Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Voleybol Federasyonu Oyuncularının Beslenme Davranışı ve Beslenme Durumlarının Değerlendirilmesi

Abstract

This study was conducted in order to determine the dietary habits, knowledge levels, body compositions, nutritional behaviours and nutritional statuses of the players registered to the TRNC Volleyball Federation. 71 licensed volleyball players (32 male and 39 female) aged between 18-40 have participated in this study. Body component analysis was conducted with the players along with measuring their height, body weight, waist and thigh circumferences. Frequency of nutrition consumption, one-day nutrition consumption record and one-day physical activity record was taken and DEBQ scale was used to determine the nutritional behaviour. The mean height of players was 168,62±4,55 cm in women and 183,98±7,43 cm in men while; the mean body mass index was 22,28±2,92 for women and 23,88±2,99 for men. Also, the mean body fat was 23,12±6,5 % for women and 14,91±5,05 % for men. 60,56 % of the players stated that they have knowledge regarding sports nutrition. Regarding their choice of meal before competition, 33,80 % of the players gave the correct answer. No meaningful statistical difference was found between the level of sports nutrition stated by the players along with knowing the time between competition and the last meal and the knowing which food to prefer before competition (p>0,05). The mean carbohydrate, protein and fat intake indices from energy was 45,31±8,74 %, 14,77±4,10 %, 39,49±7,45 % for women and 43,50±7,32 %, 15,66±4,07 %, 40,03±6,96 % for men, in consecutive order. From the DEBQ scale; 27,52±13,36 points were gathered from the emotional eating sub-dimension, 26,70±8,34 points from restricted eating sub-dimension and 29,85±7,81 points from outer eating sub-dimension. No meaningful statistical difference was determined between the overall DEBQ based on gender and the emotional eating, restricted eating and outer eating sub-dimension from the scale (p>0,05). In conclusion, it was found that the nutritional knowledge of the player is inadequate. There is a need for nutritional education to improve nutritional knowledge levels and gain correct eating habits. Not many studies were found on applying the DEBQ scale to sportsmen and there is need for more research on this topic. Keywords: Volleyball, sportsmen diet, body composition, nutrition knowledge level

Öz: Bu çalışma KKTC Voleybol Federasyonu oyuncularının beslenme alışkanlıklarını, bilgi düzeylerini, vücut kompozisyonlarını, beslenme davranışlarını ve beslenme durumlarını saptanmak amacıyla yürütülmüştür. Çalışmaya 18-40 yaş arası 32 erkek ve 39 kadın olmak üzere federasyona bağlı 71 lisanslı voleybolcu katılmıştır. Sporculara vücut bileşimi analizi yapılmış, boy uzunlukları, vücut ağırlıkları, bel ve kalça çevresi ölçülmüştür. Besin tüketim sıklığı, bir günlük besin tüketim kaydı ve bir günlük fiziksel aktivite kaydı alınmış ve yeme davranışlarını belirlemek için DEBQ (Yeme Alışkanlıkları Anketi) ölçeği kullanılmıştır. Sporcularda kadınların boy uzunluğu ortalaması 168,62±4,55 cm, erkeklerin 183,98±7,43 cm, kadınların vücut ağırlığı ortalaması 63,38±8,77 kg, erkeklerin 80,98±9,59 kg, kadınların beden kütle indeksi ortalaması 22,28±2,92 kg/m2, erkeklerin 23,88±2,99, kadınlarda vücut yağı ortalaması % 23,12±6,54, erkeklerin % 14,91±5,05 olarak saptanmıştır. Sporcu beslenmesi hakkında % 60,56‟sı bilgi sahibi olduğunu belirtmiştir. Müsabaka öncesi hangi öğünü tercih edersiniz sorusuna tüm katılımcıların % 33,80 ‟i doğru cevap vermiştir. Sporcuların kendi ifadelerine göre sporcu beslenmesi hakkında bilgi sahibi olma durumlarına göre müsabaka ile son yemek arasındaki saati bilme durumları ve müsabaka öncesi uygun yemek tercihini bilme durumları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olmadığı saptanmıştır (p>0,05). Kadın sporcuların sırası ile enerjiden gelen ortalama karbonhidrat, protein ve yağ oranları % 45,31±8,74, % 14,77±4,10, % 39,49±7,45, erkeklerin ise % 43,50±7,32, % 15,66±4,07, % 40,03±6,96 olarak bulunmuştur. DEBQ ölçeğinde yer alan duygusal yeme alt boyutundan 27,52±13,36 puan, kısıtlayıcı yeme alt boyutundan 26,70±8,34 puan ve dışsal yeme davranışı alt boyutundan 29,85±7,81 puan bulunmuştur. Cinsiyetlerine göre DEBQ genelinden ve ölçekte yer alan duygusal yeme, kısıtlayıcı yeme ve dışsal yeme davranışı alt boyutlarından aldıkları puanlar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olmadığı tespit edilmiştir (p>0,05) Sonuç olarak sporcuların beslenme bilgilerinin yetersiz olduğu bulunmuştur. Beslenme bilgi düzeylerinin geliştirilmesi ve bu sayede doğru beslenme alışkanlıklarının kazandırılması için beslenme eğitimine ihtiyaç duyulmaktadır. DEBQ ölçeğinin sporculara uygulanması ile yapılan çalışmalara az rastlanmıştır ve bu konu ile ilgili daha fazla araştırma yapılması gerekmektedir. Anahtar Kelimeler: Voleybol, sporcu beslenmesi, vücut kompozisyonu, beslenme bilgi düzeyleri