Coordinating and comparing different approaches to urban morphology is recognized
as one of the most important lines of research in urban form. This study places
emphasis on two different analytical approaches to urban morphology: the historico geographical approach based on Conzenian tradition and the configurational approach
based on space syntax theory. However, considerable efforts have been made to
coordinate and combine different approaches to urban morphology. This thesis
presents a complementary framework by applying the historico-geographical and
configurational approaches, comparing them, and proposing a coordinated combined
methodology to achieve a better comprehension of the evolution of the urban form,
specifically, the street formation and transformation of Famagusta city. The results
confirm that the combination of these two approaches is capable of providing an
enhanced understanding of the historical transformation of urban form.
Fundamentally, the historico-geographical character and configuration of the town are
determined by socio-economic activities. Within this context, both approaches identify
the historical patterns of urban form as the key element to comprehend the relationship
between socio-economic activity and urban form, which are both configurational and
historical. Also, this complementary framework is tested on Famagusta commercial
street network in order to apprehend the framework with better understanding.
ÖZ:
Kentsel form çalışmalarında farklı morfolojik yaklaşımların karşılaştırmalı
araştrımaları günümüzdeki çalışmalarda önem kazanmıştır. Bu tez, kentsel
morfolojik çalışmalardaki iki farklı analitik yaklaşımın; MRG Conzen geleneğinden
gelen tarihi-coğrafi yaklaşım ve kofigurasyon geleneğinden gelen mekan dizin
teorisini bir birini tamamlayıcı yöntemle ölçülmesini hedefler. Bu çalışmanın diğer
hedefi ise kentsel morfolojiye yönelik farklı yaklaşımları entegre ederek
karşılaştırmayı hedeflemektedir. Bunun yanında bu karşılaştırmalı yöntem tarihi
coğrafi ve konfigurasyonel yaklaşımların kentsel formun üzerine etkilerinin
gelişimini de bu yöntemler üzerinde araştırır. Bu bağlamda, iki yaklaşımın entegre
edilmesi ile, kentsel formun tarihsel dönüşümünün daha iyi anlaşılmasının
sağlanabileceği Gazimağusa ticari sokak örüntüsü üzerinde test edilerek her iki
yöntemin bir birini tamamlayarak kentin ticari sokaklarının tarihi-coğrafi yöntem ile
morfolojik gelişimi ve mekan dizini yöntemi ile sosyo-ekonomik faaliyetlerin analizi
yapılmıştır. Bu bağlamda, her iki yaklaşımın kentsel formun tarihsel örüntülerini,
sosyo-ekonomik aktivite ile kentsel form arasındaki hem konfigürasyonel hem de
tarihsel bağlamda oluşturulan ilişkiyi kurmak için gerekli verilerin sağlandığını
göstermektedir.
