ÖZ:
Yeme bağımlılığı madde bağımlılığına benzer biyolojik ve davranıĢsal özellikler
göstermektedir. Yeme bağımlılığı, yeme bozukluğu ve obezite birbirini tetikleyen
etkenlerdir. ÇalıĢmanın amacı 18-25 yaĢ arası üniversite öğrencilerinde yeme
bağımlılığı, yeme davranıĢı ve beslenme durumlarındaki iliĢkinin
değerlendirilmesidir. ÇalıĢma rastgele örnekleme yöntemiyle belirlenmiĢ 370 Doğu
Akdeniz Üniversitesi öğrenci üzerinde yürütülmüĢtür. Yeme bağımlılığı Yale Yeme
Bağımlılığı Ölçütü (YFAS), yeme davranıĢ bozukluğu Yeme Tutum Testi (EAT-26)
ile, vücut ağırlığı, boy uzunluğu, bel ve kalça çevresi tekniğine uygun olarak
ölçülmüĢtür. Bireylerin beslenme durumları miktarlı besin tüketim sıklığı kaydı ile
alınmıĢtır.
Bu çalıĢma sonuçlarına göre bireylerin %21.1‟ine yeme bağımlılığı tanısı
konulmuĢtur ve yeme bağımlılığı tanısı olanların %66.7‟si kadınlardır. YFAS „a göre
yeme bağımlılığı olan bireyler potansiyel bağımlılık yaratan besinlerden en çok
çikolata/gofret, ardından cips ve kola/gazozu tercih etmiĢlerdir. Öğrencilerin
%35.7‟sinde yeme bozukluğu riski yüksektir. Yeme bağımlılığı olanların oranı yeme
bozukluğu riski yüksek olanlarda (%32.6), yeme bozukluğu riski düĢük olanlara
(%14.7) göre daha yüksek bulunmuĢtur (p<0.001). Toplam YFAS puanları ile EAT 26 puanları arasında aynı yönlü doğrusal zayıf bir iliĢki bulunmuĢtur (p<0.001).
Yeme bağımlılığı ile vücut ağırlığı, BKĠ, bel çevresi, kalça çevresi ve bel/kalça oranı
değerleri arasında aynı yönlü zayıf bir iliĢki bulunmuĢtur (p<0.05). YFAS puanları
ile günlük enerji, yağ, karbonhidrat, sükroz, doymuĢ, çoklu doyamıĢ ve tekli doymuĢ
yağ alım miktarları arasında aynı yönlü zayıf bir iliĢki saptanmıĢtır (p<0.05).
iv
Bireylerin toplam EAT-26 puanları ile günlük enerji, karbonhidrat, sükroz ve posa
alım miktarları arasında ters yönlü zayıf bir iliĢki saptanmıĢtır (p<0.05).
Yeme bağımlılığı, yeme davranıĢ bozukluğu ve beslenme durumu iliĢkisini irdeleyen
bireylerin vücut bileĢimlerinin, egzersiz ve aktivite durumlarının, psikolojik ve
ekonomik durumlarının da değerlendirildiği daha geniĢ örneklem büyüklüğüne sahip
farklı popülasyon grupları ile de çalıĢmalar yapılmalıdır.
Anahtar kelimeler: Yeme Bağımlılığı, Yeme Bozukluğu, Beslenme Durumu,
Antropometrik Ölçümler, Obezite.
Food addiction has similar biological and behavioural properties like substance
addiction. Food addiction, eating disorder and obesity are factors that trigger each
other. The aim of this study was to examine the relationship among food addiction,
eating disorder and nutritional status in 370 Eatern Mediterrenean University
students, aged between 18 and 25 years. The study was conducted by random
sampling technique. Food addiction was assessed by using Yale Food Addiction
Scale (YFAS), eating disorder was assessed by Eating Attitute Test (EAT-26),
weight, height, waist and hip circumferences were measured according to suitable
technique. Nutritional status of the individuals was assessed by using the Food
Frequency Questionnaire.
According to the study results %21.1 of the students was diagnosed as food addicted
and %66.7 of these students were women. Problematic foods, in other words
potentially addictive foods were examined by YFAS and accordingly it was found
that chocolate/cookies, followed by chips and coke/soda were the most preferable
foods by food addicted individuals. It was found that %35.7 of the individuals had
high risks of eating disorder. Overall, the ratio of food addiction was higher in those
with high risk of eating behavior disorder (32.6%) than those with low risk of eating
disorder (14.7%) (p<0.001). There was a linear weak correlation between total YFAS
scores and EAT-26 scores (p<0.001). There was a linear weak correlation between
food addiction and weight, BMI, waist circumference, hip circumference and
waist/hip ratio (p<0.05). There was a positive weak relationship between YFAS
scores and daily energy, fat, carbohydrate,sucrose, saturated, monounsaturated and
vi
polyunsaturated fat intakes (p<0.05). In addition, there was a negative weak
relationship between EAT-26 scores and daily energy, carbohydrate, sucrose and
fibre intakes (p<0.05).
Further study should also be conducted with different population groups and with a
larger sample size in which the body composition, exercise and activity status,
psychological and economic status of individuals are assessed while evaluating food
addiction, eating disorder and nutritional status.
Keywords: Food addiction, Eating Disorder, Nutritional Status, Anthropometric
Measurements, Obesity
