Most of the modern cities, nowadays are faced with the huge amount of unused and
misused spaces which spread throughout in the urban fabric. These ill-shaped and ugly
spaces mostly emerged after industrial revolution and later on under the influence of
modern movement in architecture and planning. Factories and highways were built
and millions of people aspiring for a better life moved to the cities. Over time, cities
became more crowded and polluted, thus factories were shut down and relocated to
the cities peripheries. Moreover, people who now have their own car started to leave
inner cities and settled in suburbs, far from air pollution and crowdedness (Shojaee
far, 2011). As a result cities were drastically faced with huge vacancy in inner parts,
abandoned factories with contaminated soil and massive unused spaces in urban areas.
On the other side, designers and architects which were charmed by the modern
movement, ignored the importance of the relation between space, human needs and
buildings. Cities, buildings, roads and streets were built with too little concern about
human needs.
The city of Famagusta which was one of the best tourist destination in Mediterranean
Sea with an important trading port, is faced with the problem of unused and lost spaces.
Thus, the focus of this research is the analysis and evaluation of unused and misused
spaces which mostly emerged after events of 1974 in Famagusta.
This study is based on scholars’ and experts’ debates and ideas about urban voids, lost
spaces, residual spaces, unused spaces and so on. The process of study is based on
qualitative and quantitative research which covers collecting data and preparing the maps as well as site surveying. Accordingly, a holistic criteria has been defined in
order to be able to determine the lost spaces in the study area, which is the newly
developed parts of Famagusta. The result of this research presents the total amount
and location as well as types of lost spaces within the study area.
Keywords: Lost space, Residual space, Unused space, Urban voids, Negative voids,
Empty space, Famagusta, North Cyprus
Öz: Modern kentlerin birçoğu günümüzde kent dokusunun içine yayılmış büyük miktarda
kullanılmayan veya yanlış kullanılan mekanlarla/alanlarla yüzyüzedir. Bu biçimsiz ve
çirkin mekanların birçoğu endüstri devriminde sonrasında, daha sonra da mimari ve
planlamada modernitenin etkisiyle ortaya çıkmıştır. Fabrika ve karayollarının inşası
ile, milyonlarca kişi daha iyi bir yaşam için kentler göç etmişlerdir. Zaman içinde
kentlerin giderek kalabalıklaşması ve kirlenmesi nedeniyle fabrikalar kapanmaya ve
kentlerin dışına doğru taşınmaya başlamıştır. Bunun yanı sıra, özel araç sahipliliğinin
artmasına bağlı olarak, pek çok aile kent merkezlerini terketmeye ve hava kirliliği ve
kalabalıklık gibi sorunlardan uzak olan banliyölere yerleşmeye başlamıştır. Bunun
sonucunda kent merkezlerinde büyük boşluklar oluşmuş, terkedilmiş fabrikalar geride
kirlenmiş toprak ve büyük çaplı kullanımlayan mekanlar/alanlar bırakmışlardır. Diğer
yandan, modern akımın etkisinde kalan tasarımcı ve mimarlar, insan, mekan ve bina
arasındaki ilişkinin önemini göz ardı etmişlerdir. Kentler, binalar yollar ve sokaklar
insan gereksinimlerine pek fazla dikkate almadan inşa edilmeye başlanmıştır.
Geçmişte, Akdeniz’deki en iyi turizm destinasyonlarından biri olan ve önemli bir
limana sahip bulunan Gazimağusa, bugün kullanılmayan ya da etkin olarak
kullanılmayan kayıp alanlar sorunuyla karşıkarşıya bulunmaktadır. Bu bağlamda bu
tez, özellikle 1974 sonrasında Gazimağusa kentinde oluşmuş kullanılmayan ya da
etkin olarak kullanılmayan kayıp alanların analiz ve değerlendirilmesine
odaklanmıştır. Bu çalışma uzmanların, kentsel boşluk, kayıp, artık ve kullanılmayan alanlarla ilgili
tartışma ve fikirlerine dayanılarak yapılmıştır. Kalitatif araştırma metodu kullanılarak
yapılmış olan bu çalışma sürecinde, literatür taraması, arazi çalışması ile bilgi
toplanması yapılmış ve harita ve envanter formlarının hazırlanmıştır. Bunun yanısıra,
Gazimağusa’nın yeni gelişen bölgelerinde kayıp alanların belirlenebilmesi için
bütüncül ölçütler tanımlanmıştır. Bu araştırmanın sonucunda çalışma alanındaki
toplam alan, konum ve tür olarak kayıp alanlar sistematik bir biçimde sunulmuştur.
Anahtar kelimeler: Kayıp alan, Artık alan, Kullanılmayan alan, Kentsel boşluk,
Negatif boşluk, Boş alan, Gazimağusa, Kuzey Kıbrıs
