ÖZ:
Günümüzde tüketicilerin her geçen gün bilinçlenmesi sonucunda satın alma
davranışlarının da önemli ölçüde etkilendiği görülmektedir. Söz konusu bu durum
sonucunda konvansiyonel tarım ürünleri ile üretilen ürünlerin; insan, hayvan ve çevre
sağlığına olan olumsuz etkileri göz önünde bulundurularak üreticilerin ve
tüketicilerin alternatif üretim sistemlerine ihtiyaç duymalarına sebep olmuştur.
Ortaya çıkan bu ihtiyaç sonucunda alternatif üretim sistemine dahil olan organik
tarım sistemi ile üretilen gıda ve ürünlere olan tüketici taleplerini arttırmıştır.
Bu çalışmada İstanbul’daki tüketicilerin organik gıda ve ürün satın alma eğilimlerini
etkileyen faktörlerin neler olduğunu tespit etmek ve bu faktörlerin ne derece etkili
olduğunu ölçmek amaçlanmaktadır. Çalışmada kullanılan değişkenler çevre
korumayı destekleme, sürdürülebilir çevre sorumluluğu, organik ürün deneyimi,
şirketlerin çevre dostu olması ve sosyal imaj faktörleridir.
Bu çalışma kapsamında İstanbul’daki organik ürün satışı gerçekleştiren pazar ve
marketlerden alışveriş yapan 312 tüketiciye anket yöntemi uygulanmıştır. Yapılan
çalışmada kolayda örnekleme metodu kullanılmıştır. Toplanan veriler doğrultusunda
tanımlayıcı istatistikler, korelasyon, regresyon, t-testi ve varyans analizi (ANOVA)
uygulanmıştır. Uygulanan veri toplama yöntemi ve yapılan analizler sonucunda
organik ürün satın almayı tercih eden tüketicilerin satın alma davranışlarını söz
konusu faktörlerin etkileyip etkilemediği veya ne derece etkilediği tespit edilmiştir. iv
Araştırmada kullanılan faktörlerden çevre korumayı destekleme, organik ürün
deneyimi, şirketlerin çevre dostu olması ve sosyal imaj faktörleri tüketicilerin
organik ürün satın alma eğilimi üzerinde pozitif bir etkisinin olduğu tespit edilmiştir.
Çalışmanın bir diğer faktörü olan sürdürülebilir çevre sorumluluğunun organik ürün
satın alma eğilimi üzerinde negatif bir etkisi olduğu yapılan analizler sonucunda
tespit edilmiştir.
Söz konusu sonuçların yardımıyla tüketicilerin organik ürün satın alma
davranışlarına etki eden faktörler belirlenmiş ve gelecek çalışmalara ışık tutacak
önerilerde bulunulmuştur.
Anahtar Kelimeler: Organik, Tarım, Tüketici, Satın Alma Davranışı,
Sürdürülebilirlik, Çevre, Sosyal, Sorumluluk, İmaj, İstanbul.
Buying behavior of consumers has been changed due to the awareness they gained in
recent years. Therefore, producers and consumers needed to switch from
conventional agricultural to alternative production systems by taking into
consideration the effects of products on human, animal and environmental causes. As
a result of this necessity, organic food production system, which is included in the
alternative production system, has increased the consumer demand for these
products.
In this study, it is aimed to determine the factors affecting consumers' purchasing of
organic food and products in City of Istanbul and to measure how effective these
factors. The variables that are used designed to measure consumers' support for
environmental protection; responsibility for sustainable environment; organic
product experiences; eco-friendliness and impact on social image on their purchasing
behaviors.
In the scope of this study, a survey was carried out to 312 consumers who are
shopping from the market places and shops that sell organic products. In the study,
convenience sampling method was used. Descriptive statistics, correlation,
regression, t-test and analysis of variance (ANOVA) methods were applied. The
results of the surveys were intended to determine whether these factors affect the
purchasing behavior of consumers those prefer to buy organic food and products.
Environmental protection, organic product experience, environmentally friendly
companies and social image factors have been found to have a positive effect. While, vi
sustainable environmental responsibility has a negative impact on the tendency to
buying organic products.
Factors affecting the organic product purchasing behavior of consumers have been
determined by this study, and suggestions have been made to shed light on the future
studies.
Keywords: Organic, Farming, Consumer, Purchasing Behavior, Sustainability,
Environment, Social Responsibility, Image, Istanbul.
