Bireylerin Sağlık Anksiyete Düzeyleri ile, Covid-19 Salgını Kontrol Algı Düzeyleri Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi

Abstract

ÖZ: Bu araştırmada; bireylerin sağlık anksiyetesi düzeyi ile Covid-19 salgını kontrol algı düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Tanımlayıcı korelasyonel ve kesitsel olarak planlanan araştırmanın verileri Ocak 2021 – Mayıs 2021 tarihleri arasında online veri toplama yöntemi ile toplanmıştır. Bilinmeyen evren üzerinde çalışılmış, örneklem seçimine gidilmemiştir. Araştırmanın çalışma grubunu 625 birey oluşturmuştur. Veriler, Birey Tanıtım Formu, Sağlık Anksiyetesi Ölçeği ve Covid-19 Salgınını Kontrol Algısı Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Verilerin istatistiksel analizinde tanımlayıcı istatistikler ile Mann Whitney U, Kruskal Wallis H ve Spearman Korelasyon testleri kullanılmıştır. Tüm analizlerde istatistiksel anlamlılık seviyesi p<0,05 olarak kabul edilmiştir. Araştırmaya katılan bireylerin; yaş ortalaması 32,75±13,01, %51,4’ü 18-30 yaş arasında, %67,2’si kadın, %74,2’si Türkiye’de yaşamakta, %63,2’si bekar, %38,4’ü çalışmayan, %81,1’i üniversite ve üstü eğitimli, %51,5’inin geliri giderine eşit, %84’ünün kronik hastalığı bulunmamakta, % 93,8’i öksürme hijyenine, % 87’si elle göz ve ağıza temas etmemeye dikkat ettiği, % 88’i sadece maske kullandığı, % 85,8’i fiziksel mesafe ve % 89,3’ü el hijyeni kurallarına uyduğunu ifade etmiştir. Bu araştırmaya katılanların Sağlık Anksiyetesi Ölçeği puanları düşük (16,32±7,10), Covid-19 Salgınını Kontrol Algısı Ölçeği puanlarının (33,93±6,14) orta düzeyde olduğu belirlenmiştir. Covid-19 Salgınını Kontrol Algısı ölçeği alt boyutlarından en yüksek puan kaçınılmazlık, ardından sırasıyla kişisel kontrol ve makro kontrol algılarına ait olduğu görülmüştür. Kadın, bekar, çalışmayan, düşük gelirli, kronik hastalığı olan, maske kullanan ve öksürme hijyenine uymayan bireylerin sağlık anksiyetelerinin ve 18-30 yaş, bekar, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde yaşayan, düşük gelirli, kronik hastalığı olmayan bireylerin Covid-19 kontrol algılarının düşük, elle göz ve ağıza temas eden, eldiven ve maske kullanan, fiziksel mesafeye ve el hijyenine uyanların ise yüksek algıya sahip olduğu belirlenmiştir. Covid-19 kontrol algısı ile sağlık anksiyetesi arasında düşük düzeyde negatif yönlü doğrusal bir ilişki olduğu bulunmuştur. Sonuç olarak araştırmaya katılan bireylerin sağlık anksiyetelerinin yüksek olmadığı, orta düzeyde salgın kontrolü algısına sahip oldukları, hastalanmaktan kaçınmanın zor olduğu, kişisel kontrol algılarının orta düzeyde, dünyada ve ülkede alınan önlemlerin ise yeterli olmadığı algısına sahip oldukları saptanmıştır. Bazı bireysel özelliklerin sağlık anksiyetesi ve Covid-19 kontrol algısını etkilediği görülmüştür. Salgın sürecinde bireylerin salgın tedbirlerine uyumunun yüksek olması, salgının kontrol altına alınmasında temel faktörlerden biridir. Salgın kontrol algısının yönetilebilmesi için hemşirelerin bireysel farklılıkları göz önünde bulundurarak, geniş tabanlı bilgilendirmelerin yapılmasında rol almaları önerilir.

This study; determining the relationship between individuals’ health anxiety levels and control perception level of Covid-19. Questionnaires of the research, which was planned as descriptive-correlational and cross-sectional, and were published on online platforms between January 2021 and May 2021. The unknown universe was studied and no sample selection was made. The research was completed with 625 individuals who filled out the forms completely. Data were collected using the Individual Identification Form, the Health Anxiety Scale, and the Covid-19 Control Perception Scale. In the statistical analysis of the data, descriptive statistics and Mann Whitney U, Kruskal Wallis H and Spearman correlation tests were used. Statistical significance level was accepted as p<0.05 in all analyzes. Individuals participating in the research; mean age is 32.75±13.01, 51.4% are between 18-30 years old, 67.2% are female, 74.2% live in Turkey, 63.2% are single, 38.4% are unemployed, 81.1% are university or higher educated, 51.5% have an income equal to their expenses, 84% do not have a chronic disease, 93.8% cough hygiene, 87% manually Participants stated that, they were careful about touching their eyes and mouth, 88% used masks, 85.8% followed the physical distance and 89.3% applied hand hygiene rules. It was determined that the Health Anxiety Scale scores of the participants in this study were low (16.32±7.10) and the Covid-19 Control Perception Scale scores (33.93±6.14) were moderate. It was seen that the highest score of the Covid-19 Perception of Control scale sub-dimensions belonged to inevitability, followed by personal control and macro control perceptions, respectively. Women, single and unemployed individuals, people who have low income and chronic disease, who were also using masks and non-compliance with coughing hygiene found to have health anxiety. Single people and people aged 18-30 years-old, living in TRNC, having low-income and non-chronic disease found to have low perception of Covid-19 control. It was determined that participants who were not contacting their eyes and mouth, using gloves and masks, and complying with physical distance and hand hygiene have high perception. It was found that there is a negative linear relationship between the perception of Covid-19 control and health anxiety. Conclusion: It has been determined that the individuals participating in the research do not have high health anxiety, they have a moderate perception of epidemic control by believing that it is difficult to avoid getting sick. It was also found that participants have a moderate perception of personal control, and the measures taken in the world and in the country are not sufficient. It has been observed that some individual characteristics affect health anxiety and the perception of Covid-19 control. In order to manage the perception of epidemic control, it is recommended that nurses need to take a role in providing broad-based information, and considering individual differences.