Abstract:
ÖZ:
Günümüz dünyası Covid-19 virüsü denilen bir çeşit salgın hastalıkla mücadele
etmektedir. Virüs ilk olarak Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıkmış, 11 Mart 2020
yılında ise Dünya Sağlık Örgütünün açıklamasıyla Covid-19 virüsü önlenemeyen
yayılımıyla pandemi ilan edilmesine sebep olmuştur. Türkiye Cumhuriyeti’nde ilk
Covid-19 vakası 11 Mart 2020’de saptanmıştır.
Bu çalışmada Türkiye’de ulusal TV kanallarında yayınlanan, seçilmiş 10 ulusal ve
uluslararası markanın reklamların içeriklerine (görsel, işitsel ve metinsel) bakılarak,
yerleştirilen kültürel kodlar göstergebilim yardımıyla betimsel çözümlenme
yöntemiyle incelenmiştir. Türkiye’de yayın yapan TV kanallarında yayınlanan ve
Covid-19 temalı reklam içeriklerini inceleyen çalışmalarının literatürde yeteri kadar
bulunmaması çalışmayı akademik olarak önemli kılmaktadır. Çalışma için, toplam 10
ulusal ve uluslararası marka amaca yönelik olarak belirlenmiştir. Amaca yönelik
seçilen tüm markaların Türkiye pazarı için kullandıkları televizyon reklamları 1 Nisan
2020 – 31 Mart 2021 tarihleri ile sınırlandırılarak pandeminin ilk 1 yılı taranmıştır.
Bu çalışmada nitel araştırma yöntemi benimsemiştir. Yöntem olarak Charles Sanders
Peirce, Ferdinand de Saussure, ve Roland Barthes’ın göstergebilim yaklaşımları
kullanılmıştır. Markaların Covid-19 pandemi döneminde yayınladıkları TV
reklamlarında, kültürel kodlar; semboller, mitler betimsel analiz yapılarak
çözümlenmiştir. Amaca uygun olarak seçilmiş olan ulusal markaların reklamları,
Türkiye Cumhuriyeti’nde yaşayan toplum yapısına ve kültürüne yönelik
hazırlanmıştır. Seçilmiş olan reklam filmlerinde kullanılan kodlara bakılarak elde
edilen bulguların, reklamın hedef kitlesine örf-adet, gelenek-göreneklere kültürel
kodlarla ulaşılması sağlandığı görülmektedir.
Ulusal ve uluslararası markaların Türkiye’de yayınlanan reklamlarda dini inanç etnik
yapı kodlarında farklılaşma görülmektedir. Örneğin Coca Cola reklamında farklı etnik
yapıdaki insanların kullanılması Covid-19 virüsünün tüm dünyayı aynı anda etkisi
altına aldığı vurgulanmaktadır. Çalışmanın sonucunda analizi yapılan markaların TV
reklam içeriklerinde, izleyiciye Covid-19 virüsünün bir gün biteceği mesajı verilerek
sağduyulu içerikler hazırladıklarını gözlemlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Marka, Covid–19, Göstergebilim ve Reklamcılık, Kültürel
Kodlar.
Description:
İletişim ve Medya Çalışmaları - Yüksek Lisans Tezi. Lisansüstü Eğitim, Öğretim ve Araştırma Enstitüsü. Tez (Yüksek Lisans) - Doğu Akdeniz Üniversitesi, İletişim Fakültesi, 2022. Tez Danışmanı: Doç. Dr. Aysu Arsoy.
