Nowadays many vocational dancers consider the dance activity as a business and way to earn money. Not many studies have been done in dance domain. Trainings, stress, not enough rest can lead to atigue, muscular weakness and injuries which cause burnout. Burnout can influence both male and female dancers of all ages and levels of competence, level of profit. The socio-psychological predictors of burnout among dance professionals are very important issue for investigation. The self-determination theory (Deci & Ryan, 1985) was used as a theoretical framework. The potential antecedents of burnout were examined. For the research 150 vocational dancers, 48 males and 102 females from Russia and Cyprus have been chosen. Among them three categories: dance students, employed professionals and dance students who teach the dance.
The primary aim of the study is to investigate the influence of social environment forces on vocational dancers and the relationships between the basic psychological needs, motivational aspects and burnout. Also to examine the relationships between autonomy, competence, relatedness and burnout sub-dimensions: reduced sense of accomplishment, physical and emotional exhaustion and sport devaluation and the role of self-actualization and self-esteem as a mediator.The dancers degree of burnout was evaluated using a vеrsion of the 15-item Athlete Burnout Questionnaire (ABQ) (Raedeke & Smith,2001) which was developed for the dance population. In order to test the BPNS the “Most satisfying event” questionnaire (Sheldon, Elliot & Kasser, 2001) wаs used.
The concept of burnout cоnsidered as an important issue affecting the well-being in any professional activity.
Keywords: self-determination theory, motivation, autonomy support, competence, relatedness, basic psychological needs, vocational dancers.
ÖZ:
Günümüzde, dansçılığı meslek olarak seçmiş pek çok kişi bu işi bir meslek ve para kazanma yöntemi olarak icra etmektedir. Dans alanında pek fazla çalışma yapıldığı söylenemez. Eğitimler, stres ve yetersiz dinlenme; yorgunluk, kas zayıflığı ve yaralanmalar tükenmişliğe yol açabilir. Tükenmişlik, hem erkek hem de kadın olmak üzere her yaştan ve her seviyeden dansçıları etkileyebilir. Dans profesyonellerinin yaşadığı tükenmişliğin sosyo-psikolojik belirleyicileri, araştırma için çok önemli bir mevzudur. Self-determinasyon teorisi (Deci & Ryan, 1985) teorik bir çerçeve olarak kullanılmıştır. Tükenmişlik potansiyel öncülleri incelenmiştir. Araştırma için, Rusya ve Kıbrıs’tan 48 erkek ve 102 kadın olmak üzere 150 dansçı seçilmiştir. Içlerinde yer alan 3 kategori; dans öğrencileri, çalışan profesyoneller ve dans eğitmeni olarak görev yapan dans öğrencileridir.
Çalışmanın temel amacı, sosyal çevrenin mesleki dansçılar üzerindeki etkisini ve temel psikolojik ihtiyaçları, motivasyon yönleri ve tükenmişlik arasındaki ilişkileri araştırmaktır. Ayrıca otonomi, kabiliyet, ilintililik ve tükenmişlik alt boyutları olan başarı duyusunda azalma, fiziksel ve duygusal tükenme ve spor devalüasyon ve arabulucu olarak kendini gerçekleştirme ve benlik saygısı rolü arasındaki ilişkileri incelemektir.
Dansçıların tükenmişlik derecesi 15 maddelik Athlete Burnout Questionnaire (ABQ) (Raedeke & Smith, 2001) (Atlet Tükenmişlik Anketi)’nin dansçılar için uyarlanmış bir versiyonu kullanılarak ölçülmüştür. BPNS (Basic Psychological Needs Scale)
vi
Temel Psikolojik İhtiyaçlar Ölçeği için ise “Most satisfying event” yani ”En tatmin edici olay” anketi (Sheldon, et al., 2001) kullanılmıştır.
Tükenmişlik kavramı herhangi mesleki faaliyet refahı etkileyen önemli bir sorun olarak kabul edilmektedir.
Anahtar Kelimeler: self-determinasyon teorisi, motivasyon, otonomi desteği, yetkinlik, ilişkilendirme, temel psikolojik ihtiyaçları, mesleki dansçılar.
