One of the most common concerns in construction projects is changes in the
construction execution process. Projects in the Turkish construction industry have
exposure to many changes depending on many factors. Many variables affect
construction projects during execution. There are various contract clause components
that can contribute to changes in construction projects. In particular, shop drawing
practices have an important effect on the change of contract drawings. On the other
side, changes may allow contractors to claim additional price and duration. Any
organizations involved in the project may have to meet the monetary value of the
claim. The projects may be completed with failures because of claims and every part
is in seeking to express their self-righteousness in such cases; conflict may arise
between parties involved in projects. The reasons for the changes and claims may
differ depending on the project parties, the project region, and the project
characteristic.
This research aims to examine the key events contributing to contract clauses named
change orders, shop drawing practices, claims, and key control measures, based on a
survey of construction professionals in the organizations and seeks to develop and
propose the regional framework for Turkish construction industry which assists to
construction organizations to control the problematic events encountered in
construction projects. In this context, a variety of events leading to change were
examined based on the perceptions of the organizations in Turkey, North Cyprus,
Turkey, as well as in the U.S.A. On the other hand, a variety of events leading to
shop drawing practices, and claims events and, in the final phase, a variety of
potential measures that can be taken to prevent claims were examined based on the
perceptions of the organizations in Turkey. The interaction status of key events of
these contract clause components were examined in the perceptions of organizational
characteristics. The events of change orders are also examined on the basis of
developed and developing country characteristics. Descriptive method is used to
analyse the survey data in numerical terms based on participants‘ replies. After that,
analytical research approaches were adopted to explore the impact of organizational
and regional characteristics concerning key events of these contract clauses. The
research findings showed that the critical events of contract clauses and control
measures differed by the characteristic and regional features. A total of 12 different
(variable) most critical events are identified on the basis of variety of organizational
perceptions. 3 of these events were for "change order", 5 of them were for "shop
drawings" and 4 variable "contractors' claims" were determined. On the other hand, 5
variable control measures are identified with respect to organizational perceptions.
According to the perceptions of the organizations, a framework model has been
presented to indicate the critical triggering events of these contract clauses and
effective control measures in construction projects for the Turkish construction
sector.
ÖZ:
İnşaat projelerindeki en yaygın kaygılardan biri de uygulama sırasındaki
değişikliklerdir. İnşaat projelerine birçok değişkenlik, uygulama sürecinde etki
etmektedir. Türk inşaat endistrisinde İnşaat Projeler birçok faktöre bağlı olarak
değişikliklere maruz kalmaktadır. İnşaat projelerinde değişikliklere katkıda
bulunabilecek çeşitli sözleşme maddesi bileşenleri vardır. Özellikle şantiyede çizim
uygulamalarının sözleşme çizimlerinin değiştirilmesi üzerinde önemli bir etkiye
sahiptir. Diğer taraftan, değişiklikler, yüklenicilerin ek fiyat ve süre talep etmesine
olanak sağlamaktadır. Projede yer alan herhangi bir organizasyon, talebin parasal
değerini karşılamak zorunda kalabilmektedir. Projeler talepler nedeniyle
başarısızlıkla sonuçlanmakta ve bunun sonucunda taraflar arasında ciddi
anlaşmazlılar doğmakta ve oluşan bu durum karşısında taraflar kendilerinin mağdur
olduğunu ifade etme eğilimde olmakta ve oluşacak olan olumsuzluğun bedelini karşı
tarafa ödetme eğilimde bulunmaktadırlar. Değişikliklerin ve taleplerin nedenleri
proje taraflarına, proje bölgesine ve proje karaktersitiğine bağlı olarak
değişebilmektedir.
Bu tezin amacı, organizasyonel ve bölgesel karakteristiklerin, değiştirme talimatları,
şantiye çizim uygulamaları, yüklenici talepleri, ve kilit kontrol önlemleri olarak
adlandırılan sözleşme maddelerine katkıda bulunan en kritik olaylar üzerindeki etkisi
irdelemek, ve Türk inşaat endüstrisindeki inşaat organizasyonları algısında, inşaat
projelerinde karşılaşılan sorunlu olayların önlenebilmesi amacında, en kritik olaylara
ve en etkili önlemlere dikkat çekmeye amaçlayan çerçeve modeli geliştirmeyi
amaçlamaktadır. Bu bağlamda, İnşaat projelerinde değiştirme talimatlarına yol
açabilen çeşitli olaylar Türkiye, Kuzey Kıbrıs ve de A.B.D. bulunan inşaat
organizasyonlarının verilerine dayanarak incelenmiştir. Öte yandan, şantiye çizim
uygulamalarına ve yüklenici taleplerine yol açabilen inşaat projelerinde
karşılaşılabilen çeşitli olaylar, ve son süreçte de, taleplerin önlenebilmesi adına
uygulanabilen çeşitli potansiyel önlem çeşitleri Türkiye'de yer alan inşaat
organizasyonlarının algılarına dayanarak irdelenmiştir. Bu sözleşme maddesi
bileşenlerinin anahtar olaylarının etkileşim durumu, organizasyonel özelliklerin
algılarında incelenmiştir. Değiştirme talimatları olaylarını, gelişmiş ve gelişmekte
olan ülke karakterisiği bazında irdeleme de yapılmıştır. Tanımlayıcı yöntem,
Katıkımcıların yanıtlarına göre anket verilerini sayısal terimlerle analiz etmek için
betimleme yöntemi kullanılmıştır. Daha sonra, analitik araştırma metodu
yaklaşımları adapte edilerek bu sözleşme maddelerinin kilit olaylarıyla ilgili
organizasyonel ve bölgesel özelliklerin etkisini irdelenmiştir. raştırma bulguları,
sözleşme maddelerinin ve kontrol önlemlerinin kritik olaylarının organizasyonel ve
bölgesel karakteristiğe göre farklılık gösterdiğini tespit edilmiştir. Çeşitli
organizasyonel ve bölgesel algılar temelinde, toplam 12 farklı (değişken) kritik olay
tespit edilmiştir. Bu kritik olayların 3'ü "değiştirme talimatları", 5'i "şantiye çizim
uygulamaları" ve 4 değişken "yüklenici talepleri" adına belirlendi. Öte yandan
organizasyonel algılara göre 5 değişken önleyici tedbir tanımlanmıştır.
Organizasyonların algılarına göre, inşaat projelerinde bu sözleşme maddelerinin
kritik tetikleyici olaylarını ve etkili kontrol önlemlerini belirtmek için Türk inşaat
sektörü için çerçeve model sunulmuştur.
