Today‟s conditions and masonry building examples are showing that even the buildings which are made closer to traditional and conventional techniques, have something different than the earlier examples. So this brought the idea of questioning the validity of types of masonry structures from architectural point of view. In this thesis, the problem introduced here is elements of contemporary masonry structure are not classified for contemporary masonry and they show undefined ontological differences even among themselves. In this thesis the aim is to demonstrate what kind of structural elements has on the masonry wall in the contemporary masonry buildings and categorize them according to their ontological group of structures. The reason of this change and variations also questioned according to earthquake resistancy if it played a determining role for this change.
In this context, the tectonics theory is extensively related with building‟s structure, use of material, detail, and experiences through materialization and the construction of the buildings. Thus, theory of tectonics was regarded as a kind of evaluation theory for contemporary masonry buildings. Diversity of approaches on theory of tectonics, play an important role to form the basic core of the study. As a result, in this thesis, certain approaches are emphasized to define the framework of the study. Accordingly, based on Semper‟s theory, Frampton‟s tectonic and stereotomic approach is considered as an evaluation theory. It covers heavy masses (eg.masonry wall) and light elements (linear elements (frames) or openings) in the masonry building. One of the methods of this research is to identify tectonics of contemporary masonries by using the science of ontology to create a model for reading those kinds
of buildings. New structural principles will be discovered by applying this model. Departing from the theories which are comprehensively identified in the thesis, a model is created to evaluate the ontological structure category of the building according to its structural elements.
This chosen study is limited with the natural materials as adobe, stone, brick, according to scale; small-scale buildings in which the height is not more than 12 m (from single storey up to 6 storey). Then 8 examples from the 21st century‟s contemporary masonry structures were selected for each material (eight stone, eight brick and eight adobes). The selected structures attract attention with their advanced masonry construction technologies and won at least one architectural competition. Then Ahmet Igdirligil‟s stone houses were tested with the field study. As a result newstereotomics of the masonry systems is proven.
This thesis provides an introduction to those aspects of building that can help architects and students become more aware of the ontological concerns in the building process and understand how these concerns affect their design decisions.
Keywords: contemporary masonry, tectonics, ontology of structure
ÖZ:
Bugünün koĢullarında, yığma bina örnekleri ve geleneksele (eski yapim tekniklerine) yakın olan yığma bina örneklerinde bile geleneksel örneklerden farklı birĢeyler bulunduğunu göstermektedir. Bu da mimari bakıĢ açısından yığma yapıların çeĢitlerinin geçerliliğini sorgulama fikrini doğurmuĢtur. Bu tezde gösterilen problem, yenilenen yığma stürüktür elemanlarının, çağdaĢ yığma olarak sınıflandırılmadığı gibi kendi aralarındada ontolojik farklılıklar göstermeleridir. Bu tezin amacı, çağdaĢ yığma binaların yığma duvarlarında ne çeĢit yapısal elemanların bulunduklarını göstermek ve onları ontolojik yapı gruplarına gore mimari bakıĢ açısı ile kategorize etmektir. Bu değiĢimin nedeni ve farklılıklar depreme karĢı dayanıklılık bağlamında sorgulanmıĢ ve depreme karĢı dayanıklılığın bu değiĢimde kararlaĢtırıcı rölü olup olmadığı tartıĢılmıĢtır. Tektonik teorisi binanın yapısı , malzeme, detay kullanımı ve deneyimlerin nesnelleĢmeleri yoluyla derinden ilgilidir. Bu bağlamda, tektonik teorisi çağdaĢ yığma yapılar için bir nevi değerlendirme teorisi olarak ele alınmıĢtır. Tektonik teorisi üzerine yaklaĢımların çeĢitliliği, çalıĢmanın temel çekirdeğini oluĢturmak üzere önemli bir rol oynamaktadır. Sonuç olarak, bu tezde, bu çalıĢmanın çerçevesini belirlemek için belirli yaklaĢımlar vurgulanmıĢtır. Dolayısı ile, Semper‟in teorisi temel alındığında, Frampton‟un tektonik ve stereotomik yaklaĢımı değerlendirme teorisi olarak düĢünülmüĢtür. Yığma yapılardaki ağır kütle (ör. Yığma duvar) ve (doğrusal elemanlar, çerçeveler veya açıklıklar) hafif elemanları içermektedir. Bu tarz binaları incelemede kullanılmak üzere bir okuma model yaratmak amacıyla ontoloji bilimini kullanarak çağdaĢ yığmaların tektoniklerini
vi
belirlemek bu araĢtırmanın metodlarından bir tanesidir. Yeni çağdaĢ yığma prensipleri bu ontolojik okuma modelini uygulayarak keĢfedilecektir.
Bu seçilen çalıĢma, kerpiç, taĢ ve tuğla olmak uzere doğal malzemeler ve küçük ölçekli binalar olarak kısıtlanmıĢtır( –yüksekliği 12 metreden fazla değildir. 1 kattan 6 kata kadar). Daha sonra, her bir malzeme için 21. Yüzyılın çağdaĢ yığma yapılarından 8 örnek seçilmiĢtir (8 taĢ, 8 tuğla ve 8 kerpiç). Seçilen yapılar ileri yığma inĢaat teknolojileri ile dikkati çekmekte ve en az bir mimari yarıĢma kazanmıĢlardır. Daha sonra, Ahmet Iğdırlıgil‟in Yalkavak, Bodrumdaki taĢ evleri saha çalıĢması ile test edilmiĢlerdir. Sonuç olarak, kapsamlı olarak belirlenen teorilerden yola çıkarak, yapısal elemanlara göre binanın ontolojik yapısal kategorisini değerlendirmek amacıyla oluĢturulan ontolojik okuma modeli ile 4 temel çesit çağdaĢ yığma stürüktür sistemi ortaya çıkarılmıĢtır. Bununla birlikte, çağdaĢ yığma sistemlerinin yeni stereotomikleri kanıtlanmıĢtır.
Bu tez, mimarlar ve öğrencilerin bina tasarımı sırasında ontolojik konulardan daha fazla haberdar olmaları ve bu konuların tasarım kararlarını nasıl etkilediğini anlamalarına yardım eden, binanın bahsedilen yönlerine bir giriĢ sağlamaktadır.
Anahtar Kelimeler: çağdaĢ yığma, tektonik, stürüktür ontolojisi
