini görmekteyiz.
Aile İşletmeleri Anayasası, işletmenin çalışmasına ve çalışma kurallarının
belirlenmesine ilişkin yazılı kurallar olduğundan işletmenin bir yol haritası olma
özelliğini taşır. Sadece aile işletmeleri için değil bu kuralların tüm işletmelerin
çalışmasında yol gösterici bir rehber özelliğinde olmalıdır. İşletmelerin gelecekte
karşılaşacağı sorunların oluşmadan çözülmesi ve sağlıklı büyüme için
kurumsallaşmanın temel taşlarını oluşturacaktır.
Aile bireyleri işletmede çalışırken aile içerisindeki sorunlar, özel yaşamları ve
işletmedeki işlerin yürütülmesi esnasında özel bir denge kurulmalıdır. Böylece; aile
bireyleri arasındaki ilişkiler güçlenecek, işletmenin başarıya ulaşması ve sağlıklı
büyümesi sağlanmış olacaktır.
Aile İşletmeleri Anayasasının yürütülmesiyle ilgili Aile Meclisi adıyla danışma ve
tavsiye organı olmalıdır. Aile Meclisinin diğer görevide oluşabilecek sorunlarda
tarafları uzlaştırmaktır.
Genel olarak; aile işletmeleri yönetiminde işlerin çocuklara devrinde ortaya çıkan
sorunları çözmek amacıyla bir Aile İşletmeleri Anayasası oluşturmak zorunluluktur.
Aile İşletmeleri Anayasasında; aile işletmesi anayasasının geçerliliği ve bağlayıcılığı,
yetki ve sorumlulukların dağılımı, işletmenin gelişmesi ve büyümesi, ailenin bireyleri
arasındaki hiyerarşi ve ilişkiler, işletme yönetiminde kurumsallaşma ve profesyonelleşme, işletmede çalışacak aile bireyleri, aile ilişkileri ve işletmedeki
hiyerarşinin sınırları, aile meclisi oluşturulması ve toplantılar, işletme mülkiyeti,
işletme hisselerinin elden çıkarılması (yabancı kişi veya şirketlere satılması), aile
üyeleri arasındaki hisse dağılımı konularına detaylı olarak yer verilmelidir.
