Duygusal Yeme, Gece Yeme ve Uyku Kalitesinin Beslenme Durumu Üzerindeki Etkisinin Değerlendirilmesi

Abstract

ÖZ : Bu çalışma Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Gazimağusa ilçesinde yaşayan 20 45 yaş aralığında olan genç yetişkin bireylerin duygusal yeme, gece yeme ve uyku kalitelerinin beslenme durumları üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesi amacı ile planlanmış ve yürütülmüştür. Çalışma Gazimağusa ilçesinde yaşayan 20-45 yaş arası 147 erkek, 231 kadın olmak üzere toplam 378 bireyin katılımı ile yapılmıştır. Bireylere genel özellikleri, sağlık durumları ve beslenme alışkanlıklarını içeren anket yüz yüze görüşme yöntemiyle uygulanmıştır. Katılımcıların beslenme durumları geriye dönük 24 saatlik besin tüketim kaydı ile belirlenmiştir. Bireylerin yeme davranışlarını saptamak amacı ile Üç Faktörlü Yeme Anketi (TFEQ-R21), gece yeme durumlarını saptamak amacıyla Gece Yeme Anketi ve uyku kalitelerini saptamak amacıyla Pittsburgh Uyku Kalite İndeksi (PUKİ) kullanılmıştır. Bireylerin antropometrik ölçümleri (vücut ağırlığı, boy uzunluğu, bel çevresi, kalça çevresi) alınmıştır. Çalışmaya katılan bireylerin yaş ortalaması (±S) 33.30±7.76 yıldır. Katılımcıların beden kütle indeksi ortalamaları sırasıyla, erkeklerin 26.61±3.49 kg/m2, kadınların 24.09±3.80 kg/m2 olarak bulunmuştur. Erkeklerin günlük enerji alımı 1566.24±304.47 kkal olup alınan enerjinin, %16.61±5.05’i proteinlerden, %40.50±10.62’si yağlardan ve %39.87’si karbonhidratlardan karşılandığı bulunmuştur. Kadınların ise günlük ortalama enerji alımı 1609.21±307.99 kkal olup alınan enerjinin, %16.30±5.35’i proteinlerden, %41.29’u yağlardan ve %40.25’i karbonhidratlardan oluşmaktadır. TFEQ-R21’e göre bireylerin kontrolsüz yeme puanı, bilişsel kısıtlama ve duygusal yeme puanlarına göre yüksek bulunmuştur. Kadınların kontrolsüz yeme ve bilişsel kısıtlama puanları erkeklere göre daha yüksek bulunmuştur. Katılımcıların duygusal yeme puanı arttıkça kontrolsüz yeme ve bilişsel kısıtlama davranışı artmaktadır. Bireylerin gece yeme puanları ile sabah iştahsızlığı, akşam hiperfajisi, duygudurum ve uyku bozukluğu puanları arasında anlamlı korelasyonlar saptanmıştır (p<0.05). Bireylerin, PUKİ puanlarının artmasına bağlı olarak gece yeme, duygudurum ve uyku bozukluğu ile gece yeme anketi puanlarının da arttığı sonucuna ulaşılmıştır (p<0.05). Erkek bireylerin gece yeme davranışı puanlarının artması ile birlikte karbonhidrat tüketimlerinin arttığı ve kadın bireylerin gece yeme puanlarının artmasına bağlı olarak karbonhidrat tüketimlerinin azaldığı sonucuna ulaşılmıştır. Sonuç olarak; bireylerin değişen duygu durumlarında gösterdikleri duygusal yeme davranışları, gece yeme eğilimleri ve uyku düzenleri bireylerin beslenme durumunu, besin tüketimini ve tercihlerini etkilemektedir. Anahtar Kelimeler: Beslenme, Duygusal Yeme, Gece Yeme Sendromu, Uyku

This study evaluated the effects of emotional eating, night eating and sleep quality on nutrition status of young adults between the ages of 20-45 living in Famagusta, TRNC. The study was conducted with 378 individuals (147 males and 231 females) living in Famagusta and whose ages are 20-45. The questionnaire, involving items on general features, health conditions and dietary habits of individuals, was implemented through face-to-face interviews. Nutrition status of the participants was identified via 24-hour food consumption records. The data collection instruments used in the study are Three Factor Eating Questionnaire (TFEQ-21) to determine individuals’ eating behaviors; Night Eating Questionnaire to identify night eating status of the individuals; and Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI) to explore the quality of their sleep patterns. Anthropometric measurements (body weight, height, waist circumference, hip circumference) of the individuals were also taken. The average age of the participants is (±S) 33.30±7.76 years. The Body Mass Index averages are 26.61±3.49 for males and 24.09±3.80 kg/m2 for females. It was found that the daily energy intake for men is 1566.24±304.47 kcal and 16.61%±5.05 of it is from proteins, 40.50%±10.62 is from fats and 39.87% is from carbohydrates. The average energy intake for women is 1609.21±307.99 kcal and 16.30%±5.35 of it is from proteins, 41.29% of it is from fats and 40.25% is from carbohydrates. Based on TFEQ-R21 results, uncontrolled eating scores were found higher than cognitive limitation and emotional eating scores. The uncontrolled eating and cognitive limitation scores of women are found as higher than men. As the emotional eating scores of participants increase, their uncontrolled eating and cognitive limitation scores also increase. Positive correlations (p<0.05) were found between individuals’ night eating scores and loss of appetite in mornings, evening hyperphagia, emotional status and sleep disorder scores. Statistically significant positive correlations were found between individuals’ PSQI scores and night eating scores (p<0.05). It is observed that the emotional eating behaviors, night eating inclinations and sleep patterns of individuals during emotional changes affect their nutrition status, food consumption and food preferences. Keywords: Nutrition, Emotional Eating, Night Eating Syndrome, Sleep