Urban centres offer extensive choices and opportunities to their users for participation
in cultural, economic, political and social activities. Inclusive urban centres accept user
differences or segregation they also create potential to achieve more from social justice
and inclusion which is a process of well-being by providing social engagement, health
outcomes and economic welfare.
To provide clear access to desired facilities in town centres, a more influential way is
to increase the quality of life for society. Inclusive access is a chief quality which has
been designated the functionality of an urban open space by vulnerable user groups as
people with disabilities. Satisfying inclusive access in the town centre is dependent on
the design strategies which include solutions for maximal use of urban open spaces.
Those design strategies must address the environment-fit design model that entails the
adaptation of the built environment with suitable arrangements towards a broader
range of capabilities.
Post-occupancy evaluation assists to clarify the real quality and performance of urban
centres. It is also a powerful tool which refers to make a diagnosis of the inputs of
inclusive design guidelines and enables design experts to determine the preferences
and needs of users via evaluations from the users’ perspective. In this study; a new
model of post-occupancy evaluation methodology is suggested for establishing and
sustaining social inclusion in urban centres. The post-occupancy evaluation was
carried out to test inclusive access in the Kyrenia Town Centre for both disabled and
non-disabled people. A survey and structured observations with behavioural mapping
were used to examine urban space users’ preferences, needs and satisfaction levels
regarding desirable qualities of urban centres: adaptability, safety, comfort, dignity,
density, legibility and autonomy. By using representatives samples, systematic
observations were performed to obtain data necessary to complete behavioural maps
and then a survey was conducted.
As a conclusion, the survey findings showed that Kyrenia Town Centre possesses
physical and social barriers, which represents challenges for both disabled and nondisabled users. Accordingly; the post-occupancy evaluation could be beneficial for the
development of inclusive design policy and it should be one of the important stages of
the design process to determine the necessities of the most inclusive environment by
disabled people as well.
ÖZ:
Kent merkezleri kullanıcılarına kültürel, ekonomik, politikal ve sosyal aktivitelere
katılım için birçok seçenek ve fırsatlar sunmaktadır. Kapsayıcı kent merkezleri
yalnızca kullanıcı farklılıklarını veya ayrımını reddetmekle kalmayıp, kullanıcıların
ihtiyaçlarını karşılayan kentsel açık alanlar sağlayarak sosyal eşitlik ve sosyal
sürdürebilirliği de sağlarlar.
Şehir merkezlerinde arzulanan aktivitelere katılımı sağlamak için en etkili yol,
toplumun büyük kısmının yaşam kalitesini artırmaktır. Kapsayıcı erişim, engelli
insanlar da dahil olmak üzere savunmasız kullanıcı grupları tarafından kentsel bir açık
alanın işlevselliği olarak belirlenmiş temel bir niteliktir. Şehir merkezinde kapsayıcı
erişimin sağlanması, kentsel açık alanların maksimum kullanımına yönelik geliştirilen
çözümlere ve tasarım stratejilerine bağlıdır. Bu tasarım stratejileri oluşturulurken,
yapılı çevrenin daha geniş kullanıcı kitlesine uygun olması için gerekli olan
düzenlemeleri ele alan tasarım modelinin göz önünde tutulması gerekmektedir.
Kullanım sonrası değerlendirme, şehir merkezlerinin gerçek kalitesini ve
performansını ortaya koymak için yardımcı olur. Aynı zamanda, kapsayıcı tasarım
kılavuzlarının girdilerinin kontrolünü yapan güçlü bir araçtır ve tasarım uzmanlarının,
kullanıcıların bakış açısından değerlendirmeler yoluyla kullanıcı tercihlerini ve
ihtiyaçlarını belirlemesini sağlarlar. Bu çalışmada; Kent merkezlerinde sosyal
bütünlüğün oluşturulması ve sürdürülmesi için, “Kullanım Sonrası Değerlendirme
Modeli” önerilmiştir. Bu araştırmada, Girne Şehir Merkezinde hem engelli hem de
engelli olmayan kullanıcılar için kapsayıcı erişimi test etmek için kullanım sonrası
değerlendirme yapılmıştır. Kentsel alan kullanıcılarının tercihlerini, ihtiyaçlarını ve
şehir merkezlerinin arzu edilen niteliklerine ilişkin memnuniyet düzeylerini ölçmek
için anket ve gözlemler ile birlikte davranış haritaları kullanılarak: uyum kapasitesi,
güvenlik, konfor, saygın kullanım, yoğunluk, okunabilirlik ve özerklik kriterlerinin
derecesine bakılmıştır. Davranış haritalarını tamamlamak için örnek olarak seçilen alt
mekanlarda sistematik gözlemler yapılmış ve ardından anket araştırması
uygulanmıştır.
Sonuç olarak, anket bulguları Girne Şehir Merkezi’nin hem engelli hem de engelli
olmayan kullanıcılar için güç olan, fiziksel ve sosyal engellere sahip olduğunu
göstermiştir. Buna bağlı olarak; kullanım sonrası değerlendirme, kapsayıcı tasarım
politikasının geliştirilmesi için yararlı olabileceği ve toplumun engelli kesimlerinide
dahil ederek en kapsayıcı ortamı yaratmak için neye ihtiyaç duyulduğunu belirlemek
üzere tasarım sürecinin önemli aşamalarında biri olmalıdır
