House is the section of an inside environment measured as a private place for humankind. Some other places such as workplaces, merchants, factories and also school are the section of an interior setting but there is a big difference, they are distributed to others. These types of places are arranged based on the needs of groups, clients and customers; they are definitely not private areas of the manger or customers. However, house environment is only the personal place between other inner surface environments which can be used as being an individual place. It is just the place where man structured their lifestyles based on the users’ needs, society, culture and climate.
Especially living room and kitchens are the most important to trace functional complexities of daily living and dining, cultural ways of realization of functions, separation and integration according to privacy levels, adaptability for rituals and gathering, representation of personal preferences, and religious symbols.
In domestic architecture since the early periods, it appeared that buildings had been started to change in several developing countries. According to these kind of alterations and within the new kind of houses, people cannot follow their own traditional habits and also their particular cultures’ lifestyle. This thesis aimed to re-define the characteristics of “living spaces” of vernacular architecture and investigate the new tendencies in Northern Cyprus in the case of Yeniboğaziçi village. Purposes of the study were to emphasize the importance of the inherited values of living spaces in contemporary architecture. And define continuities and discontinuities of characteristics of living spaces in recent housing developments in Yeniboğaziçi. Data for this research was based on the literature review and fieldwork consisting a case study on a series of selected houses at Yeniboğaziçi village. This study focused on house interiors only in living room and kitchen spaces. Moreover, major discussions in this study were based on user needs’, lifestyle, culture, and technology.
This thesis formed into five parts. The first chapter is an introduction that is included of the basic information. In this part the significance of this study can clearly be understood due to the problems and also aim and the limitations of the study. Chapter two gives explanation of domestic architecture, spatial organization and architectural elements of living room and kitchen spaces in a house according to the effect of the culture and lifestyle on them.
The third chapter gives explanation of spatial organization and architectural elements of living room and kitchen interiors of houses from Ottoman period to Turkish Republic period in Northern Cyprus in case of Yeniboğaziçi village.
According to chapter three, in the fourth chapter, spatial organization of living room and kitchen spaces in houses from Yeniboğaziçi in Famagust in Northern Cyprus analyzed in three groups of houses. Group one is about five contemporary houses. Second group included five single new houses. And third group is about five apartments. Studies examined living room and kitchen spaces used observations, sketches and photograph of houses.
The characteristics and spatial organization in interior design of houses are changing continuously. Developed the new materials, other than, new technologies have an effect on the form of the buildings, especially houses and their organizations, the elements and decorations.
Increase in dynamics of Famagusta and expansion of urban texture until Yeniboğaziçi has transformed the vernacular settlement character and domestic architecture tradition dramatically. The analysis show that architectural values of vernacular architecture has abandoned. But new developments starting with “Citta Slow” membership has already motivated rediscovering process of the vernacular values.
ÖZ: Konut, iç mekânın bir parçası ve aynı zamanda insanların mahrem mekânları olarak değerlendirilir. Ofis, ticari mekân, fabrika ve okul gibi diğer binalarda da iç mekân ihtiyaçları söz konusu olsa da, kapsam konuttan farklıdır. Çünkü bu mekânlar kamuya açıktır. Bu tip mekânlar farklı kullanıcı gruplarının ve de işverenlerin ihtiyaçlarına göre düzenlenmektedir. Bu nedenle sözü edilen mekânlar kesinlikle müşterinin ya da işverenin mahrem mekânı olarak düzenlenmemektedir. Ancak, konut ortamı diğer iç mekânlar arasında kullanıcının kişisel mekânı olarak düzenlenen tek/yegâne ortamdır. Konut, insanların yaşam biçimlerine bağlı olarak; kullanıcıların ihtiyaçları, toplum, kültür ve iklim etkisiyle oluşturulan çok katmanlı bir yapıya sahiptir.
Özellikle oturma odası ve mutfaklar, günlük/gündelik yaşam ve yemek yemenin fonksiyonel çeşitlenmelerin barındırması yanında, işlevlerin kültüre göre gerçekleştirilmesinin izlerini, hedeflenen mahremiyet düzeylerine göre bir aradalık ve ayrılmayı öngören çözümleri, ritüeller ve toplanma ihtiyaçlarına göre adapte olabilirliği, aynı zamanda kullanıcılarının kişisel tercihlerini ve dini sembollerini de barındıran mekânlardır.
Gelişmekte olan ülkelerde erken dönemlerden başlayarak konut mimarisinde değişimler yaşanmaya başlamıştır. Konut mimarisinde gerçekleşen yenilikler, değişiklikler kullanıcılarının geleneksel alışkanlıklarını ve kültürlerinin öngördüğü yaşam şeklini sürdürmesine imkân vermemektedir. Bu tez; Kuzey Kıbrıs’ta Yeniboğaziçi köyünde yakın geçmişte inşa edilen konutların ‘yaşam mekânlarının’ karakteristik özelliklerinin incelemesi neticesinde geleneksel mimari değerlerin yeniden tanımlanması ve yeni eğilimlerin anlaşılmasını amaçlamıştır. Bu çalışmanın amacı, Yeniboğaziçi köyünde yaşam mimarisinin yüzyıllardan beridir süregelen birikiminin günümüze kadar süreklilik gösterebilen özelliklerini ve rastlanan yeni eğilimleri tanımlamaktır. Buna ek olarak, çağdaş yaşam mekânlarında saptanan özgün –geleneksel- değerlerin anlaşılmasını sağlamaktır. Bu araştırmadaki veriler, literatür taramasına ve Yeniboğaziçi köyünden seçilen bir dizi konutun alan çalışmasına bağlı olarak toplanmıştır. Bu çalışma, konut iç mekânlarında oturma odaları ve mutfak mekânlarına odaklanmıştır. Ancak, bu çalışmanın temel tartışmaları konut oluşumunda etkili olan kullanıcıların ihtiyaçlarına, yaşam tarzına, kültür ve teknolojiye bağlı olarak şekillenmiştir.
Tez beş bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm temel bilgilerin yer aldığı giriş kısmını içermektedir. Bu bölümde, problem tanımı, amaç ve çalışmanın sınırları belirtilmiş ve tez konusunun önemi açıkça anlatılmıştır. İkinci bölümde konut mimarisinin açıklaması, mekânsal organizasyonu ve oturma odası ve de mutfak mekânlarının kültür ve yaşam tarzlarına göre konutlardaki etkileri belirtilmiştir.
Üçüncü bölümde Kuzey Kıbrıs’ta Osmanlı döneminden başlayarak Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti dönemine kadar konut gelişimi ve yaşam mekânları incelenmiştir. Ardından, Yeniboğaziçi köyünde, sözü edilen tarihsel süreç doğrultusunda konutların oturma odaları ve mutfak alanlarının mekânsal organizasyonları ve mimari elemanları açıklanmıştır.
Dördüncü bölümde, Kuzey Kıbrıs Mağusa – Yeniboğaziçi köyünde bulunun konutların oturma odaları ve mutfak alanlarının mekânsal organizasyonları üç konut grubu ile analiz edilmiştir. Birinci grupta beş çağdaş konut; ikinci grupta yeni yapılan beş müstakil konut ve üçüncü grupta ise beş apartman dairesi seçilmiştir. Seçilen konutların, oturma odası ve mutfak mekânları gözlem tekniği, eskiz çizimi ve fotoğraflama yöntemi ile incelenmiştir.
Konutların mekânsal organizasyonları ve iç mekân tasarımlarının değişmekte olduğu saptanmıştır. Yeni çıkan malzemeler bunun yanı sıra yeni teknolojiler, binaların özellikle konutların formlarını, mekânsal organizasyonlarını, elemanlarını ve dekorasyonlarını etkilemiştir.
Mağusa kentinin dinamik değişimi ve kent sınırlarının Yeniboğaziçi köyüne kadar genişleyen yapısı, köyün geleneksel yerleşim karakterini ve konut mimarisini dramatik bir şekilde etkilemiştir. Yapılan analizler, geleneksel mimari değerlerinin büyük ölçüde kaybolduğunu göstermektedir. Ancak, yavaş kent sloganını benimseyen “Citta Slow” organizasyonuna üyelik ile başlanan yeni gelişmeler geleneksel mimari değerlerin de yeniden keşfedilmesini sağlama yönünde motivasyon ve farkındalığın yeniden oluşmaya başladığını göstermektedir.
