Parçalanmış ve Parçalanmamış Ailelerden Gelen Ergenlerin Riskli Davranışlarının Bazı Demografik Değişkenlere Göre İncelenmesi

Abstract

The aim of this research is that analyze of teenagers' coming from broken and unbroken families, risky behaviours according to datas ofsociodemographic variancesandPersonal Information Form and Risky Behaviours Scale. Figures of Personal Information Form that questioning with teenagers are rate of genders, situation of educations, school levels, marks of school success, academic achievements, financial earnings, owning of internet connections and using periods. A study is formed with associational scanning model in accordance with the aim of the research Karasar , by using descriptive analyse. The team of research is choosen from high school students who studies in the term of 2019-2020 in Isparta. The number of teenagers who have broken home is 147 (78 of male, 69 of female), the unbokens' are 303 (217 og male, 86 of female), totally there are 450 participants. Researching team is formed by using appropriate sampling survey to reach the teenagers who are at the middle grades. The correlations between Social Support Scale and the validity of the scale vary between -10 and 35. The internal consistency coefficients obtained from the first application of the RDS calculated for the reliability of the scale ranged from 70 to 91, and the total internal consistency coefficient of the RRS was 91. Internal Consistency Coefficients obtained from the second application ranged from .72 to .90, and the total internal consistency coefficient of the RRS was .90. As a result of the studies and analyzes, teenagers evaluated on the socio-demographic scale; significantly majority of the students were male students. It was determined that 10th grades are intensity in 9-10-11-12th grades from Anatolian High School and Vocational High School. A significant difference was found in terms of school achievement scores, academic achievements (excluding 71-85 points), economic income levels, internet connection ownership and internet usage periods. 6 sub-dimensions evaluated as a result of the risky behaviors of teenagers; the marks of teenagers coming from broken families in all dimensions were higher and significantly different in terms of antisocial behaviors, alcohol use, smoking, suicidal tendency, feeding habits and leaving school. Keywords: family, broken home, teenager, ergen, adoleacence period, risky behaviours of teenagers, risky behaviours scale

ÖZ: Bu araştırmanın amacı, parçalanmış ve parçalanmamış ailelerden gelen ergenlerin riskli davranışlarının sosyodemografik değişkenlere göre Kişisel Bilgi Formu ‟undan elde edilen veriler doğrultusunda ve Riskli Davranışlar Ölçeğinden (RDÖ) yararlanılarak incelenmesi amaçlanmıştır. Ergenlere yöneltilen Kişisel Bilgi Formu‟nda bulunan demografik değerler; cinsiyet oranları, eğitim durumları, sınıf düzeyleri, okul başarı puanları, akademik başarıları, ekonomik gelir düzeyleri, internet bağlantısına sahiplik durumlarına göre ve internet kullanım süreleridir. Araştırmanın amacı doğrultusunda Karasara göre betimsel analiz kullanarak ilişkisel tarama modeli ile bir çalışma oluşturuldu. Araştırmanın çalışma grubu, 2019-2020 öğretim döneminde Isparta ilinde okuyan lise öğrencilerinden seçildi. Parçalanmış aileye sahip ergenlerin sayısı 147 (78‟i erkek, 69‟u kadın), parçalanmamış aileye sahip ergenlerin sayısı 303 (217‟si erkek, 86‟sı kadın) olmak üzere toplamda 450 katılımcıdan oluşmaktadır. Çalışma grubu, ortaöğretimdeki ergenlere kolaylıkla ulaşabilmesi için seçkisiz olmayan örneklem türlerinden uygun örnekleme kullanılarak oluşturuldu. Geçerlik ve Güvenilirlik çalışması 2014 yılında Gençtarım ve Ergene tarafından yapılan Riskli Davranışlar Ölçeği kullanılmıştır. Veriler üzerinde yapılan geçerlik ve güvenirlik çalışmaları sonucunda, 1-5 arasında puanlanan, altı boyutta 36 maddenin yer aldığı Riskli Davranışlar Ölçeği değerlendirmede kullanılmıştır. Ölçek; antisosyal davranışlar, alkol kullanımı, sigara kullanımı, intihar eğilimi, beslenme alışkanlıkları ve okul terki olmak üzere 6 farklı alt boyuttan oluşmaktadır. Ölçeğin geçerlik çalışmalarında uzman kanısı, açıklayıcı faktör analizi ve benzeme ölçüt geçerliği yöntemleri kullanılmıştır. Yapılan çalışma ve analizler sonucunda ergenlerin sosyo-demografik ölçekte değerlendirilen ergen bireylerin; anlamlı düzeyde çoğunluğunu erkek öğrenciler oluşturmaktadır. Anadolu Lisesi ve Meslek Lisesi‟nden 9-10-11-12. Sınıfların 10. Sınıflar yoğunlukta olmak üzere tespit edilmiştir. Okul başarı puanları, akademik başarıları (71-85 puan dilimi hariç), ekonomik gelir düzeyleri, internet bağlantısına sahiplik durumlarına göre ve internet kullanım sürelerinde anlamlı bir fark tespit edilmiştir.Ergenlerin riskli davranışlar ölçeği sonucunda değerlendirilen 6 alt boyut; antisosyal davranışlar, alkol kullanımı, sigara kullanımı, İntihar eğilimi, beslenme alışkanlıkları ve okul terki derecelendirilmesinde tüm boyutlarda parçalanmış aileden gelen ergenlerin puanları parçalanmamış aileden gelen ergenlere göre daha yüksek çıkmış ve anlamlı düzeyde farklılık tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: aile, parçalanmış aile, ergen, ergenlik dönemi, ergenlerin riskli davranışları, riskli davranışlar ölçeği