In recent years, increasing population growth in cities resulted in mass housing construction with typical plan arrangements that caused dissatisfaction of dwellers regarding housing quality. Existing mass housing does not meet users’ changing needs due to lack of some degree of flexibility and adaptability in housing design during early design stages. Dwellers’ satisfaction increases if they have the opportunity to adjust their housing with their changing needs and expectations. The main aim of this research is to evaluate dwellers’ satisfaction in terms of spatial flexibility and adaptability. This study is expected to prepare a guideline for designers and users to increase housing satisfaction regarding spatial flexibility and adaptability. First, significant factors about housing, mass housing, housing quality, dwellers' satisfaction, and flexibility and adaptability have been extracted from a literature survey. In the next stage, a brief explanation about the emergence of mass housing in North Cyprus is given. In the following, four residential apartment groups constructed in different decades, 1980s, 1990s, 2000s and 2010s, from different construction companies are selected to evaluate their satisfaction level in terms of spatial flexibility and adaptability. Data is collected through observation, questionnaires, and interviews, and SPSS software is used for analysis of questionnaires. The plans of buildings are drawn to show the original plan and the modified plan. The alterations which were done by users over time to adjust their housing to their changing needs are shown by physical analysis. The flexibility and adaptability of case studies is evaluated
according to the criteria which is extracted from literature review. Finally, the results show the relationship between alteration possibilities and satisfaction level.
Keywords: mass housing, housing quality, dwellers’ satisfaction, flexibility and adaptability, spatial flexibility and adaptability
ÖZ:
Son yıllarda standart toplu konut inşaatlarına sebebiyet veren nüfus artışı, ikametçinin konut kalitesine yönelik memnuniyetsizliğine yol açmaktadır. Mevcut toplu konutlar genellikle kullanıcıların değişen ihtiyaçlarını karşılamamaktadır. Konutlarını farklı kullanıcıların ihtiyaç ve beklentilerine uygun değişiklikleri yapmaya olanak tanıyan esnek tasarım ilkeleri, doğrultusunda tasarlanması, memnuniyet seviyesini arttıran önemli bir unsurdur. Genellikle sorun, erken tasarım aşamasındaki konutun esnekliğindeki ve uyumluluğundaki bazı aşamaların eksikliğidir. İkametçilerin memnuniyeti, konutları kendi değişen ihtiyaçlarına ve beklentilerine göre adapte etme imkânlarının olması halinde, artış göstermektedir.
Bu araştırmanın esas hedefi, ikametçilerin memnuniyetlerinin mekânsal esnekliğe ve uyumluluğa göre değerlendirilmesidir. Bu araştırmanın tasarımcılar ve kullanıcılar için mekânsal esnekliğe ve uyumluluğa yönelik konut memnuniyetini arttırmak adına bir kılavuz oluşturması beklenmektedir. Çalışmada öncelikle konut, toplu konut, konut kalitesi, ikametçinin memnuniyeti, esneklik ve uyumluluk ile ilgili bir literatür taraması yapılmıştır.
Sonraki aşamada, Kuzey Kıbrıs’taki toplu konutların ortaya çıkışıyla ilgili kısa bir açıklama verilmiştir. Bunu takiben, farklı zaman aralıkları ve gelişimi ile – 1980’ler, 1990’lar, 2000’ler ve 2010’lardan – ve farklı inşaat firmalarına ait, benzer özelliğe (3 yatak odalı) sahip dört apartman kompleksi, mekânsal esneklikleri ve uyumlulukları ile ilişkili memnuniyet seviyelerini değerlendirmek için seçilmiştir. Veriler, yerinde gözlem, anket ve karşılıklı görüşmeler ile toplanmıştır ve anketlerin analizi için SPSS
yazılımı kullanılmıştır. Ayrıca fiziksel analiz yapılmıştır. Yapıların orijinal ve değiştirilmiş tasarımını göstermek için çizimler yapılmıştır. Kullanıcıların konutlarını değişen ihtiyaçlarına yönelik ayarlamalarına bağlı zaman aşımından meydana gelen değişiklikler, fiziksel analiz ile gösterilmiştir. Vaka çalışmalarının esneklik ve uyumlulukları, literatür taramasından alınan kriterlere göre değerlendirilmiştir.
Son olarak, sonuçlar, seçilmiş konut gruplarındaki esneklik ve uyumluluktaki sınırlı tasarımların ikametçinin sadece birkaç tip değişiklik yapmasına olanak vermesine rağmen değişiklik yapma olasılıklarının daha yüksek bir memnuniyet sağladığını göstermiştir. Diğer bir deyişle, erken tasarım aşamalarındaki esneklik ve uyumluluğun belli bir oranda değerlendirilmesi daha yüksek bir ikametçi memnuniyetini sağlayacaktır.
Anahtar kelimeler: toplu konut, konut kalitesi, ikametçi memnuniyeti, esneklik ve uyumluluk, mekânsal esneklik ve uyumluluk
