ÖZ:
Arıkel E. KKTC’de Gazimağusa bölgesinde huzurevinde ve evde yaşayan yaşlılarda
beslenme durumunun değerlendirilmesi. Doğu Akdeniz Üniversitesi Sağlık Bilimleri
Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü Yüksek Lisans Tezi, KKTC, 2019. Bu
çalışma, bireylerin beslenme durumunun iki farklı beslenme tarama aracı ile
saptanması ve yaşlıların malnütrisyon durumunun tanımlanması amacıyla Kuzey
Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Gazimağusa İlçesinde yer alan huzurevinde yaşayan
65 yaş üzeri toplam 40 birey ile gelişi güzel seçilmiş evde ailesiyle yaşayan 40 birey
ve evde yalnız yaşayan 40 birey olmak üzere toplam 120 kişi üzerinde yürütülmüştür.
Bireylerin genel özelliklerini, sağlık durumlarını ve beslenme alışkanlıklarını
saptamak amacıyla anket yapılmıştır. Enerji ve besin ögesi alımları bir gün süre ile
saptanmış ve günlük tüketilmesi gereken enerji ve besin ögeleri miktarları (RDA) ile
kıyaslanmıştır. Antropometrik ölçümleri (vücut ağırlığı, boy uzunluğu, üst orta kol
çevresi-ÜOKÇ, baldır çevresi, bel ve kalça çevresi) yapılmıştır. Beslenme durumu
tarama testleri ( Malnütrisyon Tarama Testi-MUST ve Mini Nutrisyonel
Değerlendirme-MNA) uygulanarak tespit edilmiştir. Yaşlı bireylerin, 38’i (%31.7)
erkek, 82’si (%68.3) kadın olup, erkeklerin yaş ortalaması 71±6.57 yıl, kadınların yaş
ortalaması ise 72±7.18 yıldır. Bireylerin Beden Kütle İndeksi (BKİ) değerleri,
yaşanılan yere göre sırasıyla evde yalnız yaşayan, evde ailesiyle yaşayan ve
huzurevinde yaşayan bireylerin %7.5’i, %7.5’i ve %22.5’i normal kilolu, %27.5’i,
%42.5’i ve %27.5’i 1. derece obez ve %45.0’i, %22.5’i ve %7.5’i ise 2. derece obez
olduğu tespit edilmiştir. Besinler ile alınan enerji, protein, yağ, karbonhidrat, lif, E
vitamini, B1 vitamini, B2 vitamini, B6 vitamini, potasyum, bakır, magnezyum, fosfor
ve demir 3 grupta %95 güvenilirlikle ortamalar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir
fark tespit edilmiştir (p<0.05). Huzurevinde yaşayan katılımcıların evde yaşayanlar ve
evde ailesi ile yaşayanlara göre ortalama enerji, protein, yağ, karbonhidrat, lif, E
vitamini, B1 vitamini, B2 vitamini, B6 vitamini, potasyum, bakır, magnezyum, fosfor
ve demir alımının yüksek olduğu tespit edilmiştir. MUST testi sonucu yaşanılan yere
göre sırasıyla evde yalnız yaşayan, evde ailesiyle yaşayan ve huzurevinde yaşayan
bireylerin %97.5’inde, %100.0’ünde ve %97.5’inde düşük risk tespit edilmiştir. MNA
tarama testine göre huzurevinde yaşayanların %30’unda, evde tek başına yaşayanların
%15’inde, ailesiyle birlikte yaşayan yaşlıların %10’unda malnutrisyon riski
saptanırken MUST’a göre evde tek yaşayanlarda ve huzurevinde yaşayanlarda
manütrisyon riski % 2.5 olarak gözlenmiştir. Sonuç olarak hastalıklardan korumayı
amaçlamak için yaşlı sağlığını olumsuz etkileyen hastalıkların erken tanısına yönelik
tarama çalışmaları gerçekleştirilmelidir. Yaşlı bireylerin sağlık kontrolleri sırasında
beslenme durumları da değerlendirilmeli ve sağlıklı beslenme önerileri verilmelidir.
Yaşlılara ve yaşlı yakınlarına yaşlanmayla birlikte ortaya çıkan ve sıklığı artan sağlık
sorunları ile bunlara yönelik çözümler, alınması gereken önlemler ve erken tanının
önemi anlatılıp bilgilendirilmelidir. Yaşlılıkta yaşam kalitesinin artırılması ve sağlıklı
yaşlanma bu şartlarda sağlanabilir.
Anahtar Kelimeler: Beslenme tarama testleri, MNA, MUST, Yaşlı, Yaşlılık
Arıkel E. Assessment of nutritional status in nursing homes and in the elderly living
in Gazimagusa region in TRNC. Eastern Mediterranean University Faculty of Health
Sciences Department of Nutrition and Dietetics Graduate Thesis, TRNC, 2019. This
study was carried out over 120 people, 40 people over 65 years of age living in the
nursing home in Gazimağusa district of the Turkish Republic of Northern Cyprus and
40 people living in the chosen household and 40 people living in the home. In order to
determine the nutritional status of the individuals by using two different nutritional
screening tools and to define the malnutrition status of the elderly. A survey was
conducted to determine the general characteristics, health status and nutritional habits
of individuals. Energy and nutrient purchases were determined for a period of one day
and compared with the amount of energy and nutrient items (RDA) that should be
consumed daily. Anthropometric measurements (body weight, height length, upper
middle arm circumference-UMAC, calf circumference, waist and hip circumference)
were performed. Nutritional status was determined by screening tests (Malnutrition
Screening Test-MUST and Mini Nutritional Assessment-MNA). Elderly individuals,
38 (31.7 per cent) were male, 82 (68.3 per cent) of female, average age 71±6.57 year,
women average age of 72±7.18 years. According to the Body Mass Index (BMI)
values of the individuals, living alone at home according to the place of living, 7.5%,
7.5% and 22.5% of the individuals living at home with their families and living in a
home, normal weight, 27.5%, 42.5% and 27.5% were obese and 45.0%, 22.5% and
7.5% were obese. A statistically significant difference was found between the media
with 95% confidence in energy, protein, fat, carbohydrate, fiber, tyrosine, Vitamin B1,
Vitamin B1, Vitamin B2, Vitamin B6, Potassium, Copper, Magnesium, (p <0.05). The
energy, protein, fat, carbohydrate, fiber, tyrosine, vitamin E, vitamin B1, vitamin B2,
vitamin B6, potassium, copper, magnesium, phosphorus and iron were 95% reliable in
the group (p<0.05). According to the location of the MUST test, a low risk was found
in 97.5%, 100.0% and 97.5% of the individuals living alone at home, living with their
families and living in a nursing home respectively. According to MNA screening test,
the risk of malnutrition was found in 30% of the people living in the nursing home,
15% of those living alone at home, and 10% of the elderly living with their family,
while the risk of malnutrition in single and those living in nursing homes was 2.5%
according to MUST. As a result, screening studies for early diagnosis of diseases that
adversely affect elderly health should be carried out to aim to be protected from
diseases. The elderly who apply to the health care institution for any reason should
undergo periodic examinations. The elderly and their relatives should be informed
about the increasing incidence of health problems and their solutions, measures to be
taken and the importance of early diagnosis. Improving the quality of life in old age
and healthy aging can be achieved under these conditions.
Keywords: Nutrition screening tests, MNA, MUST, Elderly, Old age
