This study empirically observes the leading indicators of 1994, 2000/2001 and 2009
Turkish financial crises. Stepwise regression, Probit and Logit models have been
applied to three sets of quarterly data covering the periods of Q1-1990 to Q4- 1999 to
investigate the leading indicators of the 1994 crisis, from Q3-1996 to Q2-2005 to
capture the 2000/2001 twin crises, and from Q3-2005 to Q3-2015 to see the global
financial crisis effect on Turkey. Results assert that the three crises of Turkey are
different in structure and each has different characteristics with different leading
indicators. The results provide a new set of leading indicators that includes capital
adequacy and long-term interest rates as well as international variables, and these
indicators are compatible with the new structure of Turkish economy. Regulators and
policymakers should pay close attention to macroeconomic variables and the banking
sector stability of Turkey as well as the status of the global economy as the results
show that many banking and international related variables increase the probability
of the crisis, this can be through imposing tighter regulations on banks to avoid
default and credit risk, following the liquidity levels in the markets and closely
following the stability of global economic indicators.
ÖZ:
Bu çalışmada, 1994, 2000/2001 ve 2009 Türkiye finansal krizlerinin öncü
göstergeleri Stepwise regresyon, Probit ve Logit tahmin yöntemleri kullanılarak
ampirik olarak incelenmiştir. 1990-2015 yıllarını kapsayan çeyreklik veri seti her bir
krizin öncü göstergelerinin tespit edilebilmesi amacıyla 1990-1999, 1996-2005,
2005-2015 olmak üzere üç alt gruba ayrılmıştır. Sonuçlar, Türkiye’de yaşanan her üç
krizin de birbirinden yapısal olarak belirli ölçüde farklı olduğunu göstermiş ve her
bir kriz için elde edilen öncü göstergelerde farklılıklar olduğu görülmüştür. Çalışma
sermaye yeterliliği, uzun vadeli faiz oranları ile uluslararası değişkenleri içeren ve
Türk ekonomisinin değişen yapısıyla uyumlu yeni bir öncü göstergeler seti
önermektedir. Bulgular bankacılık sektörü ile ilgili çeşitli değişkenlerin yanında, ülke
dışında yaşanan olumsuz gelişmelerin de ülkede bir kriz yaşanma ihtimalini
artırdığını göstermektedir. Elde edilen sonuçlar politika yapıcıların ve düzenleyici
organların ülkenin temel makroekonomik göstergeleri yanında, küresel ekonomideki
gelişmeleri de yakından takip etmelerinin ve bankacılık sektöründe istikrarın
sağlanmasının önemine işaret etmektedir. Uygulanabilecek önlemler arasında
piyasalardaki likidite seviyesinin kontrol altında tutulması, kredi riskini azaltabilmek
için bankaların gözetim-denetimine önem verilmesi ve küresel ekonomik şoklara
karşı alınacak önlemlerin planlanması sayılabilir.
