Meme Kanseri Cerrahisi Sonrasında Üst Ekstremitesinde Lenfödem Gelişen Hastalarda Self-masaj, Egzersiz ve Hasta Eğitiminin Lenfödem, Üst Ekstremite Fonksiyonları ve Yaşam Kalitesi Üzerindeki Etkilerinin Araştırılması

Abstract

This research is concluded with the aim of inspecting the effects of self- massage and exercises alongside with patient training on lymphedema, functions and quality of life on the patients that developed lymphedema in the upper extremity of patients after the breast cancer surgery. 19 patients included in the research whom had unilateral lymphedema devel-opments in their upper extremity. Demographic information of the patients have been questioned. Circumference measurements made in the upper extremity of the affected arm before and after the treatment. To identify the functions of upper extremity, disabilities of the arm, shoulder and hand problems survey has been done. To evaluate the quality of life, European Cancer Research and Treatment organization’s Quality of Life Questionnaire (EORTC QLQ-C30) has been used. Same treatment approaches have been applied to individuals. Pre and post treatment figures have been compared to analyze the effectiveness of the treatment. Individual patient training, self-massage and home exercises included in the treatment program. This treatment program applied as a home program for the total course of 4 weeks. In this duration, all the assessments have been made on the first day. Following that, lymphedema training has been done. As a part of the training, all the important issues about lymphedema have been orally explained to the patients. Self-massage technique has been instructed after the training. Lastly, first week exercises have been taught to individuals. In the second and third weeks, self-massage appliances of patients checked and following week exercises taught. At the end of the fourth week, the last home visit has been made to check the appliance of self-massage and measurements have been made again. When the effects of the self-massage, home exercises and patient training which applied in our research, on lymphedema analyzed, it has been seen that there were no significant statistical difference in the 1, 2 and 5 truncated cone volume but treatment had medium-high effects (r=0,03). Although the active exercise program which applied to improve the upper extremity functions was not meaningful statistically in the DASH questionnaire, there was an improvement and the applied treatment can be considered as a good method (p>0,05) that improved the quality of life (EORTC QLQ-C30).

ÖZ: Bu çalışma, meme kanseri cerrahisi sonrasında üst ekstremitesinde LÖ gelişen hastalarda self-masaj ve egzersiz ile birlikte verilen hasta eğitiminin LÖ, fonksiyonlar ve yaşam kalitesi üzerine etkilerinin araştırılması amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışmaya meme kanseri cerrahisi sonrası ünilateral LÖ gelişmiş olan, 19 gö-nüllü hasta dahil edildi. Katılımcıların demografik bilgileri sorgulandı. Etkilenmiş ekstremiteye tedavi öncesi ve sonrasında çevre ölçümü yapıldı. Üst ekstremite fonksi-yonlarının belirlenmesinde Kol, Omuz ve El Sorunları Anketi uygulandı. Yaşam kali-tesinin değerlendirilmesinde ise Avrupa Kanser Araştırma ve Tedavi Organizasyonu Yaşam Kalitesi Ölçeği (EORTC QLQ-C30) kullanıldı. Bireylere aynı tedavi yaklaşım-ları uygulandı. Tedavi öncesi ve sonrası değerler karşılaştırılarak tedavinin etkinliği araştırıldı. Tedavi programı içerisinde bireylere hasta eğitimi, self-masaj ve ev egzer-siz programı uygulandı. Bu tedavi programı toplam 4 hafta süreyle ev programı olarak uygulandı. İlk gün tüm değerlendirmeler yapıldı. Ardından LÖ hakkında bilgilendirme eğitimi yapıldı. Bu eğitim dahilinde tüm hastalara LÖ hakkında dikkat edilecek husus-larla ilgili bilgiler sözlü olarak anlatıldı. Verilen eğitimin ardından self-masaj yöntemi gösterildi. Son olarak bireylere ilk hafta yapılacak olan egzersizler öğretildi. İkinci ve üçüncü haftalarda hastaların self-masaj uygulamaları kontrol edildi ve bir sonraki haf-tanın egzersizleri gösterildi. Dördüncü hafta, bireylere ev ziyareti yapılarak self-masaj uygulaması kontrolü yapıldı ve dördüncü hafta egzersizleri öğretildi. Dördüncü hafta-nın sonunda ise ev ziyareti son kez yapılarak self-masaj uygulaması kontrol edildi ve ölçümler dördüncü haftanın sonunda tekrardan yapıldı. Çalışmamızda uygulanan self-masaj, ev egzersizleri ve hasta eğitiminden olu-şan yöntemlerin LÖ üzerindeki etkinliği incelendiğinde, katılımcıların tedavi sonra-sında tedavi öncesine göre kesik koni hacim düzeyi 1, 2 ve 5’te istatistiksel olarak anlamlı bir azalma olmadığı fakat tedavinin orta-büyük etki yarattığı görülmüştür (r = 0.3). Üst ekstremite fonksiyonlarını geliştirmek için uygulanan aktif egzersiz progra-mında DASH anketi sonuçlarının istatistiksel olarak anlam düzeyine ulaşmasada geli-şim gösterdiği ve uygulanan tedavi programının yaşam kalitesinin (EORTC QLQ-C30) artırılmasında bir yöntem olduğu sonucuna varıldı (p>0,05).