ÖZ:
Bu çalışma Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC)’nde Mağusa ilçesinde yer
alan Mağusa Türk Gücü (MTG) kulübüne kayıtlı adölesan futbolcuların beslenme
bilgilerini ve davranışlarını beslenme eğitimi öncesi ve beslenme eğitimi sonrası
değerlendirmeyi hedeflemiştir. Bu değerlendirmeyi yapmak için Genel ve Spor
Beslenmesi Bilgi Anketi (General and Sports Nutrition Knowledge Questionnaire
(GeSNK)’nin Türkçe’ye uyarlanması ve geçerlik-güvenirlik çalışması yapılmıştır.
Araştırmanın birinci aşamasında Kıbrıs Türk Futbol Federasyonu (KTFF)’na bağlı
çalışmanın yapılmasına onay veren farklı takımlarda oynayan 10-19 yaş grubu amatör
401 erkek futbolcu dahil edilmiştir. Araştırmanın ikinci aşamasındaki evreni KTFF’na
bağlı olan ve Mağusa ilçesinde yer alan MTG’ye kayıtlı 60 adölesan futbolcu
oluşturmuştur. Çalışmanın birinci aşamasına katılan bireylere; genel beslenme ve spor
beslenmesi ile ilgili bilgilerini değerlendirmek için Türkçe’ye uyarlanmış olan GeSNK
anketi, Akdeniz diyetlerine uyumlarını değerlendirmek için ise Akdeniz Diyeti Kalite
İndeksi (KIDMED) uygulanmıştır. Çalışmanın ikinci aşamasında 30 futbolcu
müdahale ve 30 futbolcu kontrol grubunda yer almıştır. Müdahale grubuna beslenme
eğitimi verilirken kontrol grubuna verilmemiştir. Hem müdahale hem de kontrol
grubuna çalışma öncesinde ve sonrasında genel bilgilerini ve beslenme alışkanlıklarını
değerlendirmek için anket formu, genel beslenme ve spor beslenmesi ile ilgili
bilgilerini değerlendirmek için Türkçe’ye uyarlanmış olan GeSNK anketi, yeme
davranışlarını değerlendirmek için Yeme Alışkanlıkları Anketi, beslenme durumlarını
değerlendirmek için geriye dönük üç günlük besin tüketim kaydı uygulanmış ve
antropometrik ölçümleri alınmıştır. Çalışma sonunda GeSNK’nin güvenilir olduğu (Cronbach Alfa değerinin 0,884) saptanmıştır. Genel Beslenme alt boyutundan 𝑥����=21,07±8,67 puan, Spor Beslenmesi alt boyutundan 𝑥����=9,04±4.54 puan aldıkları görülmüştür. GeSNK genelinden 𝑥����̅=30,11±11,84 puan aldıkları, alınan en düşük puanın 0, en yüksek puanın ise 59 olduğu tespit edilmiştir. Çalışma grubunda yer alan
futbolcuların eğitim sonrasında GeSNK’de toplam skorları, genel beslenme ve spor
beslenmesi alt boyutundan aldıkları puanlardaki artış, kontrol grubundakilere göre
yüksek bulunmuştur (p<0,05). Eğitim sonrası diyetle protein (g ve %), kolesterol, B2,
niasin ve B12 alımlarının eğitim öncesine göre yüksek olduğu bulunmuştur.
Futbolcuların eğitim sonrası karbonhidrat (%), fruktoz ve sükroz alımları ise eğitim
öncesine göre daha düşük bulunmuştur (p<0,05). Çalışmanın sonunda sporcuların
beslenme bilgi düzeylerinin yetersiz olduğu ve beslenme eğitimi uygulandıktan sonra
bilgi düzeylerinin arttığı saptanmıştır. Sonuç olarak adölesan dönemdeki sporcularda
büyüme ve gelişmenin devamı ile birlikte performansları için doğru beslenme
bilincine ulaşmasında beslenme eğitimine gerek duyulmaktadır.
This study amed to evaluate the nutritional knowledge and behaviors of
adolescent football players registered to the Famagusta Turkish Power (MTG) club
located in the district of Famagusta in the Turkish Republic of Northern Cyprus
(TRNC) before and after the nutrition education. In order to make this evaluation, the
General and Sports Nutrition Knowledge Questionnaire (GeSNK) was adapted into
Turkish and a validity-reliability study was carried out. 10-19 age group amateur male
football players playing in different teams were included.The universe in the second
stage of the study consists of 60 adolescent football players registered to MTG, which
is affiliated to KTFF and located in Famagusta district. To the individuals participating
in the first phase of the study; GeSNK questionnaire adapted to Turkish was applied
to evaluate their knowledge about general nutrition and sports nutrition, and the
Mediterranean Diet Quality Index (KIDMED) was applied to evaluate their
compliance with Mediterranean diets. In the second stage of the study, 30 football
players were in the intervention group and 30 players were in the control group. While
nutrition education was given to the intervention group, it was not given to the control
group. To the both intervention and control group before and after the study a
questionnaire form was used to evaluate their general knowledge and nutritional
habits, the GeSNK questionnaire adapted to Turkish to evaluate their knowledge of
general nutrition and sports nutrition, the Eating Habits Questionnaire to evaluate
eating behaviors, a three-day retrospective food consumption record to evaluate
nutritional status, and anthropometric measurements were taken. At the end of the
study, GeSNK was found to be re liable ( Cronbach's Alpha value
was0.884). It was observed that they got 𝑥��
̅
=21,07±8,67 points from the General
Nutrition
sub-dimension and 𝑥��
̅
=9,04±4,54 points from the Sports Nutrition sub-dimension. It
was determined that they got 𝑥��
̅
=30,11±11,84 points from GeSNK overall, the lowest
score was 0 and the highest score was 59. The total scores of the football players in
the study group after the training in the GeSNK, and the amount of increase in the
scores they got from the general nutrition and athlete nutrition sub-dimension were
found to be higher than those in the control group (p<0.05). After training, dietary
protein (g and %), cholesterol, B2 niacin and B12 intakes were found to be higher than
before training. Carbohydrate (%), fructose and sucrose intakes of football players
after training were lower than before training (p<0.05). At the end of the study, it was
determined that the nutrition levels of the athletes were insufficient and their
knowledge levels increased after the nutrition education was applied. As a result,
nutrition education is needed to increase nutritional knowledge.
