Kuzey Kıbrıs’ta Üniversite Öğrencilerinin “Tık Tuzağına” Karşı Tutum ve Eğilimleri

Abstract

Taking internet journalism’s commercial concerns into account has had a formal effect on the news production process. As a result of considering these commercial concerns, the way news is presented has changed; it has begun to be presented with misleading headlines and images to elicit more clicks. According to the literature, this phenomenon is called “clickbait”. Clickbait is the actualization of journalism within the advertisement and click interaction. Considering the curiosity is the most important factor, new ethical problems occur while the overall click bait system hides the real information with deceptive headlines and exaggerated visuals. It is known that the most interest to the news has been determined by digital analysis and the next news has been constituted accordingly. For this reason, it is very important to determine the need for the readers to receive news consciously or unconsciously from the Internet. In this respect, the concept of “clickbait” has been evaluated within the framework of Uses and Gratification Theory. As a result of the questionnaire which applied to the university students, the majority of the participants see the clickbait as a problem. Students also say that, they continue to click on other pages to find information. Due to the lack of media literacy competence of the participants, they continue to find click on the other pages.

ÖZ: İnternet gazeteciliğinde mesleğin ticari kaygılar gözetilerek icra edilmesi haber üretim sürecini biçimsel olarak etkilemektedir. Bunun sonucunda haberin sunum şekli değişime uğramaktadır. Haberler daha çok tıklanılması için yanıltıcı başlıklar ve görseller kullanılarak sunulmaya başlanmıştır. Bu durum literatürde Tık Tuzağı (Clickbait) adıyla yer bulmaktadır. Tık tuzağı haberciliğin reklam ve tık ilişkisi içerisinde gerçekleşmesidir. Merak unsurunun her şeyin önüne geçtiği, bilginin gizlendiği, aldatıcı başlıklar ve abartılı görsellerin yer aldığı tık tuzağı ekseni kaçınılmaz şekilde yeni etik problemlere kapı aralamaktadır. Hangi haberlere daha çok ilgi gösterildiği dijital analiz yöntemleriyle tespit edilip bir sonraki haberin elde edilen bu veriler doğrultusunda oluşturulduğu bilinmektedir. Bu nedenle okuyucuların internetten haber alma ihtiyaçlarını bilinçli veya bilinçsiz ne şekilde gerçekleştirdikleri saptamak son derece önemlidir. Bu açıdan tık tuzağı kavramı kullanımlar ve doyumlar yaklaşımı çerçevesinde değerlendirilmiştir. Üniversite öğrencilerine uygulanan anket sonucunda elde edilen verilere göre katılımcıların büyük çoğunluğu tık tuzağını problem olarak görürken, bilgiyi bulmak için diğer sayfalara tıklamaya devam ettiğini söylemektedir. Bu durumun katılımcıların medya okur-yazarlık yeteneğinin az olmasından kaynaklandığı sonucuna varılmıştır.