ÖZ:
Bireyin yaşamında büyük önem taşıyan okul öncesi eğitimin temel
amaçlarından biri, çocukların ilkokula başlamadan önce bütüncül olarak gelişimlerin
desteklenmesi, ilkokula hazırbulunuşluk için gerekli olan tutum ve becerilerin
kazandırılmasıdır. Okul öncesi eğitimden ilkokula geçiş süreci çocukların yanı sıra
ebeveynlerin eğitim deneyimleri açısından da önemli bir değişikliktir. Ebeveynlerin
ilkokula hazırbulunuşluğa ilişkin görüşleri, bu sürece katkıda bulunmak için neler
yaptıklarının ve okul öncesi eğitimden beklentilerinin anlaşılması bu açıdan önem
taşımaktadır. Okul öncesi eğitim kurumlarında yürütülen ilkokula hazırlık
etkinliklerinin çocuklarca nasıl görüldüğü, çocuğun ilkokula başlamaya ilişkin
görüşlerinin kendi bakış açısıyla yansıtması ve bu deneyimlerin çocuk tarafından nasıl
algılanıp yorumlandığının anlaşılması benzer biçimde önemlidir. Bu araştırmanın
amacı, ilkokula hazırbulunuşluğu çocukların ve ebeveynlerinin bakış açısıyla
incelemek, okul öncesi eğitimde yürütülen ilköğretim hazırlık çalışmalarına ilişkin
öneriler getirmektir.
Araştırmanın çalışma grubu 2021-2022 eğitim, öğretim yılında Lefkoşa,
Gazimağusa ve İskele ilçelerinde Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Milli Eğitim
Bakanlığı’na bağlı devlet okullarında eğitim gören 40 çocuk ve ebeveynleridir.
Araştırmanın verilerinin toplanmasında veri toplama yöntemlerinden durum çalışması
deseni kullanılmıştır. Veriler araştırmacı tarafından oluşturulmuş olan, yarı
yapılandırılmış görüşme formuyla toplanmıştır. Ebeveynler ve çocukları ile yüz yüze
görüşmeler yapılarak, elde edilen veriler, içerik analizi yoluyla temalara göre
çözümlenerek alt kategoriler ve kodlar oluşturulmuştur. Çocuklara ayrıca resim
çizdirilerek ilkokula ilişkin sorular sorulmuştur.
Yapılan bu araştırma sonucunda, ebeveynlerin çocuklarının ilkokula
hazırbulunuşluğu açısından öncelikli olarak gerekli akademik ve bilişsel becerilere
sahip olmaları gerektiğini belirttikleri görülmüştür. Ebeveynlerin, çocuklarının
ilkokula hazırbulunuşluklarını desteklemek amacıyla okuma yazmaya hazırlık
çalışmaları yaptıkları hem ebeveynlerce hem de çocuklarca belirtilmiştir. Çocukların
resimlerinde ilkokula ilişkin mekanların ve materyallerin, okul öncesine göre daha
büyük ve karmaşık olarak resmedildiği gözlenmiştir. Çocuklar ilkokula başladıkları
zaman farklı bir öğrenme gerçekleştireceklerini ifade etmişler, oyun için daha az
zaman olacağının altını çizmişlerdir. Çalışmadan elde edilen bulgular alan yazında
ilişkili çalışmalar doğrultusunda tartışılmış ve konuya yönelik çeşitli öneriler
geliştirilmiştir.
The main purpose of pre-school education, which carries a great importance
in the life of the individual, is to support the development of children as a whole before
primary school, and to support the attitudes and skills necessary for readiness to
primary school. Transition from pre-school to primary school is an important change
in terms of educational experiences of parents as well as children. In this respect, it is
important to understand the opinions of parents on readiness for primary school, what
they do to contribute to this process, and their expectations from pre-school education.
It is similarly important to understand how children evaluate activities carried out in
pre-school in relation with school readiness, how they reflect their views on starting
primary school, and understand how their experiences are perceived and interpreted
by the child. The aim of this research is to examine primary school readiness from the
perspective of parents and their children, and to make suggestions about primary
school preparation studies carried out in pre-school education institutes.
The sample of the research consists of 40 parents and their children who are
studying in public schools in Nicosia, Famagusta and İskele districts, affiliated by the
Ministry of National Education of the Turkish Republic of Northern Cyprus during the
2021-2022 academic year. Case study, one of the data collection methods, was used to
collect the data of the study. The data were collected with a semi-structured interview
form prepared by the researcher. The data obtained by conducting face-to-face
interviews with parents and their children, were analyzed according to themes through
content analysis, and sub-categories and codes were created. Children were also asked
questions about primary school and were asked to draw a picture.
As a result of this research, the parents primarily stated that, children should
have the necessary academic and cognitive skills in terms of readiness for primary
school. It has been stated by both parents and children that parents do literacy
preparation activities in order to support their children's readiness for primary school.
It has been observed that the places and materials related to primary school are
depicted as larger and more complex compared to pre-school in children's pictures.
Children stated that they will learn different things in a different style when they start
primary school, and they underlined that there will be less time for play. The findings
obtained from the study were discussed in line with the related studies in the literature
and various suggestions were developed related with the subject.
