Abstract:
ÖZ: İnsanlık tarihindeki en büyük felaketlerden biri olan COVID-19 salgını Dünya
Sağlık Örgütü tarafından 11 Mart 2020 tarihinde halk sağlığını tehdit eden pandemi
olarak ilan edilmiştir. İnsanlık tarihinde yer edinecek bu dönemde halkın bilgilenmesi,
koruyucu ve önleyici tedbirlerin alınmasında sağlık iletişiminin önemi bir kez daha
anlaşılmıştır.
Bu çalışmanın genel amacı COVID-19 pandemisi sürecinde, Türkiye’de halkın
hangi kanallardan sağlık bilgisine ulaştığı, sağlık bilgisine duyduğu güven, sağlık
bilgisini anlama ve uygulama kapasitesine ilişkin edinilecek bilgiler çerçevesinde,
bundan sonra karşılaşılabilecek benzer durumlara ilişkin iletişim stratejisi
öngörülerinde bulunmaktır. Yürütülen araştırma nicel bir çalışma olup, Türkiye’de
yaşayan erişkin grubu kapsayan İBBS-Düzey 1 düzeyinde 12 ilde ikamet eden farklı
sosyo-ekonomik statü grubu mensubu 784 birey ile yürütülmüştür. Görüşmeler
C.A.P.I. metoduyla, yüz yüze anket uygulama yöntemi ile yapılmıştır. Bu kapsamda
çalışmada, ülke genelini temsilen gerçekleştirilen anket uygulamasıyla TSOY-32
ölçeği kullanılarak halkın sağlık okuryazarlık düzeyi ve HBM Ölçeği kullanılarak
halkın sağlık davranışları incelenmiştir.
Bulgular, literatürde daha önce yapılmış olan çalışmalarla paralel şekilde, pandemi
döneminde de sağlık okuryazarlığının yetersiz olduğuna işaret etmektedir. Buna karşın
kadınlarla erkekler karşılaştırıldığında, kadınların sağlık okuryazarlığı düzeyi daha
yüksek bulunmuştur. Sağlık davranışı bakımından da kadınların bireysel önlemlere
erkeklerden daha fazla dikkat ettikleri belirlenmiştir. Bireylerin sağlık okuryazarlığı
düzeylerine göre sağlık davranışları arasında anlamlı bir farklılaşma olduğu, sağlık
iv
okuryazarlığı düzeyi ile sağlık davranışları ve sağlık haberlerinin doğru anlaşılması arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Halk Sağlığı, Pandemi, COVID-19, Sağlık İletişimi, Sağlık
Okuryazarlığı, Sağlık Davranışı
Description:
İletişim ve Medya Çalışmaları - Yüksek Lisans Tezi. Lisansüstü Eğitim, Öğretim ve Araştırma Enstitüsü. Tez (Yüksek Lisans) - Doğu Akdeniz Üniversitesi, İletişim Fakültesi, 2022. Tez Danışmanı: Prof. Dr. Fatoş Adiloğlu.
