Poly(N-hydroxyethyl acrylamide) (polyHEAA) was grafted onto chitosan in aqueous
acidic medium using potassium per sulphate initiator to obtain polymer surfaces with
blood compatibility for potential biomedical applications such as blood contacting
devices as artificial veins or devices to remove excess ions from the blood. The
grafting parameters monomer concentration, crosslinker concentration, initiator
concentration, processing time and temperature were changed to find out the effect of
each parameter on the grafting yield (%G) and choose the best preparation
parameters for the aimed purpose. Grafting yield values up to 600% were achieved.
Thermally cross-linked products were obtained upon drying at 60°C overnight.
Chemically cross-linked films were prepared using methylene bis acrylamide (MBA)
and glutaraldehyde (GA) cross-linkers. The products were characterized by FTIR,
XRD and SEM analyses. Blood compatibility and protein adsorption characteristics
of the MBA crosslinked and poly (N-hydroxy ethyl acrylamide) grafted chitosans
namely (chitosan-graft-polyHEAA;MBA) were investigated. Protein adsorption onto
the film surfaces were about 10% human serum albumin (HSA) removal from
aqueous solution, after 3 h contact, in vitro. Blood compatibility was evaluated with
respect to activated prothrombin time (PT), activated partial thromboplastin time
(APTT), and platelet adhesion. PT and APTT values remained within normal ranges
after blood-polymer contact for 90 minutes, with chitosan-graft-polyHEAA films, in
vitro. Examining chitosan-graft-MBA or chitosan-graft-(polyHEAA;MBA), and
blank chitosan films caused higher PT and APTT values under similar experimental
conditions with chitosan-graft-polyHEAA films, exhibiting blood anticoagulant
activity. SEM images taken before and after contact with blood sample did not reveal
iv
any significant blood component adhesion on the chitosan-graft-(polyHEAA;MBA)
film surface contrary to the observation made on the chitosan film. However, the
blood components on the film surfaces were not identified.
Glutaraldehyde crosslinked films (chitosan-graft-(polyHEAA;GA)) were prepared
and tested as adsorbents for Fe3+ ion in solution. It was observed that crosslinking,
swelling and polyHEAA grafting values acted together in determining the adsorption
capacity. The highest adsorption capacity was found as 44.8 mg Fe /g adsorbent at
pH=1.2, at room temperature from 500 ppm FeCl3 solution within 24 h contact by a
sample with 586% grafting yield value.
Keywords: biomaterial, chitosan, glutaraldehyde, grafting, hemocompatibility,
hydrogel, methylene bis acrylamide, polyacrylamide.
ÖZ: Bu çalışmada, sulu, asitli ortamda kitosan üzerine poli(N-hidroksietil akrilamid)
aşılanması konu edilmiştir. Çalışmanın amacı kan uyumluluğuna sahip polimer
yüzeyler elde etmektir. Bu amaçla, öncelikle poli(N-hidroksi etil akrilamid)
polimerinin kitosan üzerine aşılanma koşulları incelenmiştir. Monomer, başlatıcı,
çapraz bağlayıcı derişimlerinin ve sıcaklık ile zamanın yüzde aşılanma (%G)
değerleri üzerindeki etkileri gravimetrik yöntemle belirlenmiş ve en yüksek aşılanma
yüzdesinin elde edildiği optimum koşullar belirlenmiştir. Kimyasal çapraz
bağlayıcının bulunmadığı durumlarda ısıl işlem sonucu çapraz bağlı ürünler elde
edilmiştir. Kimyasal çapraz bağlayıcı olarak metilen bis akrilamid (MBA) ile
glutaraldehit (GA) kullanılmıştır. MBA ile çapraz bağlanmış ürünlerin (kitosan-aşı poli(N-hidroksi etil akrilamid;MBA) kan uyumluluğu ve protein (HSA) adsorplama
davarnışları incelenmiştir. Buna göre (kitosan-aşı-poli(N-hidroksi etil
akrilamid;MBA) filmlerin HSA adsorplama özelliklerinin birbirinden anlamluı bir
farklılık göstermediği ve çözeltideki HSA konsantrasyonun filmlerle üç saatlik bir
etkileşimden sonra ortalama %10'luk değerinde bir düşüşe uğradığı gözlemlenmiştir.
Kan uyumluluğu deneyleri PT ve APTT değerlerinin yalnızca ısıl işlemle çapraz
bağlanmış olan polimer filmleri (kitosan-aşı-polyHEAA) ile doksan dakikalık
etkileşim sonucunda normal sınırlar içinde kaldığı saptanmıştır. Buna karşın kitosan aşı-MBA or kitosan-aşı-(polyHEAA;MBA), ve kitosan filmleri ile etkileşimden
sonra kanın PT ve APTT değerlerinin yükseldiği ve bu malzemelerin antikoaguln
etkisi gösterdikleri belirlenmiştir. Bunun yanında, SEM fotoğrafları poliHEAA
aşılanmış film yüzeyinin kanla etkileşim sonrasında kitosana göre daha temiz
kaldığını göstermiştir. Ancak yüzeydeki kan bileşenleri tanımlanamamıştır.
vi
Glutaraldehit ile çapraz bağlanmış ve poli(N-hidrpksi etil akrilamid) ile aşılanmış
filmlerin, kitosan-graft-(polyHEAA;GA), ise çözeltiden Fe3+ iyonu adsorplama
davranışları incelenmiştir. Oda sıcaklığında elde edilen ve mg Fe/g polimer cinsinden
hesaplanan adsorplama kapasitesi değerlerine göre çapraz bağlanma miktarı
dengedeki %şişme değeri ile % aşılanma değerlerinin adsorplama kapasitesini
etkilediği sonucuna varılmıştır. En yüksek demir adsorplama kapasitesine sahip
örneğin pH=1.2 ve oda sıcaklığında 44.8 mg Fe/g polimer değeri ile %586'lık
aşılanma ve %190'lık şişme değerlerine sahip olan örnek olduğu belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: aşı polimerleşme, biyomalzeme, glutaraldehit, hidrojel,
kitosan, kan uyumluluğu, metilen bis akrilamid, poliakrilamid.
