Doğan Cüceloğlu’nun Bir Kadın Bir Ses Adlı Eserinde Söylem

Abstract

ÖZ: Bu çalışmada, Doğan Cüceloğlu’nun Bir Kadın Bir Ses adlı eseri söylem açısından incelenmiştir. Türkiye’deki kadın profilini ve kadınların maruz bırakıldıkları olumsuz atmosferi tasvir eden eser ülkemizde kadına olan bakış açısını da iyi bir biçimde yansıtmaktadır. Türkiye’de kadın yıllar yılı ikinci planda tutulmuş kadının varlığı her daim göz ardı edilmiştir. Varlığının göz ardı edilmesinin yanı sıra kadın, şiddet ve baskıya uğramıştır. Doğan Cüceloğlu, oluşturduğu eseri ile yaşanan bu duruma ağır bir eleştiri getirmiştir. Feminizm, kadınların sosyal hayatta, hukuk alanında herkes gibi eşit şartlarda bir yaşam sürmesini savunmaktadır. Feministler, kadınların eğitim hakkından sonuna kadar faydalanması, bilinçlenmesi gerektiğini savunmuşlardır. Kendi haklarını bilen, kendini geliştirmiş ve eğitimli kadınlar eril egemenliğin var olduğu dünyada haksızlığa uğramayacak, yaşadıkları olumsuz durumlarda kendilerini savunmalarını bileceklerdir. Kadınlar bilinçlendiği ve kendilerini geliştirdiği kadar haklarını bilecek ve normal bir yaşantıya sahip olabileceklerdir. Doğan Cüceloğlu’nun Türkiye’deki kadın portresini yaşanmış olaylar ve gerçek kişiler vasıtası ile ölümsüzleştirdiği eser Feminizm çerçevesinde incelenmiş yorumlanmıştır. Çalışma üç ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Feminizm’in kavramsal kökeni, dünyada ortaya çıkışı ve türleri, zaman zaman cereyan eden Feminizm dalga hareketleri aktarılmaya çalışılmıştır. İkinci bölümde söylem kavramı ve söylem çözümlemesi ve söylem çözümlemesinin temel nitelikleri aktarılmıştır. Üçüncü ölümde ise eserin söylem çözümlemesi yapılmış ve eserde yer alan düzyazılardan daha çok şiirler üzerinden incelemeye gidilmiştir. Doğan Cüceloğlu’nun bu eseri, kitabın başkahramanı ile yapılan röportajlar sonucunda meydana gelmiştir. Kitabın kahramanı, duygu ve düşüncelerini dizelere dökmüştür. Düzyazı ve şiirin iç içe sunulduğu eserde genel olarak şiirsel metinlerin incelenmesi tercih edilmiştir. İncelenen şiirlerinin sadece bir kısmının değil tamamının sunulması parçayı bütünden ayırmama isteğidir. Söylem, sözceleri harekete geçirme işidir. Söylem çözümlemesi sırasında, görünenin ardında yatan gerçeklerin açıklanabilmesi için, sözceleri oluşturan sözlüksel ve dilbilgisel birimler de ele alınmıştır. Anahtar Kelimeler: feminizm, kadın, söylem.