Kırıkkale'de okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden çocukların şeker ve şeker içeren besin tüketimleri ile obezite durumlarının belirlenmesi

Abstract

This study was planned and conducted in public preschool institutions in Kırıkkale province to determine 4-6 years old children‟s nutrition habits, particularly the consumption of sugar and high sugar containing foods, their parents‟ attitudes towards children's eating habits and obesity status of them. In this study, to determine the general characteristics, nutrition and physical activity habits of preschool children, the questionnaire was applied (include also food frequency) and 24-h food record for 3 consecutive days and digital photography methods were used and “Nutritional Attitude Scale” was applied to the mothers of the children. Daily energy, nutrient intake and food amounts were calculated by “Nutrition Information Systems Package Program (BeBiS)”. Anthropometric measurements (body weight, height, waist and mid-upper arm circumference) of children were measured and body mass index (BMI) was calculated. All obtained data are analyzed in the SPSS 22.0 program. Out of 307 children, 51.79% were boys and 48.21% were girls. The mean ±SD BMI values were 17.60±2.75 kg/m2 for boys and 17.39±2.66 kg/m2 for girls and 19.87% were overweight and 28.34% were obese. Childrens‟ daily energy intake and energy distribution from protein, fat and carbohydrate were found 1189.75±213.82 kcal, 16.27%, 38.56% and 45.13% respectively. Childrens‟ mean daily intake of sugar was found 6.61 ± 6.06 g, high sugar containing foods such as candy, honey, jam and chocolate were 111.69 ± 59.09 g, sweet was 98.31 ± 80.62 g and sugary drinks was 78.94 ± 91.14 g. The difference between the consumption amounts of sugar and high sugar contained foods and anthropometric measurements were found to be significant and positive relationship was determined (p<0.05). Since obesity is an important health problem to be prevented, families‟ awareness on healthy nutrition should be increased and healthy eating habits should be given to this age group children. Keywords: Sugary foods, obesity, pre-school children.

Öz: Bu araştırma, Kırıkkale il merkezinde bulunan resmi 10 okul öncesi eğitim kurumunda öğrenim gören 4-6 yaş grubu çocukların beslenme alışkanlıkları, özellikle şeker ve şekerli besinleri tüketimi ile ailelerin çocuklarının beslenme alışkanlıklarına yönelik tutumlarının belirlenmesi ve obezite durumunun saptanması amacıyla planlanmış ve yürütülmüştür. Araştırmada, çocukların genel bilgileri, beslenme ve fiziksel aktivite alışkanlıklarnı belirlemek için besin tüketim sıklığını da içeren anket uygulanmış, 3 gün süreyle 24 saatlik besin tüketim kaydı ve dijital fotoğraflama yöntemi kullanılmış, annelere “Beslenme Tutum Ölçeği” uygulanmıştır. Çocukların günlük enerji ve besin ögeleri alımları ile besin tüketim miktarları Beslenme Bilgi Sistemi Paket Programı (BeBİS) kullanılarak hesaplanmıştır. Çocukların antropometrik ölçümleri (vücut ağırlığı, boy uzunluğu, bel çevresi ve üst orta kol çevresi (ÜOKÇ)) alınmış ve Beden Kütle İndeksi (BKI) hesaplanmıştır. Elde edilen veriler SPSS 22.0 programında analiz edilmiştir. Araştırmaya katılan 307 çocuğun %51.79‟u erkek ve %48.21‟i kızdır. BKI ortalama ± SD değerleri, kızlarda 17.39±2.66 kg/m2 ve erkeklerde 17.60±2.75 kg/m2 olup çocukların %19.87‟si fazla kilolu ve %28.34‟ü obezdir. Çocukların günlük ortalama enerji alımı ve protein, yağ ve karbonhidratların enerjiden gelen dağılımı sırasıyla 1189.75±213.82 kkal, %16.27, %38.56 ve %45.13 olarak bulunmuştur. Çocukların günlük ortalama; şekeri 6.61±6.06 g, şekerleme, bal, reçel ve çikolata gibi şekerli besinleri 111.69±59.09 g, tatlıyı 98.31±80.62 g ve şekerli içecekleri 78.94±91.14 g tükettikleri saptanmıştır. Çocukların şeker ve şeker içeren besin tüketimleri ile antropometrik ölçümleri arasındaki fark anlamlı bulunmuş ve pozitif yönlü bir ilişki saptanmıştır (p<0.05). Obezite önlenmesi gereken önemli bir sağlık sorunu olduğu için ailelerin sağlıklı beslenme konusunda farkındalıkları arttırılmalı ve çocuklara sağlıklı beslenme alışkanlıkları kazandırılmalıdır. Anahtar Kelimeler: Şekerli besin tüketimi, obezite, okul öncesi dönem çocukları.