High competition between universities has been increasing over the years, and
stimulates higher education institutions to attain higher positions in the ranking list.
Ranking is an important performance indicator of university status evaluation, and
therefore plays an essential role in students’ university selection. In this thesis,
analytic hierarchy process (AHP) and fuzzy analytic hierarchy process (FAHP) are
applied for the comparison and ranking of performances of five UK universities,
according to four criteria. The criteria used for the evaluation of universities’
performances are teaching, research, citations, and international outlook. The
comparison matrix is used to compare criteria as well as alternatives with respect to
each criterion. Consistency index and consistency ratio are calculated by using
eigenvalues to check the consistency of comparison matrix and by obtaining the final
priorities, ranking is possible with AHP. Eigenvalues are also calculated to check the
consistency for FAHP as well as eigenvectors are calculated for ranking process.
Besides these, by the calculation of coefficient of variation for all alternatives, it
becomes possible to rank the universities in prioritized order with FAHP.
Keywords: Ranking, Analytic Hierarchy Process (AHP); Fuzzy Analytic Hierarchy
Process (FAHP); ranking; consistency; eigenvalue; eigenvector; coefficient of
variation.
ÖZ:
Üniversiteler arasındaki yüksek rekabet yıllar geçtikçe artmakta ve yüksek öğretim
kurumlarını sıralama listesinde daha üst sıralara ulaşmaya teşvik etmektedir. Sıralama,
üniversite durum değerlendirmesinin önemli bir performans göstergesidir ve bu
nedenle öğrencilerin üniversite seçiminde önemli bir rol oynar. Bu tezde, Birleşik
Krallık'taki beş üniversitenin performanslarının dört kritere göre karşılaştırılması ve
sıralanması için analitik hiyerarşi süreci (AHP) ve bulanık analitik hiyerarşi süreci
(FAHP) uygulanmıştır. Üniversitelerin performanslarının değerlendirilmesi için
kullanılan kriterler öğretim, araştırma, alıntılar ve uluslararası görünümdür.
Karşılaştırma matrisi, kriterleri ve her bir kritere göre alternatifleri karşılaştırmak için
kullanılır. Karşılaştırma matrisinin tutarlılığını kontrol etmek için özdeğerler
kullanılarak tutarlılık indeksi ve tutarlılık oranı hesaplanır ve nihai öncelikler elde
edilerek AHP ile sıralama yapılabilir. Özdeğerler ayrıca FAHP için tutarlılığı kontrol
etmek için hesaplanır ve ayrıca sıralama işlemi için özvektörler hesaplanır. Bunların
yanı sıra tüm alternatifler için varyasyon katsayısı hesaplanarak FAHP ile
üniversiteleri öncelik sırasına göre sıralamak mümkün hale geliyor.
Anahtar Kelimeler: Sıralama, Analitik Hiyerarşi Süreci (AHP); Bulanık Analitik
Hiyerarşi Süreci (FAHP); sıralama; tutarlılık; özdeğer; özvektör; varyasyon katsayısı.