Çocuk Edebiyatı ve Değerler Eğitimi Açısından Can Göknil’in Çocuk Kitapları

Abstract

ÖZ: Bu araştırmada Can Göknil’in çocuk kitapları, çocuk edebiyatı kitaplarının taşıması gereken temel ögeler ve değerler eğitimi açısından incelenmiştir. Literatür taraması yapıldığında bu konu üzerine edebiyat alanında herhangi bir çalışma yapılmamış olması, söz konusu çalışmanın hazırlanmasında etkili olmuştur. Ayrıca kitap yazarının aynı zamanda kitaplardaki resimleri de hazırlayan kişi olması, bu çalışmayı gerekli kılan ve ilgi çekici hale getiren önemli bir diğer etkendir. İncelenen 8 farklı kitap, ilk olarak dış yapısal ögeler ve iç yapısal ögeler açısından ele alınmıştır. Dış yapısal özellikler çerçevesinde incelenen kitapların sahip olduğu kapak, boyut, kâğıt - sayfa düzeni ve resim özellikleri saptanmış; iç yapısal özellikler bakımından ise konu, tema, kahraman, dil ve anlatım ve ileti alt başlıklarına ilişkin özellikler tespit edilerek çocuk edebiyatı kapsamında analiz edilmiştir. Dış yapısal özellikler açısından incelenen kitapların kapak resimleri ile metin içi resimlerin sanatsal bir değer taşıdıkları, bu yönüyle çocuklara estetik bir bakış açısı kazandırdıkları, kitap boyutlarının çocukların fiziksel özelliklerine uygun olarak tasarlandığı saptanmıştır. İç yapısal özellikler açısından ise incelenen kitaplarda konu ve temaların birbiriyle tutarlı olduğu, kitapların farklı iletilerle çocuklara yardımseverlik, hayvan sevgisi, ön yargılı olmama gibi birçok olumlu tutumu kazandırmaya çalıştığı, kitap kahramanlarının çocuklar için olumlu rol model oldukları, dil ve anlatım yönünden zengin bir içeriğe sahip olduğu ve bu yönüyle çocukların ana dil gelişimine katkı sağladığı tespit edilmiştir. Araştırmanın ikinci aşamasında Can Göknil’in çocuk kitapları içerisinde barındırdıkları farklı değerler açısından irdelenmiş ve değerler eğitimi çerçevesinde hangi değerleri okurlara aktarmayı amaçladıkları üzerinde durulmuştur. Bu bağlamda MEB tarafından belirtilen farklı değerlerin çoğunun incelenen kitaplar ile çocuklara sezdirilmek amaçlandığı gözlenmiştir. Ayrıca söz konusu çocuk kitaplarının içeriklerinde bulunan sözlü edebiyat ürünleri analiz edilerek çocuk edebiyatı ile ilişkileri değerlendirilmiştir. Can Göknil’in çocuk kitapları, çocuk edebiyatı kapsamında belirlenen temel ögeler ve değerler eğitimi açısından nitelikli bir örnek olarak alanyazına katkı sağlamaktır. Anahtar Kelimeler: çocuk edebiyatı, değerler eğitimi, Can Göknil.